N은/는
|
Ushbu qo’shimcha otlarga qo’shilib , o’zbek tilida bosh kelishik qo’shimchasiga to’g’ri keladi. Urg’u berganda ishlatiladi. Agar ot unli bilan tugasa 는, undosh bilan tugasa 은qo’shiladi.
집-집은 가방-가방은
|
N이에요/예요
|
Ushbu qo’shimcha otlarga qo’shilib, 입니까?/입니다ning so’zlashuv formasi hisoblanadi. Ohang ko’tarilganda so’roq formasi, tushganda darak formasi yasaladi. Agar ot unli bilan tugasa 예요,undosh bilan tugasa 이에요 qo’shiladi.
책이에요?
네, 책이에요.
|
V 아요/어요
|
Ushbu qo’shimcha fe’llarga qo’shilib hozirgi zamon qo’shimchasi hisonlanadi. Qo’shimcha kundan-kunga takrorlanadigan harakatlar uchun ishlatiladi. Agar fe’l o’zagidagi oxirgi unli 아/어 harfi bilan tugasa 아요,qolgan unlilar bilan tugasa 어요 qo’shiladi.
가다=가+아요=가요
알다=알+아요=알아요
보다=보+아요=봐요
1.마시다=마시+어요=마셔요
Oxirgi unli 이 harfi bilan tugasa unga 어요 qoshiladi hamda 여 diftonggi hosil bo’ladi.
2. 배우다=배우+어요=배워요
Oxirgi unli 우 bilan tugasa unga 어요 qo’shiladi hamda 워 diftonggi hosil bo’ladi.
3. 읽다=읽+어요=읽어요.
Oxirgi unli 아/어dan tashqari unli hamda pastida himoyachi undosh bilan tugasa 어요 qo’shiladi.
4. 보내다=보내+어요=보내요
켜다=켜+어요=켜요
서다=서+어요=서요
Oxirgi unlilar 어, 여, 애 bilan tugasa, unga 어요 qo’shilganda , 어요 dagi 어 qisqaradi.
반갑다=반가우+어요=반가워요
**곱다=고오+아요=고와요
**돕다=도오+아요=도와요
입다=입+어요=입어요
잡다=잡+아요=잡아요
Oxiri ㅂ bilan tugaydigan fe’llarda ㅂ harfi 우 ga o’zgaradi. 곱다, 돕다 fe’llarida ㅂ harfi 오 harfiga o’zgaradi.
아프다=아프+아요=아파요
쓰다=쓰+어요=써요
Oxiri 으 bilan tugaydigan fe’llarda 으 tushib qoladi, undan oldingi bo’g’in unlisiga qarab qo’shimcha qo’shiladi. Agar bo’g’in bo’lmasa unda avtomatik ravishda 어요qo’shiladi.
자르다=잘라요
모르다=몰라요
Oxiri 르 bilan tugaydigan fe’llarda 으 tushib qoladi ㄹ ikkilanadi, undan oldingi bo’g’in unlisiga qarab qo’shimcha qo’shiladi.
듣다=들어요
걷다=걸어요
묻다=물어요(so’ramoq), 묻어요(ko’mmoq)
닫다=닫아요
받다=받아요
Ba’zi fe’llarda oxiri ㄷ bilan tugasa ㄹ ga o’zgaradi
공부하다=공부해요
일하다=일해요
전화하다=전화해요
보장하다=보장해요
Oxiri 하다 bilan tugaydigan fe’llarda 하다=해요 ga o’zgaradi.
|
N을/를
|
Qo’shimcha otlarga qo’shilib, tushum kelishigidagi “ni ’bildiradi. Agar ot undosh bilan tugasa 을, unli bilan tugasa 를 qo’shiladi.
책=책을
가방=가방을
|
V(으)세요
|
Ushbu qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib, “nimadur qiling “ deb tarjima qilinadi. Buyruq qo’shimchasi hisoblanadi. Fe’l o’zagi unli bilan tugasa 세요, undosh bilan tugasa 으세요 qo‘shiladi.
