To'yinmagan uglevodorodlar va ularning siklik analoglari Tayyorladii: Valiyeva Hilola

To'yinmagan uglevodorodlar va ularning siklik analoglari

Tayyorladii: Valiyeva Hilola

Reja:

1.Gomologik qatori
2.Nomenklaturasi va izomeriyasi
3.Olinishi
Molekulalarida bir-biri bilan qo‘shbog‘ yoki uchlamchi bogianishlar bilan bogiangan uglerod atomlari bor uglevodorodlar to‘yinmagan uglevodorodlar deyiladi. Ularning molekulalarida vodorod atomlari soni to‘yingan uglevodorodlardagiga qaraganda kam boiadi.
To‘yinmagan uglevodorodlarning gom ologik qatorlari. Etilenning gomologik qatoridagi birikmalar umumiy C„H2„ formula bilan ifodalanadi. Gomologlarning ratsional nomenklaturaga ko‘ra nomi tegishli to'yingan uglevodorodlar nomidan -an qo'shimchani -en qo‘shimchaga almashtirish yoki bilan hosil qilinadi. Masalan: etan C2H6 — etilen C2H4, propan C3H 8 — propilen C3H6 va h.k.
O'rinbosar nomenklaturaga ko‘ra etilen uglevodorodlarning nomi to'yingan uglevodorodlarning nomidan -an qo'shimchani - en qo'shimchaga (en — qo‘shbog‘) almashtirib va qo‘shbog‘dagi uglerod atomining raqamini ko'rsatib hosil qilinadi (asosiy zanjir qo'shbog' yaqin joylashgan uchidan boshlab raqamlanadi). Masalan:
CH = CH, CH = C H -C H , eten C H ,-C H = CHpropen 1 2 3 4 CH2 = C H -C H 2- C H 3 buten-1 4 CH, buten-2 CH2- C = CH3 I CH3 2 -metilpropen
Asetilen uglevodorodlarning o'rinbosar nomenklaturaga ko'ra nomi to'yingan uglevodorodlarning nomidan, -an qo'shimchani -in ga almashtirib hosil qilinadi. Asosiy zanjir uchlamchi bogianish yaqinroq joylashgan uchidan boshlab raqamlab chiqiladi. Masalan:
CH = CH etin CH = C -C H 3 CH propin E C -C H 2-C H 3 butin-1 CH3-C H ^ C - CH3 butin-2 1 2 3 4 5 CH = C - CH2- CH2- CH3 CH3 4-metilpentin-1

E'TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!