Talab elastikligi nima? Javob

Talab elastikligi
Ibrohimov Ozodbek
Talab elastikligi nima?
Javob: Talab elastikligi, mahsulotning narxi va talabining o'zaro bog'liqlik qonuni bo'yicha o'zgarishi hisoblanadi. Narx oshirilsa, iste'molchilar mahsulotni sotib olmagan holda qolishadi yoki boshqa mahsulotlarga yo'naltiriladi. Ishlab chiqaruvchilar esa sotish miqdorini oshirish uchun narxni oshirishga qodir emaslar, chunki ularning mahsulotni sotishga talabi kamayishi mumkin. Bunday holatda, ishlab chiqaruvchilar narxni oshirishga qodir emaslar va sotish miqdori kamayishi mumkin.
Misol bering.
Javob: Bir restoran egasi, menyu narxlarini 10% oshirishga qaror qiladi. Restorandagi xodimlar esa, ularning ish haqini 10% oshirishni talab qilishadi. Bu yerda, restoran egasi va xodimlar orasidagi talab elastikligi tushunilishi kerak. Agar restoran egasi menyu narxlari 10% oshirsa, xodimlar esa ish haqlarini 10% oshirishni talab qilsa, bu restoran egasi uchun talab elastikligi yuqori, chunki xodimlarning talablari restoran egasi tomonidan qabul qilinishiga bog'liq. Boshqa bir misol esa, restorandagi mahsulotlar narxlari oshirilsa, ammo mijozlar restoranga keldiqlarida hali ham o'sha mahsulotlarni sotib oladilar. Bu yerda, mijozlar restorandagi mahsulotlarning narxlari oshirilsa ham, ularning talablari ko'p o'zgartirilmaydi, shuning uchun restoran egasi uchun talab elastikligi pastroq bo'ladi.
Agar biror bir mahsulotning narxi oshishi orqali talab elastikligi past arajada bo’lishi mumkin bo’lgan mahsulotga misol keltiring.
Javob: Mahsulotlarning talab elastikligi past bo'ladi, agar o'sha mahsulotga alternativ mahsulotlar mavjud bo'lsa yoki mijozlar uchun o'sha mahsulotning muhimligi kam bo'lsa. Bunday holatda, mahsulot narxi oshirilsa ham, mijozlar o'sha mahsulotni sotib olmaydi yoki sotishni kamaytirishadi. Misol uchun, bir restoranda qanday taomlarni taklif qilishadi va ularning narxlari o'sha restorantning mijozlari uchun qanchalik muhim ekanligiga bog'liq bo'ladi. Agar qanday taomning narxi oshirilsa, mijozlar boshqa taomlarni buyurtma berishadi yoki boshqa restoranlarga o'tishadi. Shuning uchun, restoran egasi uchun talab elastikligi pastroq bo'ladi.
ishlab chiqaruvchi uchun talab elastikligi qanday bo'ladi
Javob: Ishlab chiqaruvchi uchun talab elastikligi mahsulotlarning narxi oshirilsa ham mijozlar tomonidan sotilishining ko'p bo'lishi bilan bog'liq. Agar o'sha mahsulotning alternativi kam bo'lsa yoki uni boshqa mahsulotlar bilan almashtirib bo'lmaydigan xususiyatlari bo'lsa, talab elastikligi yuqori bo'ladi. Bunday holatda, mahsulot narxi oshirilsa ham, mijozlar uni sotib oladi.
Ushbu holatga qanday misol keltirish mumkin?
Javob: Misol uchun, bir avtomobil ishlab chiqaruvchisi uchun, avtomobillarning narxi oshirilsa ham, mijozlar
Talabning elastikligi iqtisodiyot uchun qanday ta’sir o’tkazadi?
Javob: Agar talab elastikligi yuqori bo'lsa, mahsulot narxi oshirilsa ham, mijozlar uni sotib oladilar, shuning uchun ishlab chiqaruvchilar narxni oshirishga qodir bo'ladi. Bunday holatda, ishlab chiqaruvchilar sotish miqdorini oshirish uchun narxni oshirishga qodir bo'ladi. Boshqa so'z bilan, talab elastikligi yuqori bo'lganda, narx oshirilsa ham, sotish miqdori kamayishi mumkin emas.
Boshqa taraflardan, agar talab elastikligi past bo'lsa, mahsulot narxi oshirilsa ham, mijozlar uni sotib olmaydi. Bunday holatda, ishlab chiqaruvchilar sotish miqdorini oshirish uchun narxni oshirishga qodir emaslar.
Shuningdek, talab elastikligi bo'lmagan holatda, mahsulot narxi oshirilsa, mijozlar uni sotib oladilar, ammo sotish miqdori kamayishi mumkin emas. Bunday holatda, ishlab chiqaruvchilar narxni oshirishga qodir emaslar, shuning uchun talab elastikligi yuqori bo'lmagan holatda, narxlarning oshirilishi sotish miqdorini kamaytirishi mumkin emas.
Jumladan, talab elastikligi iqtisodiyotda mahsulotlar va xizmatlar narxlari va sotish miqdorlari bo'yicha o'zgarishlarga qanday ta'sir o'tkazishi haqida ma'lumot beradi.
Biror bir mahsulotning past darajadagi talab elastikligi iste'molchi uchun qanday ta'sir ko'rsatadi?
Javob: Past darajadagi talab elastikligi bo'lgan mahsulotning narxi oshirilsa, iste'molchilar uni sotib olmaydi. Ishlab chiqaruvchilar sotish miqdorini oshirish uchun narxni oshirishga qodir emaslar. Bunday holatda, ishlab chiqaruvchilar narxni oshirishga qodir emaslar va sotish miqdori kamayishi mumkin emas.