Tarozlar 2 qıylı baladı


Download 14.26 Kb.
Sana02.08.2023
Hajmi14.26 Kb.
#1664567

13. 6. Táreziler hám olardan paydalanıw qaǵıydaları
Táreziler analitik ximiyada isletiletuǵın tiykarǵı ásbaplardan bin esaplanadı. Analiz qaysı usıl menen atqarılmasin onıń nátiyjesi tekserilip atırǵan elementtıń málim muǵdarına keltirilishi, mısalı, onıń salmaǵına salıstırǵanda procentlerde ańlatılıwı kerek. Sol sebepli analizni baslawdan aldın elementtı tekseriw ushın kerekli muǵdarı tárezinde tartıp alınadı.
Muǵdarlıq analizning gravimetrik (tartıw ) analizda alıp barılıp atırǵan tájiriybelerde texnikalıq hám analitik tárezilerden paydalanıladı.
Tarozlar 2 qıylı baladı :
1. Texnikalıq ximiyalıq.
2. Analitik ximiyalıq.
Texnikalıq ximiyalıq táreziler 500 gr — 0, 01 gr ge shekem bolǵan elementlami ólshew (tartıw ) qábiletine iye. Úlgi daslep texnikalıq ximiyalıq tárezilerde tartıladı. Texnikalıq ximiyalıq táreziler úlginiń shamalıq massasın ólshep beredi.
Analitik ximiyalıq táreziler 200 gr — 0, 00001 gr ge shekem bolǵan elementlami o'lchaydi. Analitik ximiyalıq táreziler úlginiń anıq massasın anıqlap beredi. Analitika laboratoriyalarında eń kóp qollanılatuǵın ADB-200 markalı demfirli tárezi esaplnadi.
ADB-200 markalı demfirli analitik tárezisi
1-demfir - tárezi máwsimlerin terbelisten toqtatıw ushın xızmet etedi.
2-sırtqı disk - 100 milligrammdan 900 milligrammgacha salmaqlıqtaǵı halqalar jaylasqan.
151


3-ishki disk — 10 milligrammdan 90 milligrammgacha salmaqlıqtaǵı halqalar jaylasqan.
4-veytograf — pútkil sandan keyingi 1000/1, 10 000/1 úles bahalar alınadı.

Tárezi tasları
Analitik tárezi tasları arnawlı tartpaǵa salıp qóyıladı. Tartpada 50, 20, 10, 5, 2, 1 g massalı tárezi tasları menen bir qatarda 10 mg den 990 mg ge shekem bolǵan mayda toshchalar da boladı.
ADB-200 demfirli tárezisinde islew tártibi. Ximiya laboratoriyasında ADB-200 demfirli tárezi isletiledi. Bul qıylı táreziler dúzilisiniń eń tiykarǵı ózgesheligi sonnan ibarat, olarda tárezi strelkasınıń shayqalıwın tez toqtatıwshı hawalı tınıshlantirgich (demfirjlar boladı.
152



Demfirlar alyuminiyden jasalǵan ishi gewek cilindrler bolıp, ústi
qaqpaq menen jabılǵan, tómen tárepi bolsa ashıq boladı. Bul cilindrler
qıstırıp qoyıwlar járdeminde osib qóyıladı hám tárezi máwsimleriniń tepasida
turadı.
Táreziniń aǵashınıń ońı daǵı
halqaǵa táreziniń aǵashına perpendikulyar etip gorizontal planka ornatılǵan. Salmaǵı 10 mg den 990 mg ge shekem bolǵan halqa forma daǵı mayda tasları bul planka ústine ilib qóyıladı. Mayda tasları planka ústine tárezi shkafining ońı tısqarısına ornatılǵan disklı dásteni burab osiladi. Disklı dáste hár eki tárepke buralatuǵın eki disktan ibarat bolıp, bul disklarǵa nomerler jazılǵan boladı. Sırtqı disktı buraw menen plankaga 100, 200, 300,... 900 mg taslardı osib qoyıw múmkin. Tap sol jol menen kishi disktı burab 10, 20, 30,... 90 mg li tasları qóyıladı, yaǵnıy táreziniń oń máwsimine grammning júzden bir úlesi qóyıladı.
ADB-200 demfirli tárezi
Analitik elektron tárezilarinig zamanagóy kórinislerine mısallar

