Yurtimizda hukmronlik qilgan quyidagi qaysi davlat davrida ilm-ma’rifatning
Download 51.99 Kb. Pdf ko'rish
|
Yurtimizda hukmronlik qilgan quyidagi qaysi davlat davrida ilm-m
|
Yurtimizda hukmronlik qilgan quyidagi qaysi davlat davrida ilm-ma’rifatning rivoji uchun sharoit yuzaga keldi (Dastlab)? Ya.A.Kamenskiy qanday tizimni asosladi? chex humanist-pedagogi, zamonaviy oʻqitish jarayoni asoschisi. Ya.A.Kamenskiy insonning rivojlantishning nechta davrini ko‘rsatadi? 4ta) go’daklik , bolalik, o’smirlik , yetuklik Ya.A.Kamenskiy qanday prinsipni birinchilar qatorida ilgari surdi? pedagogik nazariyasida tarbiyaning tabiatga uyg‘un bo‘lishi to‘g‘risidagi tushunchani ilgari suradi. XVII-XIX asrlarda O’rta Osiyoda qanday ta’lim muassasalari mavjud edi? Maktab, madrasa, qorixona, dal-xon, oltinoyilar maktab XV asrda Samarqandda gazmollar tayorlashda asosan qaysi mahsulotlardan foydalanilgan? XV asrda mamlakatda dehqon xo'jaligida asosan qanday mahsulotlar yetishtirilgan? XV asrad iqtisodiy hayotning rivojlanishida muhum bo'lgan hunarmandchilik sohalari qaysilar edi? XIX asr o‘rtalarida Turkistonda nechta maktablar bor edi? XIV-XV asrlarda Samarqandda hunarmandchilikning eng sertarmoq turi qaysi qatorda berilgan? Xalifa Xorun ar-Rashid davrida (786-833 y.y.) va uning O’g’li al-Ma’mun davrida qayerda “Bayt–ul-hikmat” (“Donishmandlik uyi”) (hozir Akademiya ma’nosida) tashkil etiladi? BOG’DODDA Ulug’likka yetsang unutma o’zing, Agar atlas kiysang, unutma bo’zing. Qora bosh yag’isi qizil til turur, Necha bosh edi u, yana ham eyur. Ming yer do’sting ersa o’qish ko’rmagil, Bir yer dushman ersa, ani ozlama. Ulug’lar ne bersa, emasmen dema, Ilig sur, og’iz ur, emasang yema. Tiling bekta tutg’il tishing sinmasun, Qolu chiqsa bekta tishing siyur. Harislik ma erg’a yovuz xislat bo’l, Harislik so’ng g’am, o’kinch hasrat ul. Ushbu pedagogik misralar qaysi asarda keltrilgan? “Qobusnoma” asari Turkistondagi jadid maktablarining yuzaga kelishi qaysi mashhur arbob nomi bilan bevosita bog‘liq? Ismoilbek Gaspirali nomi bilan bevosita bog’liq Toshkentda ilg‘or fikrli ziyolilar va turli guruhlardan iborat “Turon” jadidlar jamiyatini kim tashkil etdi? Temuriylar davrida qaysi shahar qurilishi yakuniga yetkazilgan? Temuriylar davlati muntazam savdo aloqalarini olib borgan mamlakatlar. Xitoy hindiston eron russiya Volga boyi sibir Ta’lim tamoyillari deb nimaga aytiladi? umuminsoniy tarbiyaning maqsad va vazifalarini amalga oshirishga qaratilgan o`qish va o`qitish jarayonlarining yo`nalishi, o`quvchilar tomonidan ilmiy bilimlarning o`zlashtirishlari, bilim, ko`nikma va malakalar hosil qilishning asosiy qonun qoidalarining yig`indisiga aytiladi.-------- Ta’lim jarayonining tarkibiy qismlari orasidagi ob’yektiv, mavjud, barqaror, takrorlanuvchi aloqadorlik ta’lim qonuniyati deb ataladi O’quv jarayonining umumiy maqsadlari va qonuniyatlariga binoan uning mazmuni, tashkiliy shakl va metodlarini belgilab beruvchi boshlang’ich qoidalardir * Ta’lim ta’lim oluvchilar tomonidan zarur bilim, malaka va ko‘nikmalarni olishga qaratilgan bo‘lib, ularning nazariy qismi ta’lim tashkiloti negizida, amaliy qismi esa ta’lim oluvchining ish joyida amalga oshiriladigan ta’lim bu-? Ta’lim faoliyatini tashkil etish va uning nazoratini amalga oshirish “Ta’lim to’g’risida”gi qonunning qaysi bobida ko’rsatilgan? 4 BOB Sharq uyg‘onish davrlarini aniqlang? Sharq uyg‘onish davridagi ilmiy va aloqa tili, rasmiy hujjatlar, shariat qoidalari hamda ilmiy asarlar asosan qaysi tilda olib borilganini aniqlang? Sayfi Saroyi, Haydar Xorazmiy, Durbek Amiriy, Sakkokiy va boshqalar qaysi fan sohasining rivojiga ulkan hissa qo'shgan? Samarqandda ishlab chiqarilgan qaysi mahsulot chet elda eng mashhur hisoblangan? Samarqandagi qaysi qadimiy obidaning eshiklari 7xil ma'dan qotishmasidan tayyorlangan? Saidrasul Aziziyni nomini mashhur qilgan asar qaysi? Qizlarni o‘qitgan ayollarni kim deb atashgan? “ otinoyi” yoki “otinbibi” (Toshkentda) “bibixalifa”, yoki “bibiotin” (Buxoroda), “eltibibi” (Xorazmda) deb atashgan Qaysi olimning asarida pedagogika alohida fan maqomiga ega bo‘ldi? Yan-Amos Komenskiy Qaysi olim o‘qitishni jismoniy mashqlar bilan qo‘shib olib borish zarurligini ta’kidlaydi. Abu Ali ibn Sino Pedagogika tarixini insoniyat tarixi bilan bog‘liqlikda o‘rganish maqsadida davrlashtirish necha davrdan iborat? O’quv qayda bo’lsa, ulug’lik bo’lar, Bilim kimda bo’lsa, buyuklik bo’lar. O’quv qut beradi, bilim – sharaf-shon, Shu ikkov tufayli ulug’dir inson. Ushbu pedagogic misralar qaysi asarda keltrilgan? Qutdgu bilig O‘zbekistonning yangi taraqqiyot davrida ta’lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini yanada rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari berilgan to’g’ri javobni toping? O‘zbekistonda pedagogika tarixini o‘rganishga doir eng keng tarqalgan davrlashtirish o‘zida nechta bosqichni aks ettiradi: O‘rta Osiyoda faoliyat yuritgan qizlar maktabining yirik namoyondalaridan biri? O‘rta Osiyo jadidchilik harakatining asoschisi va yo‘lboshchisi kim? O‘quv yili Yaponiyada necha kun? Niso surasining qaysi oyatida «Yaxshi ayollar o’z erlariga itoat qilgan xotinlar, erlarining mollarini va o’z nomuslarini nobudlik va begonalar qo’lidan himoya qiladiganlar, - deb madh etiladi? Musulmon maktablarida ta'lim tizimi necha toifaga bo‘lingan edi? Me’yoriy-huquqiy hujjatlar qabul qilish huquqiga ega bo’lgan organlar yoki mansabdor shaxslar……… Me’yoriy huquqiy hujjat-bu………? Mashhur olim va ijtimoiy fan arbobi, o‘zbek sovet maktabining asoschisi birinchi darslikni yaratgan birinchi akademik va O‘z SSR FA ning birinchi prezidenti ….? Maktabgacha ta’lim muassasasida bolalarning qobiliyati va layoqatini har tomonlama rivojlantirish haqida fikr yuritgan pedagog Madrasalar 3 bo‘limdan iborat bo‘lib 1-bo‘limda talabalar 9-10 yil o‘qishgan. 2- bo‘limda esa talabalar necha yil tahsil olishgan? Konfutsiyning maqsadga erishish uchun ishlab chiqqan sxemasi necha qoidadan iborat? Ko‘rgazmalilik prinsipini kiritgan va uni “Oltin qoida” deb atagan olim Jentelmen tarbiya tizimini ishlab chiqqan olim Jamoada tarbiyalash masalasini ilgari surgan olim. Jahon ilmida “Muallimi soniy” (“Ikkinchi muallim”) nomiga musharraf bo‘lgan Sharq mutafakkiri kim? Abu Nasr Farobiy * Jadidlar markazi Qo‘qonda bo‘lgan, Turkiston muxtoriyati deb atalgan mustaqil muxtor respublikani e’lon qildilar. Bu Muxtor Respublika necha kun yashagan? Jadidchilik harakatining asoschisi kim bo‘lgan? Jadid usulidagi maktablar nechinchi asrda ochildi? J.Dyui qanday pedagogikaning asoschisi hisoblanadi? Nafaqat pedagogika instrumental pedagogika yoki instrumentalizm deb ataladi Ismatilla Rahmatullayev nechinchi yildan "O‘zbek davlat kitob palatasida " Direktor lavozimida ish yurita boshladi ? Islom g’oyasiga asoslangan Arab xalifaligi qachon tashkil topgan? 