Texnologiyalari va komunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy


Download 1.41 Mb.
Pdf ko'rish
Sana14.11.2020
Hajmi1.41 Mb.
#145750
Bog'liq
715-18 AX-Kamolov Mirzobek-1.


O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT  

TEXNOLOGIYALARI VA 

KOMUNIKATSIYALARNI RIVOJLANTIRISH 

VAZIRLIGI  MUXAMMAD  AL-XORAZMIY 

NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT  

TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 

                                     

                        Kompyuter tarmoqlari  fani  bo’yicha 

  

 

 



  

LABORATORIYA ISHI N1

 

                 



Mavzu: 

Tarmoq simulyatorlari bilan ishlash. Cisco Packet Tracer dasturini 

sozlash va ishlash jarayonini tekshirish.

 

 



 

 

 

 

BAJARDI:  715-18 gurux  talabasi:         Kamolov Mirzobek  

TEKSHIRDI:                                            Axrorov Faxriddin

      


 

                             

 

                                         Toshkent 2020

 


Mavzu: Tarmoq simulyatorlari bilan ishlash. Cisco Packet Tracer dasturini 

sozlash va ishlash jarayonini tekshirish. 

 

 

 

Ishdan  maqsad:  Muayyan  dasturiy  ta`minotning  afzalliklari  va 

kamchiliklarini hisobga olgan holda tarmoq simulyatorlari bilan tanishish. Talabalar 

tomonidan  Cisco  Packet  Tracer  dasturidan  foydalanishda  dastlabki  amaliy 

ko`nikmalarni  egallash,  shu  jumladan  ikkita  kompyuter  tarmog`ini  qurish 

ko`nikmalariga ega bo`lish. 

 

1 – topshiriq. Core - Common Open Research Emulator simulyatori haqida 

qisqacha  ma`lumot,  afzallik  va  kamchiliklarini  haqida  ma`lumot,  hamda  nazorat 

savollar javob berish. 

1. CORE (Common Open Research Emulator)

 

- bu virtual tarmoqlarni yaratish 



vositasi. Emulyator sifatida CORE mavhum modellardan foydalaniladigan 

simulyatsiyadan farqli o'laroq, real vaqtda ishlaydigan haqiqiy kompyuter 

tarmog'ining vakolatxonasini yaratadi. Jonli ishlaydigan emulyatsiya jismoniy 

tarmoqlarga va routerlarga ulanishi mumkin. Linux operatsion tizimi tomonidan 

taqdim etilgan vositalardan foydalangan holda, haqiqiy dasturlar va protokollarni 

boshqarish uchun muhit yaratadi. 

 


    CORE bir yoki bir nechta mashinalarda tarmoqlarni taqlid qilish vositasi. Siz 

ushbu taqlid qilingan tarmoqlarni jonli tarmoqlarga ulashingiz mumkin. CORE 

engil virtual mashinalarning topologiyasini chizish uchun GUI va tarmoq 

emulyatsiyasi uchun Python modullaridan iborat. 

  CORE kompaniyasi Boeing Research and Technology bo'limi tarkibiga kiruvchi 

Network Technology tadqiqot guruhi tomonidan ishlab chiqilgan. Dengiz 

tadqiqotlari laboratoriyasi ushbu ochiq manbali loyihani yanada rivojlantirishga 

yordam beradi. 

 CORE odatda tarmoq va protokol tadqiqotlari, namoyishlar, dastur va 

platformalarni sinovdan o'tkazish, tarmoq stsenariylarini baholash, xavfsizlikni 

o'rganish va jismoniy test tarmoqlarining hajmini oshirish uchun ishlatiladi. 

 

Asosiy xususiyatlar 

• 

Bir qutidagi tarmoq laboratoriyasi 



Samarali va o'lchovli 

GUI-dan foydalanish uchun qulay tuval 



Markazlashtirilgan konfiguratsiya va boshqarish 

• 

Ilovalar va protokollarni o'zgartirmasdan ishlaydi 



• 

Jonli tarmoqlarga real vaqtda ulanish 

Uskuna-tsikl 



Bir nechta CORE bilan tarqatilgan 

• 

Juda moslashtirilgan 



 

Nazorat savollari 

1.  Simulyator nima? 

2.  Tarmoq simulyatorining asosiy vazifasi nimadan iborat? 

3.  Graphical  Network  Simulator  kim  tomonidan  yaratilgan  va  qanday 

afzalliklarga ega? 



4.  OPNET  oilasi  qanday  tizim  va  tarmoqlarni  loyihalashtirish  vositasi 

hisoblanadi? OPNET oilasi qanday mahsulotlarni o`z ichiga oladi? 



5.  Grafik tarmoq simulyatoriga misol keltiring. 

Javoblar 

1.  Simulyator  –  bu  haqiqiy  hayotdagi  vaziyatni  taqlid  (imitatsiya)  qiladigan 

kompyuter  dasturi  yoki  qurilma  hisoblanadi.  Bu  har  qanday  taxminlar  va 

xatti-harakatlarga bog`liq holda hech qanday xavf tug`dirmasdan natijalarni 

berishi  mumkin.  Elektron  qurilmalarni  yaratish  uchun  simulyatordan 

foydalanish  odatiy  holdir.  Shuning  uchun  ko`plab  universitetlar  elektron 

loyihalarni o`qitishda simulyatsiya dasturlaridan foydalaniladi. 



2.  Tarmoq  simulyatorlari  virtual  holda  hech  qanday  xavf  tug`dirmasdan 

foydalanuvchiga  kerakli  bo`lgan  natijalarni  olish  imkonini  beradi.  Bugungi 

kunda  IT  bozorida  juda  ko`p  tarmoq  simulyatorlari  tarqalmagan  bo`lib, 

quyidagi keltirilgan simulyatorlar keng tarqalgan: 

➢  BOSON NET SIM; 

➢  CISCO Router eSim; 

➢  Cisco Packet Tracer; 

➢  Network Emulator; 

➢  Dynamips; 

➢  Cisco 7200 Simulator. 



3.  GNS3  (Graphical  Network  Simulator)  2008  –  yilda  Jeremi  Grossmann 

tomonidan  yaratilgan  bepul  tarmoq  simulyatori.  2015  –  yilga  kelib,  ushbu 

tizimni  yuklab  olish  soni  11  milliondan  oshgan.  Ushbu  simulyatorning 


mashhurligi ko`p tarmoqli murakkab tarmoqlarni simulyatsiya qilishga imkon 

berishi bilan bog`liq. 



4.  OPNET  oilasi  (OPNET  Technologies  tomonidan)  mahalliy  av  global 

tarmoqlarni,  kompyuter  tizimlarini,  dasturlarni  va  taqsimlangan  tizimlarni 

loyihalash  va  modellashtirish  vositasi  hisoblanadi.  OPNET  oilasi  quyidagi 

mahsulotlarni o`z ichiga oladi: 

➢  Netbiz (hisoblash tizimini loyihalash va optimallashtirish); 

➢  Modeler  (tarmoqlar,  kompyuter  tizimlari,  dasturlar  va  tarqatilgan 

tizimlarning ishlashini modellashtirish va tahlil qilish); 

➢  ITGuru  (aloqa tarmoqlari va  tarqatilgan  tizimlarning  samaradorligini 

baholash). 

5.  Psimulator2  –  bu  grafik  tarmoq  simulyatori.  Ular  Linux  va  Cisco 

qurilmalarini sxemaga yig`ishga imkon beradi. 

 

 

 

 

 

 



2 – topshiriq. Cisco Packet Tracer dasturida avtomatik ulanish, mis 

krossoveri va simsiz tarmoq haqida ma`lumot bering. 

                                               Aloqa liniyalari. 

Aloqa liniyalari yordamida tarmoq tugunlarining ulanishlari yagona topologiyaga 

yaratiladi va shu bilan birga har bir kabel turi faqat ma'lum turdagi qurilmalar 

interfeyslari bilan ulanishi mumkin (2.12-rasm) 

 

 

 



 

 

                             Aloqa liniyalari turlari uchun tugmalar 



 

  Ushbu tarkibiy qismlarning yordami bilan tugunlarning ulanishlari yagona sxema 

bo'yicha yaratiladi. Kabelning har bir turi faqat ma'lum turdagi interfeyslarga 

ulanishi mumkin 

                                        

 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



Ushbu turdagi kabel(Copper Cross-Over – “Mis krossoveri”) bir xil 

OSI qatlamlarida ishlaydigan qurilmalarni ulash uchun Ethernet uzatish 

vositasidir(2-rasm).  

