Toshkent moliya instituti soliqlar va soliqqa tortish kafedrasi

TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI

SOLIQLAR VA SOLIQQA TORTISH KAFEDRASI

Dots. F.Bazarov

TOSHKENT-2023

AYLANMADAN OLINADIGAN SOLIQ
. Aylanmadan olinadigan soliqning soliq amaliyotiga tadbiq etilishi, uning iqtisodiy mohiyati.
Aylanmadan olinadigan soliq, uning to‘lovchilari. Soliq ob‘ekti.
Savdo va umumiy ovqatlanish
korxonalarini soliqqa tortish
Aylanmadan olinadigan soliq stavkalari va soliqni byudjetga to‘lash muddatlari.
4
1
2
3
REJA
Qat’iy belgilangan soliq, soliq to’lovchilari, soliq stavkalari va soliqni to’lash muddatlari.
5
O’zR oldida turgan qator iqtisodiy-ijtimoiy masalalarni yechishda, bozorlarni tovarlarni va xizmatlar b-n ta’minlashda, aholini ish b-n bandligini tashkil etishda bozor iqtisodiyoti sharoitida xo’jalik tizimining muhim tarkibiy qismi bo’lmish kichik biznesning ahamiyati beqiyosdir.
Soddalashtirilgan soliq tizimining ahamiyati kattadir. Bular 1)bozorni tezda tovarlar va xizmatlar b-n boyitish imkonini beradi. 2) ishsizlikni kamaytirish,3)ular faoliyatini tashkil qilishni ixchamlashtiradi, 4) soliq hisobi va hisobotlari sonini kamaytiradi, soliq hisoblash xodimlari ishini osonlashtiradi

• O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 15 apreldagi 159-son “Kichik korxonalar uchun ixchamlashgan soliqqa tortish tizimiga o‘tishni qo‘llash to‘g‘risida” gi qaroriga asosan mikrofirma va kichik korxonalar soliqqa tortishning umumbelgilangan tartibidan soddalashtirilgan, ya‘ni ixchamlashtirilgan soliq rejimiga o‘tkazildi. Bunda kichik korxonalar uchun yagona soliq to‘lash yoki umumbelgilangan tartibda soliq majburiyatlarini bajarish ixtiyoriy ekanligi qat‘iy belgilandi.

• Mikrofirmalar va kichik korxonalarni jadal rivojlantirishni yanada rag‘batlan­tirish hamda uning mamlakat iqtisodiyotida ahamiyati va ulushini tubdan oshirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005 yil 20 iyundagi PF-3620-sonli «Mikrofirmalar va kichik korxonalarni rivojlantirishni rag‘batlantirish borasidagi qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi Farmoniga muvofiq 2005 yilning 1 iyuldan boshlab O‘zbekiston soliq tizimida kichik biznes sub‘ektlarining ba‘zi toifalari uchun yagona soliq to‘lovi joriy qilindi.

U birxillashtirilgan bo‘lib, quyidagi majburiy to‘lovlarni to‘lash o‘rniga joriy qilingan:
- yagona soliq;
- byudjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi;
- Respublika yo‘l jamg‘armasi;
- Maktab ta‘limini rivojlantirish jamg‘armasiga majburiy ajratmalar.

• O’zbekiston Respublikasining 2019 yil 30 dekabrdagi O’RQ-599-soni Qonuniga muvofiq yagona soliq bekor qilinib, 2020 yil 1-yanvardan boshlab, aylanmadan olinadigan soliq joriy qilindi.