153


Tárezin ornatıw qaǵıydaları
1. Tárezi ornatılatuǵın jay úlken joldan (tramvay jolınan ) keminde 100 m uzaqlıqta bolıwı kerek.
2. Tárezi salmaqli metall list ústine oTnatiladi. Bunda mazsus tárezi jaylastıriletuǵın stol ústindegi arnawlı jaylarǵa aldın kiyiz keyininen kiyiz ústine metall list yamasa marmar plita jaylawti- rilib tárezi ornatiladi.
3. Tárezi ornatılǵan stol átirapında isituvchi hám sovituvchi úskeneler bolmawi kerek.
4. Úlginiń tartimi olinayotgan waqıtta tárezi qapıları hám áynekleri jabıq jaǵdayda bolıwı kerek.

Tárezinde tartıw texnikası
1. Barinen burın tárezi teń salmaqlılıqın 0 ge keltirip alıw kerek.
2. Tárezinen paydalanıwdan aldın hámme waqıt onıń gorizontal jaǵdayda turǵanlıǵın tekseriw kerek.
3. Tartılıp atırǵan element aldın texnikalıq ximiyalıq tárezinde shamalıq ólshemge keltirilib, keyin analitik ximiyalıq tárezinde tartıladı.
4. Tárezi taslarınan paydalanıwdan aldın onıń pútkilligine hám massasına itibar beriw kerek.
5. Táreziniń taslarınan paydalanıwda qol menen ustaw múmkin emes, arnawlı uslaǵısh (pinset) járdeminde ustap alshaq zárúr.
154



Texnikalıq ximiyalıq tárezisi
Temalardı tereń ózlestiriw hám baqlaw
ushın sorawlar :
1. Analitik ximiya daǵı muǵdarlıq analiz qılıw obiektleri.
2. Muǵdarlıq analiz tiykarları jáne onıń qollanıwı.
3. Muǵdarlıq analiz usıllarınıń sinflanishi hám olardı qollanıw tarawları.
4. Analiz (analiz) qılıw usıllarına qoyılatuǵın talaplar.
5. Analiz usıllarınıń xarakteristikası.
6. Qáteler teoriyası.
7. Qáte túrleri hám olardı joytıw jolları.
8. Analiz qılıw processinde qollanılatuǵın ximiyalıq ózgerisler.
9. Qátelerdi ańlatıw usılları.
10. Okklyuziya hádiysesi.
11. Adsorbsiya hádiysesi.
12. Gravimetrik analiz usılları.
13. Gravimetrik analiz usıllarınıń basqıshları.
14. Qátelerdi ańlatıw usılları.
15. Gravimetrik analiz usıllarınıń ábzallıq hám kemshilikleri.
16. Muǵdarlıq analiz qılıw daǵı tiykarǵı talap etiletuǵın jaǵdaylar.
155


14-bap. TITRIMETRIK ANALIZ ASOSLARI vA
USULLARI KONSENTRATSIYA TURLARI. TITRIMETRIK
ANALIZDA HISOBLASHLAR

Muǵdarlıq analizdiń kislota tıyanaqlı titrlash usılınıń tiykarında kislotalar -
dıń ekvivalent muǵdarda tiykarlar menen
reaksiyası jatadı. Titrlash iymek sızig'i
grafigini sızıwda eritpe pH titrantning kólemine qatnasınan titrlashning
sońǵı noqatın anıqlaw qıyın emes.
Titrant bul — mudamı kúshli kislota yamasa kúshli tıykardıń eritpesinen
ibarat esaplanadi.
Analit — retinde bolsa kúshli kislota yamasa kúshsiz tiykardan paydalanıw múmkin.
Kúshli kislotalardı kúshli tiykar menen titrlashda titrant da analit da pútkilley ion jaǵdayǵa ótedi. Buǵan mısal :
Download 14.26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling