1- ma’ruza kirish


Download 1.47 Mb.
Pdf ko'rish
bet101/133
Sana05.01.2022
Hajmi1.47 Mb.
#221228
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   133
Bog'liq
18-Ma'ruza

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                        7 
          
6

 
           5 
 
 
 
          4 
 
 
   3                     1 
                      2 
                      1 
      
3            2 
3            8 


66 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


67 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


68 
 
 
 
12- Ma’ruza 
Metallarni elektr statik qayta ishlash usullari va elektr texnologik 
uskunalarning optimal rejimlari. 
Reja 
12.1 Metallarni elektron ionlar yordamida qayta ishlashning asoslari  
Hozirgi  vaqtda  prinsipial  yangi,  elektr  energiyasidan  foydalanuvchi 
progressiv  texnologiyalar  qatoriga  elektron  nurli,  plazmali,  impulsli,  biologik 
membranali, kimeviy va boshqa texnologiyalar kiradi. Ular mehnat unumdorligini 
oshirishga,  resurslardan  foydalanish  effektivligini  oshirishga,  ishlab  chiqarishda 
energiya  va  materiallarni  sarflanishini  kamaytirishga  imkon  beradi.  Elektr 
texnologiyalar 
ham 
shu 
progressiv 
texnologiyalar 
qatoriga 
kiradi. 
Elektrotexnologiya  tushunchasida  elektr  toki,  elektr  eki  magnit  maydonni 
to‗g‗ridan-to‗g‗ri  ishlatilishi  ko‗zda  tutiladi,  ya‘ni  ularni  energiyasini  texnologik 
ob‘ektga  to‗ppa-to‗g‗ri  keltirilib,  uni  ish  zonasida  energiyani  boshqa  turlariga 
aylantiriladi (issiqlikka, kimyoviy, mexanik, nur energiyasiga va boshqalarga). Bu 
jarayon  berilgan  texnologik  vazifani  bajarishni  ta‘minlaydi.  Sun‘iy  yoritishsiz 
hozir  birorta  soxa  ishlay  olmaydi.  Turli  diapazonda  nurlantirish  ham  keng 
qo‗llaniladi.  Elektrotexnologiya  xalq  xo‗jaligini  deyarli  hamma  soxalarida  ilmiy-
texnika taraqqietini belgilaydi. Elektrotexnologik usullarini qo‗llash ko‗p xollarda 
mehnat  unumdorligini  oshirishga,  maxsulotni  sifatini  yaxshilashga,  buyumlarni 
ishonchliligini  oshirishga,  mehnat  sarflarini  kamaytirishga,  ishchi  jarayonlarni 
avtomatlashtirishga, oldindan belgilab olingan xususiyatlarga ega yangi materiallar 
va  maxsu-lotlarni  olishga,  texnologik  jarayonlarni  jadallashga,  mehnat  va 
materiallarni  yaxshilashga  va  ishlab  chiqarishni  atrof  muhitga  ziyonli  ta‘sirini 
kamaytirishga olib keladi. 
 
Elektrotexnikani  tez  rivojlanishi  va  etarli  arzon  elektr  energiyani  ishlab 
chiqilishi  energiyani  ko‗p  iste‘mol  qiladigan  elektrotexnik  jarayonlarni 
rivojlanishiga  olib  keladi.  Bular  alyuminiy  ishlab  chiqish  (natijada  alyuminiy 
qimmatbaho material bo‗lmay qoladi), karborund va kalsiy karbitini ishlab chiqishi 
va yuqori sifatli po‗latlarni ishlab chiqilishidir. Elektr payvand kashf etilib, elektr 
yoyni elektrometallurgiyada, ya‘ni metallarni rudadan elektr yoy pechlarida olish, 
mis  va  sinkni  sanoat  masshtablarida  olish,  yuqori  chastotali  tokni  ishlov 
berilayotgan materiallarni o‗zida issiqlik chiqarish uchun ishlatish boshlangan. 
 
Ko‗p  elektrotexnologik  jarayonlar  energiyani  ko‗p  sarflaydi  (jadval  1). 
MDH-da  ishlab  chiqarilayotgan  energiyani  30%-i  elektr  jarayonlarga  sarflanadi 
(jadval 12.1).                                                       
 
Jadval –12.1.  
Maxsulot 
Elektr 
energiyani 
solishtirma 
sarfi, 
Maxsulot 
Elektr 
energiyani 
solishtirma 
sarfi, 


69 
 
ming.kVt

s


ming.kVt

s


Elektrpulat 
Ferroqo-
tishmalar 
Alyuminiy 
SHisha tola 
Sintetik tola 
0,7-0,9 
 
2,1-12,3 
17,0-21,0 
5,8-6,0 
 
11,5-12,5 
Kobalt 
Litiy 
Mis 
Elektroli-
tik 
ammiak 
Fosfor 
Kauchuk 
29,3 
66 
25 
 
13,6-15 
14,3 
1-21 
 

Download 1.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling