Қ Ў л л а н м а савол:“Электр энергетикаси тўғрисида”ги Қонуннинг мақсади


Савол: Ток кучи, кучланиш, қаршилик тушунчалари, Ом қонуни ҳақида нималарни биласиз?


Download 1.13 Mb.
bet12/23
Sana08.03.2023
Hajmi1.13 Mb.
#1253721
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23
Bog'liq
Савол-жавоб

Савол: Ток кучи, кучланиш, қаршилик тушунчалари, Ом қонуни ҳақида нималарни биласиз?
Жавоб: Электр токи деб – ёпиқ занжир ичида зарядланган заррачаларнинг бир томонга тартибли харакатига айтилади.
Ток кучи деб – вақт бирлиги ичида ўтказгич кундаланг кесим юзасидан оқиб ўтаётган заряд миқдорига айтилади ва у «  » харфи билан белгиланади.

Кучланиш деб – икки нуқта орасидаги потенциаллар фаркига айтилади ва у «U» харфи билан белгиланади.

Очиқ занжирда электронлар паст(-) нуқтадан юқори(+) нуқтага ҳаракатланади.
Электр каршилик – эркин электронлар тартибли харакати давомида металл кристалл панжарасининг тугунларидаги ионлар билан «тўқнашадилар» ва харакат йўналишини ва тезлик катталигини ўзгартиради. Бунга электр қаршилик дейилади ва «R» харфи билан белгиланади.

Ом қонуни – ўтказгичдан ўтаётган ўзгармас ток кучи билан унинг ичидаги потенциал фарқининг ўзаро боғлиқлигини ифодаловчи қонун, яъни 1826 йилда немис физиги Георг Ом эксперементал равишда: Ўтказгичдан ўтаётган ток кучи, қўйилган кучланишга тўғри, ўтказгич қаршилигига тескари прапорционал деган қонунни топган.
Занжирниг бир кисми учун Ом қонуни куйидагича куринишга эга:
Бу ифода электротехниканинг асосий конунларидан бири Ом конуни булиб, электр занжирини хисоблашда кенг кулланилади. Яъни ток кучи (I) кучланиш(U) га тўғри пропорционал, ўтказгичга каршилиги (R) га тескари пропорционал. Умумий холда бутун занжир учун Ом қонуни қуйидагича ёзилади:
Бунда -занжир ток манбалари ЭЮК лари алгебрик йигиндиси;
-ток манбалари ички каршиликларининг йигиндиси;
- занжирдаги ток истеъмолчилари каршиликлари йиғиндиси.
Бир жинсли ўтказгич деб, ташқи куч таъсир этмайдиган ўтказгичга айтилади. U ўтказгичнинг учларидаги потенциал айирмасига тенг бўлади. Ифодадаги R ўтказгичнинг электр қаршилиги дейилади. Қаршилик бирлиги 1 Ом бўлиб, у шундай ўтказгичнинг қаршилигики, бунда кучланиш 1V бўлганда ўтказгичдан 1A ток ўтади.
Бир цилиндрсимон ўтказгич учун қаршилик , га тенг.
Бу ерда: l — ўтказгичнинг узунлиги, Sкўндаланг кесим юзаси, - ўтказгич ясалган материалнинг табиатига боғлиқ бўлган коэффициент, бўлиб буни солиштирма электр қаршилик дейилади.



Download 1.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling