Xrom Хrоm Tabiatda uchrashi. - Xrom Ycr po'stlog'ida massa jihatidan 0,03 % ni tashkil qiladi. Xromning tabiiy eng muhim bo'lgan birikmasi xromli temirtosh FeO • Cr203 dir ( xrom miqdori foizlarda 15% dan 40% gacha) Qo‘rg‘oshinli qizil ruda PbCrO4 (krokoit), хromli oxra Cr2O3холида учрайди. Xromni 1797-yili bo'yoq modda PbCr2O4 tarkibidan ajratib olingan. Xromli temirtosh elektr pechlarida ko'mir yordamida qaytarilganda xromning tcmir bilan (Qоtishmasi — ferroxrom hosil bo'ladi. Ferroxrom metallurgiya sаnoatida xromli po'lat ishlab chiqaiishda hevosila qo'llaniladi. «Xrom» so‘zi «rangli» demakdir. xromning ko‘p birikmalari yorqin rangga ega.
Fizik хоssаlаri . - Xrom — oq yaltiroq metall, qattiq, mo‘rt. U qaytaruvchi, Xrom zichligi 7,2 g/sm2, suyuqlanish harorati 1875°C, qaynash harorati 2430°C ga teng bo'lgan qattiq yaltiroq metall. Metall holidagi xrom, asosan, po'lat tayyorlash sanoatida ishlatiladi. Tarkibtda 1—2 % xrom bo'lgan po'latlar nihoyatda qattiq va mustahkam bo'lib, metall qirqish asboblari, miltiq va to'p stvollari, mashinalarning har xil qismlarini tayyorlash uchun ishlatiladi. Po'lat tarkibida 12 % ga yaqin xrom bo'lsa, zanglamas po'lat" deb ataladigan qotishma hosil bo'ladi.
Olinishi. Sanoatda xrom olish: Kimyoviy xossalari. - Xrom kimyoviy jihatidan аnchа passiv element bo’lib oddiy sharoitda havo kislorodi va suvga nisbatan turg'un (uning yuzasidagi mustahkam oksid parda Cr203 metallni korroziyadan saqlaydi).
- 1.Xrom suyultirilgan qaynoq xlorid va sulfat kislota ta’sir ettirilganda xrom sirtidagi oksid parda erishi natijasida kislotalardan vodorodni siqib chiqaradi va tegishli tuzlar hosil qiladi. Xrom konsentrlangan nitrat kislota bilan reaksiyaga kirishmaydi, konsentrlangan sulfat kislota bilan esa qizdirilganda reaksiyaga kirishadi:
Ikki valentli xrom birikmalari. Uch valentli xrom birikmalari. Xrom(III) oksidni olinish usullari: Oltli valentli xrom birikmalari. Ishlаtilishi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
