№ Муаллиф Мақола номи

Бекмуродов А.Ш., Жумаев Н.Х. 
ВАЛЮТА СИЁСАТИНИ ЭРКИНЛАШТИРИШ ШАРОИТИДА ТЎЛОВ БАЛАНСИНИ ТАРТИБГА СОЛИШНИНГ КОНЦЕПТУАЛ 
ЖИҲАТЛАРИ 
12
www.uzbridge.eyuf.uz
 
5-расм. Ўзбекистон Республикасининг олтин-валюта захиралари, млн.АҚШ 
долларида
6
 
 
2019 йилнинг бошига келиб, Ўзбекистон Республикасининг олтин-валюта 
захиралари ўтган йил бошига нисбатан 3,5 фоизга камайган ва 27081,4 млн. АҚШ 
долларини ташкил этган (5-расм). Бундан кўринадики, расмий олтин-валюта 
захираларининг 
ҳажми 
мамлакатимизнинг 
тўлов 
қобилияти 
ва 
халқаро 
ликвидлилигини таъминлашнинг асосини ташкил этгани ҳолда, жорий шароитларда 
импортни қоплаш ва ташқи қарзга хизмат кўрсатиш борасида ортиқча рискларга эга 
эмаслигимиздан далолат беради. Бундан ташқари, олтин-валюта захиралари ҳажмининг 
етарли бўлиши Марказий банкнинг валюта сиёсатини самарали амалга ошириш 
салоҳияти нуқтайи-назаридан ҳам ижобий ҳисобланади. 
 
Хулоса ва таклифлар 
 
Умуман олганда, тўлов балансига монетар ҳодиса сифатида қараш ва уни 
тартибга солиш учун фақатгина пул-кредит ва валюта сиёсати дастакларидан 
фойдаланиш етарли бўлмайди. Чунончи, тўлов баланси мамлакатнинг умумий ишлаб 
чиқариш ва хизмат кўрсатиш салоҳияти, ташқи бозорлардаги рақобатбардошлигини ҳам 
ифодалайди. Шу боисдан, тўлов балансини тартибга солишда монетар ва валюта 
механизмларидан фойдаланиш билан чекланмасдан, юқори қўшилган қийматни 
таъминловчи ишлаб чиқаришни кенгайтириш, хорижий инвестицияларни кенг жалб 
қилиш учун мамлакатдаги тадбиркорлик ва инвестицион муҳитни яхшилаш бўйича 
комплекс чора-тадбирларнинг амалга оширилиши ва бу жараёнда монетар ва фискал-
бюджет сиёсатининг дастаклари комбинациясидан оқилона фойдаланиш талаб этилади. 
Хорижий инвесторлар учун ҳукумат облигациялари жозибадорлигини ошириш 
имконияти мамлакатнинг суверен кредит рейтинги мавжуд эмаслиги ҳисобига чекланиб 
қолмоқда. Шунингдек, хориж ий инвестицияларни жалб қилишни кенгайтириш учун 
корпоратив сектор ролини оширишда компаниялар акцияларининг муайян улушини 
хорижий инвесторларга мажбурий тарзда сотишни белгилашдан кўра, хорижий 
инвесторларнинг акциядорлик жамиятларидаги улушини оширишни рағбатлантиришга 
6
Манба: Ўзбекис тон Республикаси Марказий банки маълумотлари (http://cbu.uz/uzc/press -tsentr/press-
relizy/2018/04/107405/). 
26 428,80
28 076,90
27 081,40
25 500,00
26 000,00
26 500,00
27 000,00
27 500,00
28 000,00
28 500,00
01.01.2017
01.01.2018
01.01.2019

---