1- amaliy mashq`ulot mayzu: gidromexanik jarayonlar

2.1-misol. Neftning nisbiy solishtirma og‘irligini 0,89 ga teng. SI va MKGSS sistemalarida neftning zichligini aniqlang.
Yechish. 1) SI sistemasida nisbiy zichlik 1.8 - tenglamaga doir Δ=ρ/ρv=γ/γv ga teng. Shuning uchun

ρ=Δρv=0,89∙1000=890 kg/m3

2) MKGSS

γ=Δγv=0,89∙1000=890 kgk/m3

1.7-tenglamadan zichlikni aniqlaymiz

ρ=γ/g=890/9,81=90,6 kgksm2/m4


2.2-misol. Azot II oksidining SI sistemadagi zichligini aniqlang. Uning ortiqcha bosimi p =10 kgk/sm2, temperaturasi t=20°C ga, hamda atmosfera bosimi 760 mm sim. ust. (1,03 kgk/sm2; 101,3 kPa) ga teng.
Yechish. Zichlik quyidagi tenglamadan topiladi

ρ= M/22,4∙(273 Р/TР0)=(46∙273∙11,03)/(22,4∙293∙1,03)=20,5 kg/m3

2.3-misol. 440 mm sim. ust. (58,6 kPa) vakuumdagi havoning zichligini toping. Havoning temperaturasi 40 oC ga teng. Atmosfera bosimini 750 mm sim. ust deb qabul qiling.

Yechish. Havoning molyar massasi (hajm bo‘yicha 79 % azot va 21% kislorod):

M=0,79∙28+0,21∙32=28,8 kg/kmol

(1.3) tenglamadan havoning zichligini topamiz:

ρ=M/22,4∙(273p/Tp0)=28,8∙273(750-440)/22.4∙233∙760=0 ,615 kg/m3

2.4-misol. Bir yo‘lli kojuxtrubali issiqlik almashtirgichning trubalari ichidan (trubalar soni n=100 ta, tashqi diametri 20 mm, devorining qalinligi 2 mm) o‘rtacha temperaturasi 50°C va manometr ko‘rsatayotgan bosimi 2 kg/sm2 bo‘lgan havo 9 m/s tezlik bilan oqib o‘tadi. Barometrik bosimni 740 mm.sim.ust. deb olib quyidagilarni aniqlang: a) havoning massa sarfini; b) ish sharoitidagi hajmiy sarfini; v) normal sharoitdagi hajmiy sarfini.
Yechish. Havoning normal sharoitdagi zichligi 1,293 kg/m3 (jadvaldan olinadi yoki hisoblab topiladi).
Ishchi (absolyut) bosim:
p = p bar+ pman=740∙133,3+98100∙2=294800 Pa
yoki
p= pbar+ pman=740+735∙2=2210 mm sim. ust.

Havoning ish sharoitdagi zichligi:

ρ=ρ0∙ pT0/ p0T=1,293∙294800∙273/101300∙(273+50)=3,18 kg/m3

Havoning massa sarfi:

G=Vρ=wfρ=nw0,785d2∙ρ=100∙9∙0,785∙0,0162∙3,18=0,57 kg/s

Havoning ish sharoitidagi hajmiy sarfi:

V=M/ρ=0,57/3,18=0,18 m3/s

Havoning normal sharoitdagi hajmiy sarfi:

V0=M/ρ0=0,57/1,293=0,44 m3/s