" Ўзбекистон республикаси" олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Oddiy yuk ko’tarish mashinalari 

Yuk  ko’tarish  balandligi  cheklangan  –yukni  uncha  katta  bo’lmagan  ba- 

landlikka  ko’tarish,  pastga  tushirishga  mo’ljallangan  mexanizmlar  dom-  kratlar 

deyiladi. 

Domkratlar  asosan  ta’mirlash  ishlarida  qo’llaniladi.  Domkratlar  qo’l 

kuchi bilan, ayrim hollarda mexanizmlar yordamida ishga tushiriladi. 

Konstruktiv  tuzilishiga  ko’ra  domkratlar  reyka  richagli,  tishli  richagli, 

vintaviy va gidravlikaviy turlarga bo’linadi. 

Murakkab yuk ko’tarish mashinalari 

Murakkab  yuk  ko’tarish  mashinalari  (konstruktsiyasi  va  bajaradigan 

vazifasi  bir-biridan  farq  qiladigan,  yetarli  darajada  murakkab  tuzilgan,  yuk 

ko’taruvchanlik qobiliyati katta bo’lgan, universal yuk ko’tarish  mashinalari) 

---

 

 

 

kranlar deyiladi. 

Ќar  qanday  kran:  metallkonstruktsiya;  ko’tarish  mexanizmi;  siljitish 

mexanizmi;  kranni  aylantirish  mexanizmi;  kran  qulochini  o’zgartirish  

mexanizmi va boshqa mexanizmlardan tashkil topgan bo’ladi. 

Kranlar donali yuklarni va sochiluvchan yuklarni ko’tarishda ishla- tiladi. 

Konstruktsiyasining  tuzilishi  bo’yicha  kranlar  strelasimon  –  strelali  kranlar  va 

ko’priksimon – ko’prikli kranlar deb ataluvchi  guruhlarga bo’linadi

6

.