1- mavzu: “Davlatchilik” tushunchasi. Davlatning kelib chiqishi to‘g‘risidagi nazariyalar

I. A. Karimov
Avesto» kitobida qadimiy davlatchilik tarixiga oid ma’lumotlar:

• 
  Avesto - Zardushtiylik dinining muqaddas kitobidir;
  
• 
  U «qat’iy qonunlar» degan ma’noni anglatadi;
  
• 
  Bu dinning g‘arbdagi nomi - zaroastrizm, arablar otashparastlar deyishgan;
  
• 
  Bu dinning payg‘ambari-Zaratushtra, u buyuk munajjim sifatida g‘arbda shuxrat qozongan;
  
• 
  Zardushtiylikda ezgulik, adolat, tenglik, rahm-shafqat va barcha insoniy fazilatlar targ‘ib etiladi;
  
• 
  Unda yaxshi fikr, yaxshi so‘z, yaxshi amal, ya’ni kishining o‘ylagan fikri, aytgan so‘zi, qilgan ishi bir-biriga muvofiq bo‘lgandagina u haqiqiy baxt saodatga erishadi – degan g‘oya yotadi;
  
• 
  Zardushtiylik dinining xudolari: Axuramazda (ezgulik xudosi), Axrimon (yovuzlik xudosi), Xumo – Semurg‘-Farna (baxt va tole’ xudosi), Mitra (yorug‘lik va quyosh xudosi), Anaxita (hosildorlik va farovonlik xudosi);
  
• 
  Zardushtiylar asosan olov, quyosh, er va yulduzlarga topinishgan;
  
• 
  U 17 ming qora mol terisiga zarxal harflar bilan bitilgan.
  
• 
  «Avesto»da jami 16 mamlakat sanab o‘tilgan
  
• 
  Katta Xorazm (mil.avv. VII asr)
  
• 
  Qadimgi Baqtriya (mil.avv. VII asr)
  
• 
  Marg‘iyona (m.a. VII asr)
  

Miloddan avvalgi VII – VI asrlarda Vatanimiz hududida shakllangan ilk davlat tuzilmalari
Katta Xorazm
Amudaryo quyi havzasidan Turkmaniston janubiga qadar; SHuningdek, O‘rta Osiyoning Markaziy tumanlarini o‘ziga birlashtirgan O‘rta Osiyoning keng hududlarini o‘z nazoratida tutgan qabilalar konfederatsiyasi
Qadimgi Baqtriya
O‘zbekiston janubi. Janubiy-sharqiy O‘rta Osiyoning katta hududlarini, jumladan, hozirgi Surxondaryo, qisman Zarafshon, Amudaryo yuqori oqimi, shuningdek, Afg‘oniston shimolini o‘z nazoratida tutgan qabilalar konfederatsiyasi