Tayyorladi: Ibrohimov Qudrat

Moliya

Tayyorladi: Ibrohimov Qudrat
Tezis
Mavzu: Moliyaviy risklarni baholashning ehtimollikka asoslangan usullari

Miqdoriy jihatdan tahlilning vazifasi loyihaning xavfli sharoitlaridagi o’zgarishlarning ta’sir darajasini raqamli o’lchashdan iborat bo’lib, ular nafaqat xavf uchun, balki samaradorlik ko’rsatkichlarining xatti-harakatlariga ham tekshiriladi.

Moliyaviy risklarni baholashning asosiy miqdoriy usullari orasidan oltitasini aytish joiz.

1.Statistik usullar.

2.Analitik texnikalar.
3.Moliyaviy tavakkalchilikni baholashning moliyaviy imkoniyatlari va barqarorligini tahlil qilishni o’z ichiga olgan usul.
4.Loyiha xarajatlarini baholash metodologiyasi.
5.Ekspert baholash usuli.
6.Analoglardan foydalangan holda moliyaviy risklarni baholash usuli.
Ushbu usullar moliyaviy risklarni baholashning asosiy bo’g’ini hisoblanadi. Endi statistik usulni ko’rib chiqsak.
Statistik usullarini tahlil qilishda shuni ta’kidlash kerakki, faktorial, regressiya va dispersiya tahlilini o’z ichiga olgan ushbu toifadagi usullarning afzalliklari orasidagi ma’lum darajadagi universallikni ajratib ko’rsatish kerak. Ularning kamchiliklarining ildizi katta ma’lumotlar bazasiga bo’lgan ehtiyojidir. Bundan tashqari, chiqarilgan xulosalarning noaniqligini, vaqt qatorlarini tahlil qilishda yuzaga keladigan ba’zi qiyinchiliklarni va boshqalarni ta’kidlab o'tish kerak. Statistik usul shu kabi yechim va muamolarni o’zi ichiga oladi.
Endi Moliyaviy risklarni baholashning mintaqaviy usullariga e’tibor qaratsak. Bu usul va tahlillarning quyidagi tasniflarIni nazarda tutadi.
Chegirma.
Loyiha xarajatlarini qoplash tahlili.
Mumkin bo’lgan xavfli xarakterdagi qarorni qabul qilish natijasida etkazilgan zararni baholash.
Ishlab chiqarishning zararsizligini tahlil qilish.
Sezuvchanlik tahlili.
Barqarorlik tahlili.
Simulyatsiya modellashtirish (boshqacha aytganda, Monte-Karlo usuli).
Stsenariylarni tahlil qilish.
“Qaror daraxti” deb ataladigan usul, unga ko’ra moliyaviy risklarni baholashning zonal usullari amalga oshirilgan hisob-kitoblarning murakkabligining ortishi darajasiga qarab tartibga solinadi.
Moliyaviy va iqtisodiy risklarni baholashning statistik usullarining xususiyatlarini ko’rib chiqib, ma’lum bir xulosaga kelish mumkin. Shunday qilib, xavf yo’qotishning boshlanishi bilan bog’liq bo’lgan matematik ifodalangan ehtimollikka ega. U statistik ma’lumotlarga asoslangan va juda yuqori aniqlik darajasida hisoblanishi mumkin. Xavfning miqdorini aniqlash uchun ma’lum bir operatsiyaning barcha mumkin bo’lgan oqibatlarini, shuningdek ularning yuzaga kelish ehtimolini bilish kerak. Ehtimollik deganda ma’lum bir natijaga erishish qobiliyatini tushunish kerak.
Masala: Kapitalni investitsiya qilishning ikkita varianti mavjud bo'lib, A loyihasiga investitsiya qilingan taqdirda 250 000 rublga teng foyda olish 0,6 ehtimollik bilan, B loyihasiga investitsiya qilishda esa 300 000 miqdorida ekanligi aniqlandi. 0,4 ehtimollik bilan rubl. Ushbu stsenariyda kapital qo'yilmalardan kutilayotgan mablag'lar (boshqacha aytganda, matematik kutish) A loyihasi uchun 150 000 rubl (250 x 0,6) va B loyihasiga muvofiq 120 000 rubl (300 x 0,4) bo'ladi.
Bu tezisda moliyaviy risklarni baholashning ehtimollikka asoslangan usullari haqida ma’lumot berildi.

E’tiboringiz uchun raxmat