Ózbetinshe tálim Ózbekstanda mektepge shekem tálimdiń payda bolıwı hám rawajlanıw basqıshları

Ózbetinshe tálim
Ózbekstanda mektepge shekem tálimdiń payda bolıwı hám rawajlanıw basqıshları
Joba :

1. Ózbekstanda mektepge shekem tálimdiń payda bolıwı. Jámiyetlik mektepke shekemgi tálim - bul mámleketlik tárepinen shólkemlestiriletuǵın mámleketlik mákemeleri bolıp, ol jaǵdayda mektepke shekemgi tárbiya jasındaǵı balalarǵa tálim hám tárbiya beriledi. Jámiyetlik mektepke shekemgi tálimniń payda bolıwı tiykarınan 1917-1918 jıllardan keyingi dáwirlerge tuwrı keledi. Bunda Mektepke shekemgi komissarliǵinıń mektepke shekemgi tárbiya boyınsha 1917 jıl 20 noyabrdegi deklaraciyası «Balalar qorǵawı Sovetinıń dúzilisi mámlekette Mámleketlik tárepinen mektepke shekemgi tárbiya shólkemsalarini kóplegen ashılıwı mektepke shekemgi tárbiya boyınsha xızmetkerlerdi tayarlaw wazıypaların qóyadı. Hayal-qızlardı mámleketimizdiń xojalıq hám siyasiy turmısıǵa etiw jumısları balalar baqshalari tarmaqların keńeytiw hám awılda dáslepki balalar baqshalarini shólkemlestiriwde qádem qoydı. 1918 jılda Turkiston Mektepke shekemgi komissarligi qasıda mektepke shekemgi tárbiya bólimi shólkemlestiriledi. Bul bólimniń wazıypası orınlarda úlken shólkemlestirilgen jumıslardı - balalar baqshalari ushın jay qıdırıw hám olardı kerekli úskeneler menen támiyinlew, tárbiyashiler tańlaw hám áke-ana ortasında pedagogikalıq úgit etiwden ibarat edi.

1918 jilda Tashkentte 4ta balalar baqshalari ashıldı. Bul baqshalar Eski SHahar bólegidegi ózbek balaları edi.

1919 jilda Samarqanda 2ta, 3ta balalar úyleri, Úlkenqo'rg'onda da baqsha ashıldı.

2. Qaraqalpaqstanda mektepge shekem tálimdi rawajlanıwı.

Qaraqalpaqstanda bilimlendiriw tarawiniń rawajlaniwi XIX ásirdiń 20 -jillarina tuwra keledi. Qaraqalpaqstanda birinsi balalar baqshalariniń ashiliwi 1924-30 jillarǵa (Tótkul, Xojeli, Shimbay Shabbaz (Beruni) Qaraózek) tuwra keledi, aniǵiraǵi eń birinshi balalar baqshasi 1924-jili tórtkul qalasinda ashilǵan. Oni T. 7 adamdi quradi.

1932-1933 oqiw jilinda Tórtkul qalasinda birinshi muǵállimler s'ezdi bolip ótti. Bunda xaliqtiń sawatqanliǵin kóteriw máseleleri boyinsha mektepler sanin kóbeytiw, alardı kadrlar menen tmiyinlew, mekteplerdiń oqiw jillarin kóbewtiw, sabaqliqlar menen támiyinlew, baǵdarlamalardi qayta islep shiǵiw máseleleri basil waziypalardiń biri edi.

3. Garesizlikten keyingi MSHBSHnin rawajlaniwi.,

Buǵanıң tasqın dәlili sipatinda Ózbekistan Respublikası Prezidentiniң 2017-jil 30 -sentyabr'degi PF-5198-sanli ―Mektepke shekemgigi bilimlendirio' sistemasın basqario'di tүpten jetilistirio' iyis-ilajlari haqqinda‖g'i pәrmani hәm «Mektepke shekemgigi bilimlendirio' ministrligin shӛlkemlestirio' haqqinda‖g'i PQ-3305-sanli qarari tiykarinda Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarg'i Keңesiniң 2017-jil 6 -oktyabr'degi 229 -sanli Prezidium qarari qabil yetildi hәm sal tiykarda Qaraqalpaqstan Respublikasında mektepke shekemgigi bilimlendirio' ministrligi shólkemlestirildi.

Bүgingi kүnde (2019 jil, aprel) Qaraqalpaqstan Respublikasında Mektepke shekemgigi bilimlendirio' mәkemeleriniң sani jәmi 543 bolip, sonnan 375 mәmleketlik, 6 menshik, 22 mәmleketlik jeke menshik serikshilik, 2 kәrxanalarg'a qarasli, 136 mәmleketlik yemes үy baqshalari jumis islep kelmekte.

Usi jil (2019 -jil) 1 aprel' halatina Respublika boyinsha 3-7 jasqa shekemgigi balalar sani 150974 bolip, sonnan mektepke shekemgigi bilimlendirio' mәkemelerine 67091 bala júzlesiwp aling'an. Yag'niy, 375 mәmleketlik mektepke shekemgigi bilimlendirio' mәkemelerine 63036 bala, 6 menshik mәmleketlik yemes mektepke shekemgigi bilimlendirio' mәkemesine 236 bala, 24 mәmleketlik jeke-menshik serikshilik tiykarindag'i mәmleketlik yemes mektepke shekemgigi bilimlendirio' mәkemesine 1208 bala, 136 shaңaraq baqshalarg'a 2352 bala, kәrxanalarg'a qarasli mektepke shekemgigi bilimlendirio' mәkemelerine 259 bala júzlesiwp aling'an bolip, Respublika boyinsha kӛrsetkish 44, 4 payizdi quraydi.

Tapsırma : rawajlanıwdıń barlıq basqıshların kestelerde kórsetiw...