0 ‘zbekist0n respublikasi oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi o. Yaqubjonov, S. Tursunoy
Download 8.86 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Mevasi
- Dyubek—44-07.
- 9.3. Maxorka
- (amaliy mashg‘ulotlar)
|
Barglari — yirik, ketma-ket joylashgan bo'lib, cheti butun, bandli yoki bandsiz, tuxumsimon, ellipssimon yoki " lansetsimon, quloqchali, *uchi o‘tkirlashgan, yuzi silliq yoki bujmaygan. Bitta o‘simligi 15—40 ta va undan ham ko‘p barg chiqaradi. Poyasi bilan barglari tuksimon kalta bezlar bilan zich qoplangan. 0 ‘simlikning hamma qismi yopishqoq bo‘- ladi. 0 ‘simlikning shakli naysimon, ellipssimon, oval, nok- simon bo'lishi mumkin. To‘pguli — ro'vaksimon, qalqonsimon bo‘lib, poyasining uchida bo‘ladi. Guli ikki jinsli, to ‘g‘ri, beshtalik tipda. Kosachasi naysimon, qo‘ng‘iroqsimon yoki tuxumsimon; gultojisi besh pallali, voronkasimon och pushti yoki qizil rangda. Changchisi beshta. Ustunchasi oddiy, tumshuqchasi kallaksimon, likopchasimon, tugunchasi ikki uyali. Mevasi — ikki uyali, ko‘p urug'li oval shakldagi ko‘sak- cha bo‘lib, yetilganda jigarrang tusga kiradi, ikki pallaga ajralib ochiladi. Urug‘i — juda mayda, to ‘q jigarrang, oval shaklda bo‘lib, 1000 donasining vazni 0,06—0,25 g keladi. 0 ‘zbekistonda tamaki Samarqand tumanining Urgut hududidagi sug‘orila- digan yerlarga ekiladi. Urgut hududida tamakining Izmir, Dyubek 44—07, Basma navlari hududlashtirilgan. Izmir—British Amerika Tabako 0 ‘zbekiston Urgut bo‘- limi tomonidan chet el navlar guruhini duragaylash yo‘li bilan yaratilgan. 1999-yildan Samarqand viloyati bo‘yicha davlat ro‘yxa- tiga kiritilgan. 0 ‘simlik balandligi 90—100 sm barglari juda kichik bo‘lib, o‘rta barglari uzunligi 10—12 sm, eni 4—6 sm, har bir o'simlikda 0 ‘rtacha 18—20 barg hosil bo'ladi. Hosillorligi gektariga 10,8 s birinchi nav chiqishi gektariga 8,9 s. Unib chiqqandan to oxirgi barglar uzib olgunga qadar 87 kun. Xomashyosi xushbo‘y. British Amerikan Tobako 0 ‘zbekiston qo'shma korxonasi Urgut filialida barg hosildorligi 9,1 s birinchi nav chiqishi 3,9 s. Unib chiqqandan oxirgi barglar olgunga qadar 74 kun. Dyubek—44-07. British Amerika Tobako 0 ‘zbekiston Urgut b oiim i tomonidan yaratilgan. 1999-yildan Samarqand viloyati bo‘yicha davlat ro'yxa- tiga kiritilgan. Hosildorligi gektariga 41,3 s, birinchi nav chiqishi 40,2 s. Unib chiqqandan to oxirgi barglar uzib olingunga qadar 135 kun. British Amerikan Tobako 0 ‘zbekiston qo'shm a korxo- nasi Urgut filialida barg hosildorligi 9,1 s birinchi nav chi qishi 3,9 s. Unib chiqqandan oxirgi barglar olgunga qadar 74 kun. Basma. British Amerika Tabakko 0 ‘zbekiston Urgut bo'limi tomonidan chet el navlar guruhini duragaylash yo‘li bilan yaratilgan. 2005-yildan Samarqand viloyati bo‘yicha davlat reyestri- ga kiritilgan. Hosildorligi gektariga 12,4 s birinchi nav chiqishi gek tariga 10,3 s. Unib chiqandan to oxirgi barglar uzib olgunga qadar 83 kun. British Amerikan Tobako 0 ‘zbekiston qo‘shma korxo- nasi Urgut filialida barg hosildorligi 12,3 s birinchi nav chiqishi 6,1 s. Unib chiqqandan oxiigi baiglar olgunga qadar 75 kun. 9.3. Maxorka Maxorka bir yillik o ‘t o'simliklar jumlasiga kiradi. Ildizi baquwat o‘q ildiz bo‘lib, yerga 1,5—2 m gacha chuqur kiradi. Asosiy qismi tuproqning 30—40 sm gacha bo‘lgan qatlamida joylashadi. Poyasi tik o'sadi, qirrali eki yumaloq, yumshoq o'zagi bor, bo'yi 0,6—1,5 m, shoxlanishga moyil. Barglari yirik, doim bandli, birmuncha qalin, yuraksimon yoki yumaloq shaklda, bujmaygan, och yashil rangda bo'ladi; poyasidan 10—20 ta barg chiqadi. Barglar qo'ltig'idan bachki deb ataladigan yon shoxlar chiqadi. T o‘pgulli ro‘vak. Guli ikki jinsli, beshtalik tupda, gulyon bargchalari bo‘ladi. Gultojisi tamaki gultojisiga qaraganda birm uncha kalta, sariq yoki yashil-sariq tusda. 