가다=가+세요=가세요
읽다=읽+으세요=읽으세요
*만들다-만드세요
*살다-사세요
*팔다-파세요
*듣다-들으세요
|
N하고N
N랑/이랑N
N와/과N
|
Ushbu qo’chimchalar ikkita otni bog’lovchi “va” bog’lovchisidir.
책하고 공책
나무하고 나비
가방과 옷
의자와 책상
우유랑 빵
빵이랑 우유.
|
V았어요/었어요
|
Ushbu qo'shimcha harakat va holat fe'llariga qo'shilib, «nimadir qildim, qilgandim»deb tarjima qilinadi. O'tgan zamon qo'shimchasi hisoblanadi. Qo'shilish qoidasi 아요/어요bilan bir xil.
가다-갔어요
먹다-먹었어요
하다-했어요
|
안V
|
Ushbu qo'shimcha fe'ldan oldin kelib, fe'lni inkor shaklini yasaydi. “Nimadur qilmadim, qilmagandim, qilmoqchimasman” deb tarjima qilinadi.
가요-안 가요
갔어요-안 갔어요
갈거예요-안 갈거예요
|
N에
|
Qo’shimcha vaqt otlariga qo’shilib, “da”deb tarjima qilinadi.
8시에- 8da
월요일-월요일에(dushanbada)
|
N에서
|
Ushbu qo’shimcha otlarga qo’shilib, “da, dan” deb tarjima qilinadi.
Yo’nalishni bildirsa “dan”, ma’lum bir joyda shaxs son va narsa bo’lsa “da”deb tarjima qilinadi.
저는 한국에서 2년 전에 왔어요.
우리 집에 텔레비전 한 대가 있어요.
|
N이/가
|
Ushbu qo’shimcha otlarga qo’shilib, o’zbek tilida bosh kelishikka to’gri keladi. Ot undosh bilan tugasa 이, unli bilan tugasa 가 qo’shiladi.
|
N에 있다/없다
|
Qo’shimcha joy otlariga qo’shilib “-da bor, -da yo’q” deb tarjima qilinadi.
책상이 집에 있어요.(parta uyda bor)
자스미나 씨가 기숙사에 없어요.(Jasmina yotoqxonada.)
|
N(으)로 가다
|
“-ga bormoq” deb tarjima qilinadi. Agar so’z unli hamda ㄹ bilan tugasa 로, undosh bilan tugasa 으로 qo’shiladi.
|
V을/ㄹ래요
|
Qo’shimcha fe’llarga qo’shilib, kelasi zamon qo’shimchasi hisoblanadi. “nimadur qilmoqchiman” deb tarjima qilinadi. Erkin suhbatda, yaqin kelajakda ishlatiladi. Agar fe’l o’zafi unli hamda ㄹ bilan tugasa ㄹ래요, undosh bilan tugasa 을래요qo’shiladi.
|
V(으)러 가다
|
Ushbu qo’shimcha fe’llarga qo’shilib, maqsadni bildiradi. “nimadur qilish uchun” deb tarjima qilinadi. Hamda 오다, 가다, 올라가다, 내려가다, 다니다kabi fe’llar bilan keladi
|
V을/ㄹ 것이다.
|
Ushbu qo’shimcha fe’llarga qo’shilib kelasiz zamon qo’shimchasi hisoblanadi.”nimadur qilmoqchiman” deb tarjima qilinadi. 2ta formasi bor , rasmiy va norasmiy. Fe’l o’zagi unli bilan tugasa ㄹ거예요, undosh bilan tugasa 을 거예요deb tarjima qilinadi.
가다-갈 거예요.
먹다-먹을 거예요.
가다- 갈 것입니까? 갈 것입니다
먹다-먹을 것입니까? 먹을 것입니다
|
V을/ㄹ까요?
|
Ushbu qo’shimcha fe’llarga qo’shilib 2 ma’noga ega.
1 .taklif ma’nosida ishlatilib , “nimadur qilamizmi?” deb tarjima qilinadi.
Qo’shimchaga javob qo’shimcha V아요/어요hisoblanadi.