  

  



2-rasm. Cisco Packet Tracer dasturda 4 ta kompyuterni ulash.  

  

  



Kabel Turi 

                                           Tavsifi 

Avtomatik 

ulanish  

 

    Avtomatik ravishda ulanishni tanlash 



Mis 

krossoveri 

 

    Ushbu turdagi kabel bir xil OSI qatlamlarida ishlaydigan    



qurilmalarni ulash uchun Ethernet uzatish vositasidir. 

Simsiz 


tarmoq 

 

 



    Optik portlar (100 Mbit / s yoki 1000 Mbit / s) o'rtasida 

ulanish uchun optik tolali muhit ishlatiladi 



Krossover kabeli, shuningdek krossover kabeli - kompyuterlarni 

to'g‘ridanto'g‘ri ulash, uzatishni uzatish va signallarni qabul qilish uchun zarur 

bo'lgan  kabelning bir turi. Ko'pincha u o'xshash qurilmalarni bir-biriga ulash 

uchun ishlatiladi, masalan, ikkita kompyuter yoki 

ikkita tarmoq kalitlari, to'g‘ridan-to'g‘ri kabel esa 

har xil turdagi  

qurilmalarni,  masalan,   tarmoq 

tugmachasi  yoki   tarmoq uyasi  

bo'lgan 

kompyuterni ulash uchun ishlatiladi(3-rasm).  

                        

3- rasm. 

 

 

Cisco  Packet  Tracer  tarmoq  simulyatori  yordamida  ikkita  kompyuterni  o`zaro 



bog`lab tarmoq yaratamiz. Buning uchun birinchi navbatda, dasturni ishga tushurib, 

Ctrl+N tugmalari yordamida yangi oyna ochib olamiz: 

 

 



So`ngra  hosil  bo`lgan  oynada  tarmoq  qurishimiz  uchun  kerakli  bo`lgan 

kompyuterlarimiz  hosil  qilib  olamiz.  Uning  uchun  End  Devices  menyusidan 



personal  kompyuterni  tanlaymiz  va  kompyuterlarni  o`zimizga  kerakli  bo`lgan 

joyga joylashtiramiz: 



 

 

Biz endi kompyuterlarimizga IP manzillarini berishimiz kerak. Buning uchun 



bizga  kerakli  bo`lgan  kompyuterning  ustiga  bosamiz  va  hosil  bo`lgan  quyidagi 

oynadan Desktop menyusini tanlaymiz: 

 

 

Yuqoridagi hosil bo`lgan oynadan IP Configuration attributini tanlaymiz va 



kompyuterlarimizga bir xil bo`lmagan IP manzil beramiz: 

 

 

Bizga  kerakli  joyga  joylashtirib,  kompyuterlarimizga  IP  manzillarini  berib 



olganimizdan so`ng kompyuterlarimizni bir – biriga o`zaro ulash uchun biz kabeldan 

foydalanamiz: 

 

 

Ikkita  kompyuterimizga  ham  IP  manzillarini  biriktirib,  ularni  o`zaro  kabel 



orqali  uladik,  endi  ularni  to`g`ri  ulanganiga  ishonch  hosil  qilish  maqsadi, 

kompyuterlarimizni o`rtasida o`zaro ma`lumot almashtirib ko`ramiz: 



 

 

O`zaro ma`lumot almashinuv muvafaqqiyatli o`tdi. Demak, biz barcha ishni 



to`g`ri bajardik. 

 

 



XULOSA 

 

Bizga bu laboratoriya mashg`ulotini bajarish davomida ustozimiz o`rgatgan 



tushunchalar juda ham qo`l keldi, darsda o`tgan narsalarni o`zimiz amaliyotda Cisco 

Packet  Traceri  yordamida  bajardik  va  darsda  o`tilganlarni  mustahkamladik  va 

mukammalroq  tushunib  oldik.  Hamda  tarmoq  simulyatorlari  haqida  ko`plab 

ma`lumotlarga ega bo`ldik. Ya`ni tarmoq simulyatorlari nima uchun xizmat qilishi, 



hayotimizdagi o`rnini bilib oldik. 

 

Download 1.41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling