• Пул топишнинг улкан тарихий сири • Бойликка элтувчи улкан махфий эшик

38

---

ЛЕО БУСКАЛНИНГ КАТТА ХАТОСИ
Мен Лео Бускал билан бир неча йил олдин танишган- 
дим. Ёқимтой, жўшқин инсон, “Муҳаббат” бестселлери- 
нинг муаллифи. У бир маърузасида шундай деганди: “Мен 
муҳаббат орқали муаллифлик ҳуқуқини олишга мушарраф 
бўлдим”.
У ҳақиқатан ҳам сермуҳаббат инсон эди. Унинг юраги 
доимо ёниб, қалби жўшиб турарди. Биз собиқ рафиқам 
Мэриэн билан Леони доимо телевизорда кўрардик. У биз- 
ни илҳомлантирарди.
Ўша пайтда биз хайр-эҳсон тўғрисида маълумотлар 
тўплаётгандик. Мен хайр-эҳсон шунчаки найрангга асос- 
ланган деб билардим ва бу фикримда қаттиқ туриб, қур- 
бонлик қилишга ишончсизлик билдирардим. Мэриэн эса 
менга қараганда кўпроқ янги ғояларга хайрихоҳлик билан 
ёндашарди ва доимо уларга ишонч билдирарди.
Шу узоқ йиллар мобайнида у менга қараганда кўпроқ ўз 
пулларини тарқатди. Бир куни у кимга эҳсон жўнатиш 
ҳақида ўйлаб, тўсатдан эсига Лео келиб қолди ва унга пул 
жўнатди. Мэриэн унинг китоблари ва маърузаларидан қат- 
тиқ таъсирланар, бутун дунёда фақатгина у бундай муҳаб- 
батга лойиқ деб биларди.
Шу муносабат билан унинг манзилига кичик мактуб ва 
чек ёзиб юборди. Эсимда, у почта орқали юбораётганда 
жуда бахтиёр эди. Қалби қувончга лиммо-лим эди.
Кейин ачинарли ҳол рўй берди.
Бир неча ҳафтадан кейин Мэриэн Лео Бускалдан мактуб 
олди. У чекни ҳам қайтариб юборганди. У кичкинагина 
мактубида бировнинг ёрдамига муҳтож эмаслиги, унга 
ачинишнинг кераги йўқлигини ёзганди.
39

---

Мэриэннинг қалби қаттиқ оғриди. У ўта ранжиди. У 
ўзини рад этилгандек ҳис қиларди. Бу унинг учун аянчли 
ҳолат бўлганди.
Агарда Мэриэннинг мактуб олганидан кейинги ҳолати 
ҳақида гапирадиган бўлсам, менимча, бундай вазиятда 
Леонинг муомаласи нотўғри эди. Менинг назаримда, у ха- 
тога йўл қўйганди. Чунки ҳаст қонуниятида шундай қоида 
бор, сиз берсангизгина, у қабул қилади. Лео бу-оқимни 
тўсиб қўйди.
Кейинчалик Леони бир неча маротаба тунаб кетишгани- 
ни унинг ўзидан эшитдим. Ҳар доим ўғирликдан кейин 
унинг уйи бесаранжом ва яроқсиз ҳолга тушарди. Мен 
қўнғироқ қилганимда эса унинг уйи билан боғлиқ шундай 
ҳолат аллақачон иккинчи марга юз берган экан.
Мен унга ёрдам беролмасдим, аммо ўйлашимча, Лео- 
нинг совғани қабул қилишга бўлган муносабатига нисба- 
тан ички тўсиқ вужудга келганди. Шу ички тўсиқ сабаб 
унинг атрофида содир бўлаётган воқеа-ҳодисалар Леонинг 
эга бўлишдан кўра кўпроқ йўқотишига хизмат қилаётган- 
ди. Балки мен нотўғри ўйлаётгандирман, лекин меми 
ҳақиқатан ҳам бир савол қизиқтираётганди: унинг совғани 
қабул қилиши ва эга бўлганидан кўра кўпроқ нарсасини 
йўқотиши орасида боғлиқлик бормиди?
Келинг, Леонинг хатосидан сабоқ оламиз.
Кимдир сизга пул таклиф қилса - албазта, уни олинг.
Кимдир сизга хушомад қилиб гапирса - уни чин дилдан 
қабул этинг.
Кимдир сизга совға берса - унга самимий тарзда қувон- 
ганингизни билдиринг.
Агар сиз совғани, хушомадни ва пулни рад этсангиз, 
уйингизга қарата очилган гуллаш эшигини ёпган бўласиз.
40

---

Ҳамма зарурий нарсанинг калити ҳаёт оқимида жойлаша- 
ди.- Фақатгина олиш ва бериш орқалигина уни ҳаракатлан- 
тира оласиз.
Охир-оқибат, пуллар ҳар бир кишига яхшилик тақдим 
қилувчи муносабатлар оқимида жойлашган бўлади.
Уларни тақдим этинг.
Қачонки улар сизга қайтар экан, қабул қилиб олинг.