” kafedrasi fanidan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM FAN VA INNOVATSIYA VAZIRLGI
ANGREN UNIVERSITETI

“________________________________” kafedrasi

__________________________fanidan

MAVZU: Chinni xamirdan turli o'yinchoqlar tayyorlash usullari.

Bajardi: Saidova Y 103 guruh MT
Qabul qildi: Giyasova M
Angren 2023

Chinni xamirdan turli o'yinchoqlar tayyorlash usullari.

Reja:

1.Chinni xamir tayyorlash usullari.

2.Chinni xamirdan turli oyinchoqlar yasash usullari.

3.Chinni xamir tayyorlash uchun kerak boladigan materiallar.

• 
  Chinni xamir tayyorlash usullari.Polimer loy yoki chinni xamirning kelib chiqish tarixiga kora Argentinada ixtiro qilingan bolib, undan ajoyib gullar, shakllar yaratiladi, bugungi kunda bu terialdan noyob mahsulotlarni yaratish imkonini beradi. Vizual qarashda u chinniga oxshaydi, undan tayyorlangan mahsulot havoda qotib qoladi. Bunday materialdan tayyorlangan sovgalarni bolalar ham tayyorlashlari mumkin. Sogliq uchun xavfsiz, qiymatligi boyicha arzon, yumshoq, u bilan ishlash zavqli va undan yasaladigan narsalar uzoq saqlanadi. Fantaziya, didni rivojlantirishga xizmat qiladigan alo darajadagi qiziqish hamdir.
  

• 
  Chinni xamirdan tirli oyinchoqlar tayyorlash usullari Loy va plastillin bilan ishlash mashg`ulotlarini tashkil etish va o`tkazishda ish joyini bekamu-ko`st jihozlanganligi muhim ahamiyatga egadir. Plastilin va loydan narsalar yasashni u yaхshilab qulda ezilgandan keyin boshlash kerak.
  

• 
  Loy va plastillin bilan ishlash mashg`ulotlarini tashkil etish va o`tkazishda ish joyini bekamu-ko`st jihozlanganligi muhim ahamiyatga egadir. Plastilin va loydan narsalar yasashni u yaхshilab qulda ezilgandan keyin boshlash kerak. Plastilin va loydan tashqari narsalar yasashda mumdan foydalaniladi. Mumning tabiiy va su`niy (neftdan olingan) turlari mavjud. Mum ancha qimmat turadi va undan mayda narsalar yasaladi. Mum bilan ishlash qulay, u qurimaydi, suv bilan namlanishni talab qilmaydi, darz ketmaydi va undan yasaladigan narsalar uzoq saqlanadi. Mehnat mashgulotlari uchun magazinlarda ochdan to to`q rangacha bo`lgan rangli mum tayoqchalari sotiladi.
  

Chinni, xususan, idishlarni ishlab chiqarish texnologiyasida pardozlashning ikkita usuli mavjud. Bu mahsulotning shakliga bog'liq: tekis yoki yumaloq. Birinchi usul - dekorni gips qolipidan tortib to ko'zgu qilishdir ichki yuzasi Mavzu. Ushbu usul tekis mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun maqbuldir: plitalar va saucerlar. Dumaloq buyumlarni (dekanterlar, stakanlar, vazalar) ishlab chiqarish uchun ikkinchi usul qo'llaniladi - qoliplarni qo'lda yoki qisman mexanizatsiyalashgan ichki qadoqlash, bunda yumshoq loy gips qolipining devorlari bo'ylab teng ravishda yotqiziladi.
Chinni uchun "xamir" oldindan tayyorlanadi. Xom ashyo eziladi va suv bilan aralashtiriladi, so'ngra hosil bo'lgan massa elakdan o'tkaziladi, ba'zan esa undagi temir oksidi tozalanadi. Keyin material rulonlarga o'raladi va ma'lum vaqt yoshi. Va shakllarga qadoqlashdan oldin, qo'shimcha namlik kerak bo'lsa, xamir suv bilan namlanadi. Materiallar qoliplarga yotqizilgandan so'ng, mahsulotlar quritiladi. Va loydan barcha namlik gipsga o'tganda, blankalar qolipdan chiqarilishi mumkin.
Chinnidan haykalchalar, kublar, turli xil haykalchalar ishlab chiqarish uchun quyish texnologiyasi qo'llaniladi, ular quyidagilarga bo'linadi: yopiq holda quyish va quyma ochiq shakllar. Ochiq quyma, ichi bo'sh gipsli qolipni chinni massasi bilan quvur orqali to'ldirishni o'z ichiga oladi. Ushbu protsedura kulolning g'ildiragida amalga oshiriladi, shunda massada yoriqlar hosil bo'lmaydi. Quritgandan so'ng, mahsulot pastki qismidagi mantar orqali qolipdan osongina chiqariladi. Yopiq quyma tovoqlar va idishlarni qadoqlash uchun ishlatiladi. Chinni massasi gipsli qolipning ikkita devori orasiga quyiladi.
Chinni idish-tovoqlarni ishlab chiqarishning yana bir bosqichi - sirlash. Mahsulotlar uchun asoslar quriganidan so'ng, sirli eritma katta idishga quyiladi va har bir mahsulot navbat bilan bir necha soniya davomida unga botiriladi va ortiqcha namlik tayyor mahsulotda tomchilar yoki chiziqlar bo'lmasligi uchun olib tashlangan
Chinni buyumlarni bezash uchun siz ikki xil turdagi dekorlardan foydalanishingiz mumkin: bo'rttirma (tepaga yopishtirilgan) va bo'yash. Relyef usulida buyum relyef bilan birga qoliplarga quyiladi yoki uning plastik qoliplari alohida quyiladi va keyin yopishtiriladi.
Overglaze bo'yash texnikasi eng qadimiy hisoblanadi. Emal bo'yoqlari bilan tayyorlangan.
Chinni idishlarni ishlab chiqarishning deyarli barcha bosqichlari qo'lda amalga oshiriladi. Shuning uchun sifat tayyor mahsulotlar ko'p jihatdan bu jarayonda bevosita ishtirok etuvchi ustalarga bog'liq.