№ hujjat ҳ O`z. Varaq Sana imzo varaq 5321400 ngkst

Qurilmalar ishidagi asosiy nosozliklar. Sekinlashtirilgan kokslash 
qurilmalarining ishidagi asosiy nosozliklarga quyidagilar qiradi: 1) mazkur 
haroratda parchalanmaydigan va qo’pikli massani hosil qiladigan suyuq 
mahsulotlarning kamerada to’planganda koks zarrachalarining kameraning 
yuqorisidan otilib chiqishi; 2) ustun pastgi qismining koks maydalari bilan 
qoplanganishi;4) reaktor shlemli chizig’ining koks bilan qoplanishi; 
5)kameralardan bo’shatilgan koksning maydoncha va omborlarda o’z-o’zidan 
yonish. 
Ko’pik hosil bo’lishini kamaytirish uchun koks kamerasining yuqori 
qismiga kokslash stiklining oxirida ko’piklanishga qarshi prisadkani kiritadilar. 
Zmeevikning koks bilan qoplanishini oldini olish uchun turbulizator- suv yoki 
suv bug’ining kiritilishi bilan xomashyo oqimining harakat tezligini oshiradilar. 
Ba’zi quritmalarda kokslanishning oldini olish uchun xomashyoga yuqori 
aromatlangan qo’shimchalarni qo’shadilar.
II.4. Neft qoldiqlarini kokslash tajriba qurilmasi 
 
Kokslash – bu termik jarayon bo’lib, u ikki maqsadda o’tkaziladi: neft 
koksini olish va neftdan tiniq neft mahsulotlarini olishni ko’paytiriladi. 
Kokslash xomashyosi sifatida odatda ko’p hollarda yuqori molekulali neft 
qoldiqlari –gudronlar, termik kreking qoldiqlari, piroliz peki, deasfal’tlash 
asfal’ti, shuningdek koks sifatini oshiruvchi yuqori aromatlashtirilgan 

---

№ hujjat 
ҳ 
O`z. 
Varaq 
Sana 
imzo
varaq 
5321400 – NGKST
Fozilov S.F.
Rahbar:
Bajardi
: 
Ochilova D.U. 
distillyatli xomashyolar (termik va katalitik kreking og’ir gazoyllari) 
qo’llaniladi. Neft kokslari metallar, rangli metallar, ayrim kimyoviy 
mahsulotlar ishlab chiqarishda, grafitli materiallar olishda, karbidlar va temir 
qotishmalar ishlab chiqishda qaytaruvchi sifatida qo’llaniladi. 
Kublarda davriy ravishda kokslash – bu birmuncha eskirgan, kam 
samarali jarayon ko’rinishidir. Hozirgi vaqtda kublarda kokslash qurilmalari 
ko’p saqlanmagan. Kokslashning ko’p tarqalgan ko’rinishi sekinlik bilan 
kokslashdir. Jarayon qizdirilmaydigan reaksion kameralarda o’tkaziladi. 
Pechda 480-510 
℃ gacha qizdirilgan xomashyo kameraga kiritiladi va u yerda 
uzoq vaqt tutib turilgandan so’ng koksga aylanadi. Parchalanish mahsulotlari 
bug’+gaz ko’rinishdagi aralashma rektifikasion qolonnaga tushadi, qoldiq esa 
asta-sekinlik bilan koksga aylanadi. 
Qoldiq xomashyoni kokslashda koksning chiqishi xomashyoning 
kokslanishiga ko’ra baholanadi, kokslanishi 30% dan yuqori bo’lmagan 
xomashyolar uchun quyidagi empirik formulalar keltirilgan: 
W
k
=2+1,66K 
W
k+g
= 5,5+1,76K 
bu yerda: W
k
-xomashyoga ko’ra koks chiqishi,%, (mass.);W
k+g
- 
xomashyoga ko’ra gaz va koks chiqishi yig’indisi, %, (mass.); K- xomashyo 
kokslanishning % (mass.)