630-632 Har kishining dunyoda oromi joni tarbiya, Balki oxirida erur dorulamoni tarbiyat”. Quyidagi misralarning muallifini toping? A.avloniy Hadisni rivoyat qiluvchi kishi isnod, hadislarni to’plagan muallif esa ….. deyilgan? Hadis ilmining yaratilishida oltin davr qaysi asrga to‘g‘ri keladi? IX-XIII asrlar Hadis ilmida «Sahih» yo‘nalishining asoschisi kim? Imom al-Buxoriy * Eng qadimgi turkiy tilda yaratilgan va turk-rumiy yozuvida bitilgan bitiklar qaysi manbaada ko’rsatilgan? Eng qadimgi madaniy boyliklarimizni o‘rganishda qanday manbaalarga tayanamiz? Eng qadimgi davrlarda yo‘lga qo‘yilgan ta‘lim-tarbiyaga oid qimmatli ma‘lumotlarni biz xalq og‘zaki ijodining qaysi na’munalari orqali o’rganamiz? Didaktikaning “oltin qoidasi” nomi bilan qanday prinsip atalgan? Boshlang‘ich ta’limning mukammal o‘quv rejasini ishlab chiqqan olim Bolalarga ta`lim-tarbiya berish qaysi davrdan boshlangan? Bolalar 6 yoshga to‘lganida qaysi maktabga o‘qishga qabul qilinar edi? Arablarning O’rta Osiyoga kirib kelishi ? Amir Temur va Ulug'bekning asosiy qarorgohi qayerlar edi? Samarqanddagi ko’ksaroy va bo’stonsaroy Amir Temur sun'iy sug’orish maqsadida qaysi vodiyda qaysi kanalni qazdirib sug'orish ishlarini yo'lga qo'ydi? Angor kanali murg’ob vodiysi Amir Temur Samarqand atrofida qaysi qishloqlarning bunyod etilishiga asos soldi? Bog’dod sultoniya va sheroz Amir Temur farmoni bilan qaysi usta yasagan Jez qozon va shamdon hozirgacha saqlanib qolgan? Izzodin isfahoniy Amir Temur davridagi miniatyuriyaning ko'chirma manvalari hozirda dunyoning qaysi davlatidagi kutubxonalarida saqlanadi? Al – Xorazmiyning “Hind arifmetikasi haqida kitob” (“Hisob al-Hind”) asari qaysi raqamlarga bag’ishlangan? 10lik tizm raqamlariga Al - Xorazmiyning “Al-kitob al-muxtasar fi-hisob al-jabr va аl-muqobala” asari necha qismdan iborat? ( taxmin) 3 qism Abdulla Avloniy nechinchi yilda "Mehnat qahramoni "unvonini olgan ? 1927 2020-yil 23-sentabrda O’zbekiston Respublikasi prezidenti tomonidan nechanchi son bilan “Ta’lim to’g’risida”gi qonunning yangi tahriri imzolandi? 637 chi son 1929-yili O`zbekistonda arab alifbosi o`rniga qaysi alifbo joriy qilindi? Lotin alifbosi 1925- yilda Shakuriyning tashabbusi bilan qishloq aholisi o’z mablag’lari hisobiga necha sinfli yangi maktabni ishga tushiradi? 4 sinfli 1875- yilda Samarqandning Rajabamin qishlog’ida bog’bon oilasida tug’ilgan ma`rifatparvar, jadidchi pedagog kim? Abduqodir Shakuriy …………… fikricha insonlar xulq-atvorida birmuncha nuqsonlar bor. Bular: aldash, rashk, o’ch olish, adovat, bo’xton, irodasizlik kabilardir? Ibn sinoning «Yer sur’ati », «Al jabr va al muqobala» asarlarining muallifi... Al - Xorazmiy «Toza doska» nazariyasi kim tomonidan bildirilgan? «Hibbat ul-haqoyiq» asarining muallifi Ahmad Yugnakiy * «Birinchi muallim», «Ikkinchi muallim», «Turkiy guliston yoxud axloq» kabi darsliklarni yaratgan olim, pedagog, jadidchi... kim? Аbdullа Аvlоniy * ”Ta’lim to’g’risida”gi qonunning nechanchi bobbida “Ta’lim-tarbiya jarayoni ishtirokchilarini ijtimoiy himoya qilish”kiritilgan va nechanchi moddalarni o’z ichiga oladi? 7 BOB 52 MODDA ”Ta’lim to’g’risida”gi qonunning nechanchi bobbida “Ta’lim oluvchilarning, ular ota-onasining hamda boshqa qonuniy vakillarining huquq va majburiyatlari” kiritilgan va nechanchi moddalarni o’z ichiga oladi? 