Yurtimizdagi yagona transport tizimida fuqaro aviatsiyasi muhim o‘rin tutadi va iqtisodiy hayotda kundan-kunga kattaroq ahamiyat kasb etmoqda

Kirish
Yurtimizdagi yagona transport tizimida fuqaro aviatsiyasi muhim o‘rin tutadi va iqtisodiy hayotda kundan-kunga kattaroq ahamiyat kasb etmoqda. Havo yo'llarida tashishning o‘sib borishi unumdor va quiay aviatsiya texnikasining yaratilishi bilan bog'liq. Keyingi yillarda 11-86, L-410 UVP, Pl-62, Tu-154, TU-134 rusumli havo kemalari paydo bo'ldi. Keng fyuzelyajli 11-86 3S0 o'ringa ega, passajir oqimi katta yo'llarda ishlatiladi. 11-76, An-26 havo kemalari bortida konteynerlai va boshqa yuklami ortadigan-tushiradigan vositalaiga ega. Havo transporti samarali ishlashi uchun yaxshi taraqqiy etgan, havo kemalarining uchishini ta'minlaydigan yer usti vositalari bilan qurollangan aerodrom va aeroportlar tarmoa bo‘lishi kerak. Aerodrom inshootlarini texnik jihatdan to‘g‘ri tutish va rejali-ogohli ta'mir etish ham muhim ahamiyatga ega. Aeroport (gidroaeroport) ning asosiy qismi — aerodrom hisoblanadi. U maxsus tayyorlangan yer uchastkasi (suv va tegishli qiig‘oq) bo'lib, havo kemalarining ko‘tarilishi, qo'nishi, burilishi, turishi va ularga xizmat ko‘rsatishini ta'minlaydigan inshootlar va uskunalar majmuidan iborat. Aerodromlarni ekspluatatsiya qilish turli iqlim sharoitlarida, yilning va sutkaning istalgan vaqtida havo kemalarining xavfsiz va uzluksiz ishlashini ta'minlashi kerak. Uchish xavfsizligi, bu, hamma texnik vositalar kafolatlangan uchish bo‘lib, unda zarracha miqyosdagi falokatdan tortib halokatgacha, bironta ko'ngilsizlik xatari bo'lmasligi kerak. Uchish xavfsizligi ko‘p jihatdan ko'tarilish-qo'nish, uchish-qo‘nish, burish yo‘llari va perronlar qoplamasining yuzasi holatiga bosliq. Uchish xavfsizligi va muntazamligini qoplamalaming holatini yaxshilash va ta'mirlash usullari orqali ta‘minlash aerodromning ekspluatatsiya xizmati qismlari: aerodrom xizmati, tashish xizmati, aloqa xizmati va boshqalaming dolzaib masalalaridan biridir. Aerodrom inshootlari-SUQM, RY, TJ va perronlar qoplamasi, oqava drenaj tizimi, xavfsizlikning yon va oxirgi polosalari, gruntli uchish- qo'nish polosalari havo kemalarining, tabiiy-iqlim sharoitlarining ta'sirida muttasi] yemirilib (deformasiyalanadi va buziladi) turadi, demak, na faqat joriy tutish va ta'miriash, balki tubdan (kapital) ta'mirlashni, hatto, katta qurilishni talab etadi.