Shoir she’rlarida, darhaqiqat, diniy mavzu yetakchi. Lekin bu shunchaki din targ‘ibi emas. Yuksak islomiy g‘oyalar, birinchi navbatda, islomiy e’tiqod va axloq bilan yashash targ‘ibidir. Komil inson targ‘ibidir. Shu jihatdan, undagi g‘oyalar bir qadar tasavvufiy mazmun kasb etadi. Muallif buni yashirmaydi. U «ishqi majoziy» va «ishqi ilohiy» nisbatini yaxshi his qiladi. Bularni bir-biriga qarama-qarshi qo‘ymaydi. Birini ikkinchisining davomi sifatida tushunadi. Avvaldinkim majoziy ishqida umrimni o‘tkardim, Qayu yerda parivash bo‘lsa, anga oshno bois,— kabi satrlari yoxud: Yorning ko‘yida sarson ayladi ishqi majoz,- matlai bilan boshlanadigan «Majoz» radifli g‘azalida buni ko‘rish mumkin. Ayni paytda, shoir she’rlarida zamon sadolarini ham payqamaslik mumkin emas. U «nasoro bizga podshoh»lik qilib, «xonaqohda zikri haq mone’», «sharorat oshkor» bo‘lganligidan dod soladi. Boshqa bir she’rida esa, quyidagi satrlarni uchratamiz: Ayni paytda, shoir she’rlarida zamon sadolarini ham payqamaslik mumkin emas. U «nasoro bizga podshoh»lik qilib, «xonaqohda zikri haq mone’», «sharorat oshkor» bo‘lganligidan dod soladi. Boshqa bir she’rida esa, quyidagi satrlarni uchratamiz: Voy, xor o‘ldi shariat, dinimiz bo‘ldi g‘arib, Yo yaqindirmu qiyomat, dinimiz bo‘ldi g‘arib, Barchadin ketti adolat, dinimiz bo‘ldi g‘arib. Agar ming yil umr ko‘rsang, jahong‘a podsho bo‘lsang, Agar ming yil umr ko‘rsang, jahong‘a podsho bo‘lsang, Bo‘lub xoki mazallat, go‘r arosida yotar bordur. Ibodat aylag‘il tangrig‘a doim, uxlamay tunlar, Imoningni salomat eltgali necha xatar bordur. Yigitlik davrini surgil, qarib toat qilursan deb, Savobingg‘a xudo muhtoj emas, deb o‘rgatar bordur.
Do'stlaringiz bilan baham: |