6-BOB 47,48,49,50,51 “Ta’lim to’g’risida”gi qonunning 8 bobida “Nodavlat ta’lim tashkilotlari faoliyatini litzensiyalash, ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan va davlat akkreditatsiyasidan o’tkazish. Xorijiy davlatda olingan davlat to’g’risida hujjatni tan olish, ta’lim sohasidagi hujjatlarga apostil qo’yish” nechanchi moddalarni o’z ichiga oladi? 57,57’,58,59,60,61 “Ta’lim to’g’risida”gi qonun. Ta’lim tashkilotlari pedagog xodimlarining huquqiy maqomi nechanchi bobda ko’rsatilgan va nechanchi moddalarni o’z ichiga oladi? 5 BOB 44,45,46 “Ta’lim to’g’risida”gi qonun Qonunchilik palatasi tomonidan nechanchi yil qabul qilingan? Qonunchilik palatasi tomonidan 2020-yil 19-mayda qabul qilingan Senat tomonidan 2020-yil 7-avgustda ma’qullangan “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonunning nechanchi moddasida “Dual ta’lim” keltirilgan? 17-MODDA “Savodi ta’lim”asari kimga tegishli? Shermuhammad Munis Xorazmiy 1804 yilda shoir alifbo sifatida foydalanish uchun “Savodi ta’lim” kitobini yozib tugatadi. “Pedagogika tarixi” faning maqsadi to‘g‘ri berilgan qatorni toping. insonni shakllantirish, unga ta’lim berish, tarbiyalash va ma’lumotli qilishning qonuniyatlari samarali metodlarini ochib berish ----- Eng qadimgi zamonlardan to hozirgi kungacha turli tarixiy davrlarda tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar taraqqiyotini tizimli yondashuv asosida o’rganish * “Pedagogika tarixi” fani o‘rganish manbaalari berilgan qatorni toping. Arxeologik yodgorliklar; -qo’lyozmalar; -xalq og’zaki ijodi; - adabiy yodgorliklar; -hujjatlar; badiiy adabiyot; -memuarlar; Sharq va G’arb mutafakkirlarining asarlari * “Pedagogika tarixi” fani nechta vazifani o‘z ichiga oladi? 4 TA Milliy o’z-o’zini anglash, kasbiy rivojlanish bilan bog’liqlikda umumiy va pedagogik madaniyatni shakllantirish; - pedagogik fikrlar rivojini tahlil etish va tizimlashtirish; -pedagogik g’oyalarni tahlil etish asosida ularni o’quv-tarbiya jarayoniga tatbiq etish. * “Onalar maktabi” kitobini muallifi kim? Yan Amos Komenskiy “Odob as-solihin” asarida qanday qoidalar bayon etilgan? Salomlashish va ruxsat so’rash odobi.. Muloqot odobi.. Uxlash va yo’l yurish odobi.. Suhbatlashish odobi. Er-xotin odobi.Tozalik qoidalari. Mehmon kutsh odobi. Ziyofat va ovqatlanish odobi. Safar qoidalari. “Madrasa” so‘zining lug‘aviy ma’nosi? (ARAB) DRASA O’RGANMOQ) Ma’ruza tinglaydigan joy * “Avesto” qanday manbaa? ENG QADIMGI DAVRLARNING MADANIY YOZMA YODGORLIGI .«Niso» surasining qaysi oyatida «Ayollarga yaxshi muomalada bo’linglar», deya nozil qilingan. Shu bilan bir qatorda ayollarning erlari oldidagi burchlari ham ko’rsatib berilgan? Qurʼonning 4-surasi. Madaniy suralardan biri, 176 oyatdan iborat . .“Qur’on”ni yod bilgan kishi kim deb atalgan? Qori . «Odamning olasi ichida – yilqiniki tashqi(sirti)da»; «Ho’kizning ortin oyog’i bo’lguncha, buzoqning boshi bo’lgan yaxshiroq»; «Tirishqoqning labi yog’liq, erinchoqning boshi qonlik»; «Odobning boshi – til». Ushbu kabi maqollar qaysi asarda keltirilgan? Mahmud Qoshg’ariyning “Devonu lug’otit-turk” asarida * "Quvnoq hayot" maktabi (koloniyasi) kim tomondan tashkil etildi? S.t.shatskiy "Qudratimizni ko'rmoq istasang- binolarimizga boq"degan yozuv qaysi obidaning peshtoqiga yozilgan edi? Oqsaroy peshtoqi Download 51.99 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|