Tursunmurod

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

Amaliy ishi

Guruh: 715-20
Bajardi: Jumayev Botirbek
Tekshirdi: Meliqo‘ziyev Rustambek

Mavzu: Operatsion tizim platforma va dasturlash tilini tanlash uslublari tahlili
Oʻquv savollari

1.Operatsion tizim platforma nima va turlari?
2.Operatsion tizim dasturlash tilii nima va turlari?
3.Operatsion tizim platforma va dasturlash tilini tanlash mavjud uslublari va tahlili

1.Operatsion tizim platforma nima va turlari?
Operatsion tizim (OT) - bu yuklash dasturi tomonidan kompyuterga dastlab yuklangandan so'ng, kompyuterdagi barcha boshqa amaliy dasturlarni boshqaradigan dastur. Ilova dasturlari belgilangan dasturiy interfesi (API) orqali xizmatlarga so'rov yuborish orqali operatsion tizimdan foydalanadi . Bundan tashqari, foydalanuvchilar operatsion tizim bilan buyruq qatori interfeysi (CLI) yoki grafik interfeys (GUI) kabi foydalanuvchi interfeysi orqali to'g'ridan-to'g'ri muloqot qilishlari mumkin.
Operatsion tizim platformalari turli turlarda bo'lishi mumkin, qo'shimcha, har bir OT yaratish va ishga tushirish maqsadida foydalanilgan arxitektura, qurilmalar va xizmatlar o'zaro farq qilishi mumkin. Quyidagi katta turlar mavjud:

1. 
   Desktop operatsion tizimlari: bu tizimlar odatda standart kompyuter yoki noutbuk kompyuterlar uchun yaratiladi. Windows, macOS va Linux shunday tizimlarga misol qilish mumkin.
   
2. 
   Server operatsion tizimlari: bu tizimlar server qurilmalari uchun yaratilgan. Bu tizimlar barcha xizmatlar va dasturlarni boshqarish uchun qo'shimcha funksiyalarni taqdim etadi. Masalan, Linux, Windows Server, Solaris kabi tizimlar.
   
3. 
   Mobile operatsion tizimlari: Bu tizimlar mobil qurilmalar uchun yaratilgan. Bu tizimlar odatda iOS, Android, BlackBerry va Windows Mobile kabi mobil operatsion tizimlari uchun ishlab chiqilgan.
   
4. 
   Real-time operatsion tizimlari: Bu tizimlar tayming katta ahamiyatga ega bo'lgan dasturlar va qurilmalar uchun yaratilgan. Masalan, o'yinlar va kuchli mashinalar uchun ishlatiladi.
   
5. 
   Embedded operatsion tizimlari: Bu tizimlar qisqa xotiraga ega bo'lgan qurilmalar uchun yaratilgan. Bu tizimlar ko'plab mashinalarning ishga tushirilishi va ishlab chiqarilishi uchun xizmat qiladi. Masalan, avtomobillar, xavfsizlik tizimlari, smart-home tizimlari kabi.
   
6. 
   Cloud operatsion tizimlari: Bu tizimlar bulut xizmatlarida ishlatiladi. Bulut xizmatlarida qo'shimcha xizmatlarni taqdim etish va bulut xizmatlari tarmog'i orqali foydalanuvchilarga foydalanish imkoniyatini taqdim etish uchun ishlatiladi. Masalan, Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, Google Cloud Platform (GCP) va IBM Cloud kabi tizimlar.
   

Bu tizimlar bir-biridan farqli xususiyatlarga ega bo'lishi mumkin, ammo har bir tizim xizmatlari va dasturlarni boshqarish imkonini taqdim etadi.
2.Operatsion tizim dasturlash tilii nima va turlari?