우리 오늘 영화관에 갈까요?
네, 가요.
비빔밥을 먹을까요?
네, 먹어요.
2-ma’nosi.
Ruxsat ma’nosida ishlatiladi. ”Nimadur qilaymi?” deb tarjima qilinadi.
Javob qo’shimcha sifatida V(으)세요dan foydalanamiz.
창문을 닫을까요?
네, 닫으세요.
문을 열까요?
네, 여세요
|
V고 싶다
|
Ushbu qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib, “nimadur qilishni xoxliman” deb tarjima qilinadi.
가다=가고 싶어요
먹다=먹고 싶어요
저는 친구를 만나고 싶어요
친구랑 밥을 먹고 싶어요.
|
V고
|
Qo’shimcha harakat va holat fe’llari hamda otlarga qo’shilib, “-ib, b”deb tarjima qilinadi.
저는 책을 읽고, 영화를 봤어요.(men kitobni o’qib, kinoni ko’rdim)
바람이 불고, 비가 와요.(shamol esib, yomg’ir yog’ayapti)
|
V아서/어서
|
Qo’shimcha holat va harakat fe’llariga qo’shilib, 2tarjimaga ega. “-ib”deb, yoki”-ligi uchun”deb tarjima qilinadi.
저는 집에 가서, 영화를 봤어요.(men uyga borib, kinoni ko’rdim)
저는 머리가 앞아서 병원에 갔어요. (meni boshim og’riganligim uchun, kasalxonaga bordim)
|
V지요
|
Qo’shimcha holat va harakat fe’li hamda otlarga qo’shilib, “nimadur shundaymi?”deb tarjima qilinadi. Suhbatdoshga ma’lum bo’lgan haqiqatni tasdiqlash uchun so’raganda ishlatiladi.
오늘은 날씨가 좋지요?(bugun ob-havo yaxshi, shundaymi?)
요즘 바쁘지요?(shu kunlarda bandsiz, shundaymi?)
|
V(으)려고 하다
|
Ushbu qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib, “nimadur qilmoqchiman” deb tarjima qilinadi. Aniq rejalashtirilgan ish-harakatga nisbatan ishlatiladi. Fe’l o’zagi unli hamda ㄹ bilan tugasa 려고 하다, undosh bilan tugasa 려고 하다 qo’shiladi.
이번 주말에 쉬려고 해요.(bu haftada dam olmoqchiman)
다음 주에 한국에 가려고 해요.(keying haftada koreyaga bormoqchiman)
|
N에 가서
|
Qo’shimcha joy otlariga qo’shilib, “ga borib” deb tarjima qilinadi.
공원에 가서, 산책을 해요.
집에 가서, 밥을 먹었어요.
|
V아/어 보다
|
Qo’shimcha fe’llarga qo’shilib, “nimadur qilib ko’rmoq”deb tarjima qilinadi. Qo’shilish qoidasi 아요/어요nikiga asoslanadi.
가다-가 보다(borib ko’rmoq)
먹다-먹어 보다(yeb ko’rmoq)
저는 한국에서 매운 음식을 먹어 봤어요.
그리고 한국 친구와 함께 영화관에 가 봤어요.
|
V아야/어야 하다/되다
|
Qo’shimcha harakat va holat fe’llariga qo’shilib, “nimadur qilishim kerak” deb tarjima qilinadi. Og’zaki nutqda ko’pincha 되다shakli keladi.
시청에 가서 버스를 타야 해요.(shahar hokimiyatiga borib, avtobus minishim kerak).
운동을 꾸준히 해야 돼요.(sport bilan to’xtovsiz shug’ullanish kerak)
|
-에서, -까지
|
Qo’shimcha masofa otlariga qo’shilib, “-dan –gacha” deb tarjima qilinadi.
저는 집에서 토픽 시트학원까지 걸어서 가요.
Men uydan TOPIK CITY o’quv markazigacha piyoda boraman.
|
V아/어 주세요
|
Qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib, “nimadur qilib bering’ deb tarjima qilinadi. Qo’shilish qoidasi 아요/어요ga asoslanadi.
