Xl asrda Feodal Yevropa

---

z
X 
– Xl asrda Feodal Yevropa

---

z
Reja
1.
Feodal atamasi
2.
Yer egaligini shakillanishi
3.
Yerni taqsimlanishi

---

z
▪
Feod- (nem-qoʻrg'on, mulk) harbiy xizmat evaziga taqdim etilib, 
keyinchalik merosiy mulkka aylangan. Feodning egasi feodal deb 
atalgan. Zamonlar o’tib harbiy ish faqat feodallar mashg'uloti bo'lib 
qoladi. Yirik feodallar viloyatlarga egalik qilsalar, mayda feodalga 
ma'lum qishloq yoki uning bir qismi taqdim etilishi ham mumkin edi.

---

z

---

z
• Yer davlat mulki hisoblanardi. Yirik yer egalari davlatga 
bo'ysunardilar, dehqonlar va hunarmandlar esa bevosita 
davlatga renta-soliq to'lardilar.Yerga nisbatan davlat 
mulkchiligining mavjudligi o'rta asr Sharqida davlatning 
nisbatan markazlashishida muhim omil hisoblangan, 
lekin XVI-XVIII asrlarga kelib kapitalistik ishlab chiqarish 
munosabatlarining rivojlanishiga to'siq bo'lib 
qolgan.Jamiyatning bazisida feodal munosabatlar o'rin 
olgach, uning siyosiy ustqurmasida ham bazisning 
xarakterini ifodalaydigan o'zgarishlar ro‘y berdi

---

z

---

z
Kommendasiya- Gʻarbiy Yevropada oʻrta asrlardan oldin 
lord va uning askarlari oʻrtasida sodiqlik munosabatlarini 
oʻrnatish tartibi, ikkinchisi vassal unvonini olgan boʻlsa, 
birinchi hujjatlashtirilgan marosim VII asrda Fransiyada 
boʻlib oʻtdi, ammo vassal munosabatlar zodagonlarning 
oʻqimishli sinfidan oldin ham mavjud edi.

---

z
Patron ( lotin tilidan patronus-"himoyachi”, 
“homiy",paterdan- ota) Rim huquqida - aslzodalar
fuqarosi ( asli patritsiylardan), ozodlik beruvchilar va 
unga qaram boʻlgan mijozlarning homiysi va sud 
jarayonida ularning himoyachisi.Maxsus xizmatchi ( 
nomenklator) mijozlar bilan koʻplab munosabatlarni 
saqlashga yordam beradi.

---

z

---

z
Oʻrta asrlar — tarix fanida jahon tarixining qadimgi dunyo 
tarixi bilan yangi tarix oraligʻidagi davrni ifodalash uchun 
qabul qilingan atama. Oʻrta asr tushunchasi 15—16-
asrlarda italyan tarixchilari asarlarida vujudga kelgan, fanda 
18-asrdan qaror topgan. Dastlab Gʻarbiy Yevropa 
mamlakatlari tarixiga nisbatan ishlatilgan. Oʻrta asrlar V 
asrdan XVasrgacha boʻlgan davrni oʻz ichiga oladi. Milodiy 
476-yilda gʻarbiy rim imperiyasi qulagandan soʻng oʻrta
asrlar boshlangan. Oʻrta asrlar 2davrga boʻlinadi:ilk oʻrta
asrlar va rivojlangan oʻrta asrlarga boʻlinadi. Ilk oʻrta asrlar 
davri V-XI asrlarni oʻz ichiga oladi. Rivojlangan oʻrta asrlar 
esa XI-XV asrlarni oʻz ichiga oladi.

---

z
G'arbiy Yevropa feodalizmida 2 xil ijtimoiy tizim 
shakllangan edi: antik quldorlik tizimi va varvar 
quldor qabilalar tizimi. Ular orasidagi farq juda katta 
edi. Birinchi tizim juda rivojlangan edi, ikkinchisi esa 
sinfiy tarmoqqa ega emas edi. Bir tarafdan IV-V asr-
larda antik jamiyatda protofeodal elementlar paydo 
bo'la boshla- di, boshqa tarafdan esa ko'pgina xalqlar 
o'zaro ichki rivojlanishlar orqali feodalizmga kela 
boshladilar.

---

z

---

z
Feodal yer munosabatlari asta-sekin yo'q bo'la boshladi 
yoki dominant xo'jalik butunlay yo'q bo'la boshladi 
dehqonlarning shaxsiy ozodlikka erishishi jarayoni ro'y 
bera boshladi, feodal ierarxiyaning amalga kirish jarayoni 
boshlandi. Feodal tizimning inqirozga uchrash alomatlari 
paydo bo'lib, ilk kapitalizmning alo- matlari paydo bo'ldi.

---

z
Tarix sirtqi ta’lim yo’nalishi talabasi 
Masharipova Ruxsoraning Jaxon tarixi 
fanidan tuzgan mustaqil ishi.
▪
Etiboringiz ushun raxmat!