0 ‘simlik butunlay uzun yoki kalta yumaloq bezchalar bilan qoplangan. Shunga ko‘ra o ‘ziga xos o‘tkir xidi bo‘ladi. Mevasi ikki uyali, ko‘p urug‘li ko‘sakcha, yetilganda ochiladi. Urug‘i mayda, jigarrang yoki mallarang tusda, yumaloq shaklda bo'lib, 1000 donasining vazni 0,23—0,35 g keladi. 0 ‘zbekistondagi xo‘jaliklarda maxorka ekilmaydi. Uning hududlashtirilgan navlari yo‘q. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. X.Atabayeva va boshq. 0 ‘simlikshunoslik. — Т.: «Meh- nat», 2000. 2. Г.С.Посипанов. Растениеводство. — М.: «Колос», 2006. 3. Г.С.Посипанов. Практикум по растениеводству. — М.: «Колос», «Мир», 2004. 4. Г.Г.Гатаулина, М.Г.Обедков. Практикум по рас тениеводству. - М.: «Колос», 2000. 5. V.N.Chirkov. « 0 ‘simlikshunoslikdan praktikum». — Т.: «O'qituvchi», 1976 6. Б.И. Виноградов, Х.Атабаева, А.Дементева. Расте ниеводство (практикум). — Т.: «Ме^нат», 1987. 7. 0 ‘zbekiston Respublikasi hududida ekish uchun tav- siya etilgan qishloq xo'jalik ekinlari davlat ro‘yxati. — Т.: «Ruta-PRINT», 2006. 8. 0 ‘zbekiston Respublikasi hududida ekish uchun tav- siya etilgan qishloq xo'jalik ekinlari davlat ro‘yxatiga kiritil- gan navlaming tavsifi. — Т.: «Ruta-PRINT», 2006. 9. H.A. Майсурян. «Практикум по растениеводству». — М.: «Колос», 1970. MUNDARIJA Kirish.............................................................. 3 I bob. URUG‘SH U N O SLIK .................................. 4 1.1. Urug‘laming ekish sifatlarini aniqlash uchun o‘rtacha namuna olish................... 5 1.2. Urug‘laming tozaligi va 1000 dona urug‘ - vaznini aniqlash............................................ 10 1.3. Urug‘laming unuvchanligini, yashov- chanligini va o‘sish kuchini aniqlash......... 15 1.4. Urug‘laming ekishga yaroqliligi va boshqa ko'rsatkichlarini aniqlash............................. 23 II bob. G ‘ALLA EKINLARI................................... 37 2.1. I va II guruh g‘alla ekinlarining mor- fologik va biologik farqlari. Ponning ana- tomik tuzilishi.............................................. 37 2.2. G ‘alla-don ekinlarini rivojlanish bosqich- lari va fenologik kuzatuvlar. I va II gu ruh o‘simliklarini farqlash........................... 45 2.3. Bug'doy turlari............................................. 64 2.4. Bug'doyning 0 ‘zbekistonda ekiladigan aso siy navlarining tavsifi................................... 66 2.5. Arpa................................................................ 92 2.6. Javdar.............................................................. 100 2.7. Suli.................................................................. 103 2.8. Makkajo‘xori................................................. 107 2.9. Oqjo‘xori.................. .................................... 119 2.10. Sholi............................................................... 126 2.11. Tariq................................................................ 134 Ill bob. DUKKAKLI DON EKINLARI..................... 149 3.1. Dukkakli don ekinlaming umumiy xusu- siyatlari........................................................... .... 149 3.2. K o ‘ k no‘xat................................................... .... 160 3.3. Jaydari no‘xat.................................................... 165 3.4. Burchoq (c h in a ).......................................... .... 170 3.5. Yasmiq........................................................... .....171 3.6. Loviya............................................................ .....172 3.7. Mosh.............................................................. .... 174 3.8. Vigna (mahalliy loviya).............................. .... 176 3.9. Soya.....................................................................179 3.10. Vika 182 3.11. Dukkakli don ekinlarining ekish me’yori- ni hisoblash va ekinlarga baho berish usullari........................................................... ..... 183 IV bob. ILDIZMEVALAR....................................... ...186 4.1. Ildizmevali o ‘simliklar bilan tanishish........... 186 4.2. Qand lavlagi.................................................. .....196 Vbob. TUGANAKMEVALAR ....208 5.1. Kartoshka........................................................... 208 5.2. Topinambur (y em o k )................................ ..... 223 VIbob. YEM XASHAK 0 ‘TLAR ..... 226 6.1. Yem xashak o‘tlaming umumiy tavsifi...........226 6.2. Beda.................................................................... 233 6.3. Sebarga.................................................. ....... ..... 240 6.4. Esparset......................................................... ..... 242 6.5. Qashqarbeda................................................. ..... 244 6.6. Bir yillik dukkakli o‘tlar............................. ......245 6.7. G ‘allasimonlar (boshoqdoshlar) oilasiga kiradigan o‘tlar. Ko‘p yillik va bir yillik g‘allasimon (boshoqdosh) o‘tlar......................247 VII bob. LUB TOLALI 0 ‘SIM LIKLAR.................. 255 7.1. Tolali zig'ir.................................................... 256 7.2. Kanop............................................................. 258 VIII bob. MOYLI EKINLAR 265 8.1. Moyli o'simliklarning umumiy xususiyat- lari.................................................................. 265 8.2. Kungaboqar.................................................... 267 8.3. Maxsar............................................................ 276 8.4. Kunjut............................................................ 278 8.5. Moyli zig'ir.................................................... 280 8.6. Yeryong'oq...................................................... 285 8.7. Kanakunjut.................................................... 287 8.8. Butguldoshlar (butsimonguldoshlar) oila siga kiradigan moyli o ‘simliklar................. 289 8.9. Raps............................................................... 291 IX bob. NARKOTIK EKINLAR................................ 295 9.1. Narkotik ekinlarning tuzilishi..................... 295 9.2. Tamaki............................................................ 295 9.3. Maxorka......................................................... 297 Foydalanilgan adabiyotlar.......................... 299 0 ‘SIMLIKSHUN0SLIK (amaliy mashg‘ulotlar) T oshkent - «Fan va texnologiya» — 2008 M uharrir: Tex. m uharrir: M usahhih: K om pyuterda sahifalovchi: Z. M uqim ov A. M oydinov G. K arim ova Sh. M irqosim ova B osishga ruxsat etildi: 25.07.08. Q o g ‘o z bichim i 60x80Vi6. «Tim esU z» garniturasi. O fest usuiida bosildi. Shartli bosm a tabog‘i 19,25. N ash r b o sm a tab o g ‘i 19,0. • Tiraji 1000. B u y u rtm a№ 7 6 . «F an tex n o lo g iy alar M arkazining bosm axonasi»da chop etildi. 7 00003, T oshkent sh., O lm azo r k o ‘chasi, 171-uy. Download 8.86 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|