이 책 좀 읽어 주세요(bu kitobni iltimos o’qib bering)
가족 사진 좀 보여 주세요.(oilaviy rasmni ko’rsatib bering.)
|
V을/ㄹ 것이다
|
Ushbu qo’shimcha fe’llarga qo’shilib, faraz ma’nosida ishlatiladi. “nimadur bo’lsa kerak” deb tarjima qilinadi.
기다리세요. 곧 세븐츠가 올거예요.(kuting, tezda Sevinch keladi)
선생님이 지금 한국에 계실거예요. (domlo hozir koreyada bo’lsalar kerak)
|
V을/ㄹ 게요
|
Qo’shimcha harakat fe’llarga qo’shilib, kelasi zamonning bir formasi hisoblanadi. O’ziga xos xususiyatlari:
Faqar 1-shaxsda ishlatiladi(제가, 내가, 우리가)
Faqat javob berganda ishlariladi.
Aniq bajaradigan harakatda ishlatiladi.
오늘 집에 가서 선생님 말씀대로 열심히 노력해 볼게요.
(bugun uyga borib ustozim aytgandek astoydil harakat qilaman)
|
V는 것
|
Qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib, “-ish” deb tarjima qilinadi. Otga tegishli barcha qo’shimchalarni oladi.
먹다-먹는 것
가다 –가는 것
저는 한국어를 공부하는 것을 좋아해요.
(men koreys tilini o’rganishni yaxshi ko’raman)
아침에 일찍 일어나는 것이 힘들어요.
(ertalab erta turish qiyin)
|
못V
|
Qo’shimcha fe’ldan oldin kelib”qila olmayman”deb tarjima qilinadi.
가다-못 가다
일어나다-못 일어나다
함로 씨는 친구 생일에 못 갔어요.
(Xamro do’stini tug’ilgan kuniga borolmadi)
카밀라 씨는 매운 음식을 못 먹어요.
Kamila achchiq ovqatlarni yeya olmaydi.
|
N보다
|
Qo’shimcha otlarga qo’shilib, “-ga qaraganda”deb tarjima qilinadi. Qiyoslaganda ishlatiladi.
친구보다 제가 더 키가 커요.
Do’stimga qaraganda mani bo’yim uzunroq.
영어를 공부하는 것보다 한국어를 공부하는 것이 더 쉬어요.
Ingliz tilini o’rganishga qaraganda koreys tilini o’rganish yana da osonroq.
|
(으)시
|
Ushbu qo’shimcha fe’l o’zagiga qo’shilib , hurmatni ifodalaydigan qo’shimcha hisoblanadi. Fe;l o’zagi unli bilan tugasa 시, undosh bilan tugasa 으시qo‘shiladi.
가다=가+시+다=가시다
읽다+읽+으시+다=읽으시다
집 –댁 나이-연세
이름-성함 한 명-한 분
생일-생신 누구/누가-어느 분/어느 분이
이사람-이분
아내-부인
말-말씀
먹다-드시다-잡수시다
마시다-드시다
말하다-말씀하시다
아프다-편찮으시다
자다-주무시다
죽다-돌아가시다
있다-있으시다
있다-계시다
아버지가 불고기를 드세요-dadam qovurilgan go’shtni yeyaptilar
선생님이 학교에 계세요-Domlo maktabdalar
할머니가 방에서 주무세요-Buvim xonada uxlayaptilar
|
은/는=께서는
|
할아버지께서는 돌아가셨어요.
Buvam vafot etdilar.
사장님께서는 퇴근하셨어요.
Boshliq ishdan qaytdilar
|
이/가=께서
|
아버지께서 오셨어요.
Dadamlar keldilar.
동생이 왔어요.
Ukam keldi.
|
에게/한테-께-“ga”
에게(서)/한테(서)-께-”dan”
|
Qo’shimcha shaxsotlariga qo’shiladi.
부머님께 선물을 드렸어요.
Ota-onamga sovg’ani berdim.
선생님께 말씀드렸어요.
