& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti

Qawιs.
Qawιs qollanιlιwι boyιnsha ayrιwshι irkilis belgisinin` ma`nisin bildiredi. Ol ga`p quramιndag`ι belgili bir so`zdin` yamasa ga`ptin` ma`nisin tu`sindiriwge qatnaslι bolg`an so`zlerdi ayrιmlap ko`rsetiw ushιn qollanιladι. Qawιsqa alιng`an so`z yamasa ga`pler pa`sen` dawιs, kiris intonatsiyasι menen aytιladι.
Qawιs jazιwda to`mendegi jag`dayda qollanιladι:
1) Tiykarg`ι ga`ptin` quramιndag`ι kiritpe ga`pler, eskertpe ma`nisindegi so`z ha`m so`z dizbekleri qawιsqa alιnadι: Hayalιnιn` aytqanlarιn tιn`lap otιrg`an Boranlι Edige (Urιstan qaytqannan beri usι Boranlι razyezdinde jumιs islep, og`an usιnday laqap bergen edi) gu`rektey ap-awιr qollarιn dizelerinin` u`stine qoyιp, tunjιrap qaldι. Ol jerlerde (Jurjan menen Xorezm jaylasqan jerlerde) bir waqιtlarι o`zek bolg`an. Ol usι jerler arqalι Xazar (Kaspiy) ten`izine Balxin dep atalg`an qala qasιnan o`tip ag`ιp barg`an.
2) Dramalιq shιg`armalarda avtordιn` tu`sinik so`zi, ko`binese qawιsqa alιnadι. Mιsalι: Aynazar. Olardι qayda alιp ketken eken? (Ayaq dawιsι esitilip, esik ashιldι). Qudiyar. Ya quday, Sa`yekeler kiyatιr (ha`mmesi qozg`alιp, turιp esikke qaraydι).
3) Tsitata yaki u`zindinin`, mιsalg`a alιng`an ga`plerdin` avtorιnιn` kim ekenligin ko`rsetiw ushιn onιn` avtorιnιn` ha`m shιg`armasιnιn` atι qawιsqa alιnadι:
Tιrnaqsha.
Tιrnaqsha ekinshi atalιwι boyιnsha «qos tιrnaq» dep te ataladι. Ol qollanιlιw xιzmeti jag`ιnan ayrιwshι irkilis belgisinin` toparιna kiredi.
Tιrnaqsha jazιwda to`mendegi jag`daylarda qollanιladι:
1. Basqa birewdin` miynetinen alιng`an tsitatlar tuwra ga`p tu`rinde berilgende tιrnaqshag`a alιnιp jazιladι. Mιsalι: A`biw Rayxan Beruniydin` pikirinshe: «Jayhun ta`biyattιn` sawg`asι, onι hu`rmetlew, abaylap saqlaw kerek» ,-degen edi
2. Eger birewdin` miynetinen ya shιg`armasιnan u`zindi ketirilip, sol u`zindi alιng`an shιg`armanιn` atι ko`rsetilse, shιg`armanιn` atι tιrnaqshag`a alιnadι: O`tesh shayιr «o`tti du`n`yadan» degen qosιg`ιnda Berdaqtι bιlay bahalang`an edi.
Berdaq edi shayιrlardιn` danasι, So`zine iyildi adam balasι.
3. O`sek, mιsqιllaw yamasa awιspalι ma`nide aytιlg`an so`zler tιrnaqshag`a alιnadι.
Tek o`zleri «Ma`rdana», Tek o`zleri jurttan asqan «zor dana».
4. Kitap, gazeta –jurnal, ko`rkem-shιg`arma, o`ndiris, ma`keme, zavod, fabrika, ko`she, buyιmlardιn` menshikli atlarι, orden, medall, medall atlarι h.t.b. atamalar jazιwda tιrnaqshag`a alιnιp jazιladι. Mιs: « Qιrιq qιz» da`stanι,
«Erkin Qaraqalpaqstan» gazetasι.