№ Муаллиф Мақола номи

хўжалиги 
корхоналари 
Деҳқон 
хўжаликлар 
Фермер 
хўжалик
лар 
Ер майдонидаги улуши 
2,6 
13,6 
83,8 
Шу жумладан: дон экинлари 
2,6 
12,2 
85,2 
пахта 
0,8 
0,0 
99,2 
картошка 
1,4 
86,4 
12,2 
сабзавотлар 
2,6 
68,4 
29,0 
Деҳқончилик маҳсулотларини 
ишлаб чиқаришдаги улуши 
0,9 
50,8 
48,3 
шу жумладан: 
дон экинлари 
1,6 
19,7 
78,7 
пахта 
0,6 
- 
99,4 
картошка 
0,6 
84,0 
15,4 
сабзавот 
1,3 
69,4 
29,3 
мева ва резаворлар 
1,8 
61,4 
36,8 
узум 
1,4 
53,0 
45,6 
Ер ресурслардан фойдаланиш самарадорлиги нуқтаи назардан кўрадиган бўлсак, 
асосий экин турлари бўйича ҳосилдорлик кўрсаткичи деҳқон хўжаликларида юқори. Аммо 
1 гектар ер майдонидан олинган ўртача тушум фермер хўжаликларига тегишли. Бу фермер 
хўжаликлари ихтиёрида бўлган ер майдони кўп ва бир гектар ерга тўғри келадиган сарф-
харажатлар (минерал ўғит, ерни ҳайдаш, ҳосилни йиғиш ва бошқа харажатлар) камлиги 
билан изоҳланади (2-жадвал).
2-жадвал. 
Турли мулкчилик шаклдаги қишлоқ хўжалиги субъектларининг ишлаб 
чиқариш самарадорлиги (2017 йил), (фоиз)2 
Кўрсаткичлар 
Ўлчов 
бирлиги 
Қишлоқ 
хўжалиги 
корхоналари 
Деҳқон 
хўжаликлар 
Фермер 
хўжалик
лар 
Ҳосилдорлик 
дон экинлари 
ц/га 
27,1 
54,6 
37,9 
картошка 
ц/га 
91,4 
225,3 
178,1 
сабзавотлар 
ц/га 
206,4 
272,8 
212,0 
полиз 
ц/га 
67,9 
233,3 
169,8 
Ишлаб чиқариш унумдорлиги 
1 гектар экин 
майдонидан олинган 
ўртача тушум 
минг сўм/га 
4658,0 
50413,6 
7779,1 
Ишлаб чиқаришнинг ўсиш суръатлари (ўтган 2016 йилга нисбатан) 
дон экинлари 
% 
98,6 
95,5 
112,9 
пахта 
% 
98,0 
- 
110,1 
картошка 
% 
94,2 
104,3 
99,8 
сабзавот 
% 
96,2 
104,3 
95,4 
полиз 
% 
98,6 
106,2 
108,4 
мева резаворлар 
% 
98,3 
103,7 
96,4 
1
Манба: жадвал ЎзР Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилган. 
2
Манба: жадвал ЎзР Давлат статистика қўмитаси маълумотлари асосида тузилган. 

---

Р.Х.Та ш ма т ов . 
ҲУДУДЛАРДА ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ЕРЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ ИНСТИТУЦИОНАЛ МЕХАНИЗМЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ 
24
www.uzbridge.eyuf.uz
гўшт (тирик 
вазнда) 
% 
119,2 
104,6 
104,8 
сут 
% 
101,8 
103,9 
117,3 
тухум 
% 
98,3 
113,8 
98,8 
жун 
% 
86,2 
102,3 
84,4 
қоракўл тери 
% 
105,2 
102,6 
107,7 
пилла 
% 
45,8 
- 
74,0 
Агар қишлоқ хўжалиги маҳсулотларнинг ишлаб чиқариш суръатини кузатадиган 
бўлсак, дон экинлари, пахта, сут маҳсулотлари ва қоракўл терини ишлаб чиқариш ҳамда 
қўй ва эчкилар сони ўсиш суръатлари фермер хўжаликлари, гўштни ишлаб чиқариш ҳамда 
паррандалар сони ўсиш суръати эса – қишлоқ хўжалиги корхоналарда юқори, қолган 
қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини ишлаб чиқариш бўйича ўсиш суръатлари деҳқон 
хўжаликларида кузатилган.
Ҳудудлар кесимида кузатадиган бўлсак, деҳқон хўжаликларнинг ялпи ҳудудий 
маҳсулотидаги энг юқори улуши Сурхондарё (69,3 %), Навоий (68,0 %), Бухоро (68,4 %), 
Наманган (68,0 %) вилоятларда, фермер хўжаликларининг энг юқори улуши - Самарқанд 
(42,5 %), Сирдарё (40,9 %), қишлоқ хўжалиги корхоналарининг улуши Тошкент (4,3 %), 
Навоий (3,1 %) вилоятларда энг юқори эканлиги кузатилган (1-расм).