Ustozimga aytdim
|
N의
|
Ushbu qo’shimcha otlarga qo’shilib, “ning” deb tarjima qilinadi.
수미의 가방이에요.
Sumining sumkasi.
딜랴 씨의 언니예요.
Dilyaning opasi.
|
Vㅂ니까/습니까?
Vㅂ니다/습니다
|
Ushbu qo’shimcha hozirgi zamon qo’shimchasi hisoblanib, rasmiy holatlarda ishlatiladi, agar fe’l o’zagi unli hamda ㄹbilan tugasa(ㄹ tushib qoladi) ㅂ니다, undosh bilan tugasa 습니다 qo’shiladi. So’roq formasi ㅂ니까?/습니까?
가다=갑니다
먹다=먹습니다
하다=합니다
저는 토픽시트 학원에서 한국어를 공부합니다.
Men TOPIK CITY o'quv markazida koreys tilini o’rganayapman.
|
V(으)십시오
|
Ushbu qo’shimcha fe’llarga qo’shilib “nimadur qiling” deb tarjimaqilinadi. O’ta hurmatda ishlatiladi. (으)세요ning rasmiy formasi hisoblanadi. Agar fe’l o’zagi unli bilan tugasa 십시오, undosh bilan tugasa 으십시오 qo’shiladi. Oxiri ㄹ bilan tuhaydigan fe’llarga ㄹ tushib qoladi.
가다=가십시오
드시다=드십시오
읽다=읽으십시오
만들다=만드십시오
|
V(으)십시오
|
Ushbu qo’shimcha faqat harakat fe’llariga qo’shilib, “nimadur qilaylik” deb tarjima qilinadi. Fe’l o’zagi unli bilan tugasa ㅂ시다,undosh bilan tugasa 읍시다 qo’shiladi. Rasmiy va norasmiy holatda o’ta hurmatda ishlatiladi.
공부하다=공부합시다
읽다=읽읍시다
이야기하다=이야기합시다
|
V아도/어도 되다
|
Ushbu qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib, “nimadur qilsa bo’ladi” deb tarjima qilinadi. Qo’shilish holati 아요/어요 qoidasiga asoslanadi. Ruxsat berganda ishlatiladi.
먹다=먹어도 돼요
일어나다=일어나도 돼요
오늘 일찍 가도 돼요.
|
V(으)면 안 되다
|
Ushbu qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib, “…..sa bo’lmaydi “ deb tarjima qilinadi. Ruxsatni inkori hisoblanadi. Fe’l o’zafi unli bilan tugasa 면 안 되다, undosh bilan tugasa 으면 안 되다qo’shiladi.
가다=가면 안 돼요
먹다=먹으면 안 돼요
여러분, 오늘 수업 끝나고 극장에 가면 안 돼요.
|
V지 말다
|
Ushbu qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib “nimadur qilmang” deb tarjima qilinadi. Buyruq gaplarda ishlatiladi. Lekin아프다(kasal bo’lmoq) fe’li istisno holat hisoblanadi.
V지 마십시오(o’ta hurmatda) 가지 마십시오
V지 마세요 (o’rtacha hurmatda) 가지 마세요
V 지 말아요(so’zlashuvda) 가지 말아요
|
V(을/ㄹ) 후에
|
Qo’shimcha harakat fe’llariga qo’shilib”nimadur qilgandan keyin” deb tarjima qilinadi. Unli bilan tugasa ㄴ 후에, undosh bilan tugasa 은 후에 qo’shiladi.
가다=간 후에
먹다=먹은 후에
일어나다=일어난 후에
마시다=마신 후에
밥을 먹은 후에 잤어요.
Ovqat yegandan keyin uxladim.
|
V기 전에
|
Qo’shimcha fe’llarga qo’shilib, “nimadur qilishdan oldin” deb tarjima qilinadi.
가다=가기 전에
먹다=먹기 전에
밥 먹기 전에 꼭 손을 씻어야 해요.
Ovqatni yeyishdan oldin aniq qo’lni yuvish kerak.
수업 들어가기 전에 엄마에게 전화드렸어요.
|
