Toshkent tibbiyot akademiyasi davolash fakulteti 104-guruh talabasi qirg`izov rustamjonning kimyo fanidan tayyorlagan mustaqil ishi eritmalar. Eruvchanlikning turli omillarga bog’liqligi. Eritma konsentratsiyalari reja

Eritmalar. Eruvchanlikni turli omillarga bog’liqligi. Eritmalar konsentratsiyalari

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI DAVOLASH FAKULTETI 104-GURUH TALABASI QIRG`IZOV RUSTAMJONNING KIMYO FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

ERITMALAR. ERUVCHANLIKNING TURLI OMILLARGA BOG’LIQLIGI. ERITMA KONSENTRATSIYALARI

REJA:

• 
  1.ERITMALAR HAQIDA TUSHUNCHALAR
  
• 
  2.ERITMALARNING TURLI OMILLARGA BOG’LIQLIGI
  
• 
  3.ERITMA KONSENTRATSIYALARI
  
• 
  4.ERITMALARNING HAYOTIMIZDAGI AHAMIYATI
  

ERITMALAR HAQIDA TUSHUNCHALAR

• 
  ERITMA-erituvchi, erigan modda va ularning o’zaro ta’sirlashuv maxsulotlaridan iborat bir jinsli tuzilma.
  
• 
  DISPERS SISTEMALAR-o’z tarkibida muallaq holda mayda zarrachalar saqlagan sistemalar.
  
• 
  DISPERS SISTEMA o’z navbatida 2 ga bo’linadi:a)dispers faza-ma’lum o’lcham va qiymatga ega zarrachalardan iborat b)dispers muhit-disper faza taqsimlangan muhit.
  

DISPERS SISTEMALAR dispers faza o’lchamlarining qiymatiga ko’ra quyidagi sinflarga ajratiladi:

• 
  DISPERS SISTEMALAR dispers faza o’lchamlarining qiymatiga ko’ra quyidagi sinflarga ajratiladi:
  
• 
  a)dag’al dispers sistemalar-zarrachalar o’lchami 100nm va undan yuqori (10-4 -10-7 m) (suspenziya emulsiya kukun va h.k.)
  
• 
  b)kolloid-dispers sistemalar- zarrachalar o’lchami 1nm dan 100nmgacha (oqsil kraxmal erimalari)
  
• 
  c)molekular ion dispers sistemalar (elektrolit va noelektrolitlarning chin eritmalari) o’lchami 1mkmdan kichik o’lchamdagilar kiradi
  

CHIN ERITMALAR-gomogen sistemalar bo’lib, mayda zarrachalar, ya’ni atom ion yoki uncha kata bo’lmagan molekulalar suyuq erituvchida erishidan hosil bo’ladi.

• 
  CHIN ERITMALAR-gomogen sistemalar bo’lib, mayda zarrachalar, ya’ni atom ion yoki uncha kata bo’lmagan molekulalar suyuq erituvchida erishidan hosil bo’ladi.
  
• 
  KOLLOID ERITMALAR- zarrachalar o’lchami chin eritmaga qaraganda 10-100 barobar kata bo’lgan eritmalar. Kolloid eritmalar filtrdan o’tadi o’tkazuvchan membranadan o’tmaydi.
  
• 
  DAG’AL DISPERS SISTEMA-(suspenziya emulsiya aerzollar) geterogen sistemalar bolib juda yirik bo’ladi. Bular filtr va yarim o’tkazgichlardan ham o’tmaydi. Uni xatto oddiy ko’z bilan ko’rsa bo’ladi
  

ERITMANING TURLI OMILLARGA BOG’LIQLIGI

• 
  Eritmalarga eng ko’p tasir qiladigan omil bu-HARORATdir. HARORAT suyuq moddalarning eruvchanligini oshirib yuboradi. Gaz moddalarning eruvchanligini esa pasaytirib yuboradi. Agar harorat pasaytirib yuborilsa suyuq moddalarning eruvchanliginipasaytirib yuboradi. Gaz moddalarning eruvchanligi esa ko’tariladi.
  
• 
  Eritmalarga tasir qiladigan yana bir tasirlardan biri bu moddaning fizik kiyoviy xossasi. Bu eritmaning disper muhiti va disper fazasini belgilab beradi.
  
• 
  Eritmalarga konsentratsiya ham ta’sir qiladi. Bunda konsentratsiyani asosan tuz belgilaydi
  

ERITMA KONSENTRATSIYALARI

• 
  Eritma konsentratsiyalariturlihil:
  
• 
  1.FOIZ KONSENTRATSIYA-eriganmoddaningmassasiniumumiyeritmaganisbatiningyuzgako’paytirilgani
  
• 
  2.MOLYAR KONSENTRATSIYA-birlitreritmadagieriganmoddaning molar soni
  

  Cm=n/V(l)

• 
  

3. MOLYAL KONSENTRATSIYA-bir kg erituvchidagi erigan moddaning molar soni

• 
  3. MOLYAL KONSENTRATSIYA-bir kg erituvchidagi erigan moddaning molar soni
  

  C(molyal)=n*1000/1kg(e-ma)

• 
  4. NORMAL KONSENTRATSIYA-bir litr eritmadagi erigan moddaning ekvivalentlar soni
  

  CN=ekv massa/ekv*1litr

• 
  5.TITR KONSENTRATSIYA-1ml eritmadagi erigan moddaning grlar soni
  

  T=m*1000/V(ml)

ERITMALARNING HAYOTIMIZDAGI AHAMIYATI

• 
  Eritmalarning hayotimizdagi ahamiyati 2 xil:a)ijobiy b)salbiy
  
• 
  IJOBIY-ta’siriga inson organizmiga ijobiy ta’sir qilsa.
  
• 
  SALBIY-inson organizmiga salbiy ta’sir etsa bu salbiy.
  

  Masalan NaClning 0,9%li eritmasi inson qoni tarkibiga qo’shilsa izotonik eritma hosil bo’ladi va inson uchun foydali hisoblanadi. Spirtli ichimliklar tarkibidagi spirt inson a’zolari uchun zararli hisoblanadi.

  Ayniqsa tibbiyotda eritmaning turli hil turlari suspenziya va h.klardan foydalaniladi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

http://fayllar.org