1- topshiriq. Yozuvlar haqida ma’lumot bering. Ma’lumotingiz qisqa, lekin yozuvning asosiy xususiyatini ko‘rsatsin.
Bu imlo qoidalari 1956-yil 4-apreldagi “O‘zbek orfografiyasining asosiy qoidalari”dan tubdan farq qiladi. Jumladan, tovush – harf munosabatiga bag‘ishlangan qism qayta yozilgan, morfologik tamoyilga asoslanish nisbatan ortgan: -gin, -gina qo‘shimchalari uch xil yozilishi qoidalashtirilgan; juft so‘z qismlari orasida -u (-yu) bog‘lovchisi kelsa, undan oldin chiziqcha qo‘yiladigan bo‘lgan; tartib son arab raqamlari bilan yozilsa, -nchi qo‘shimchasi o‘rniga chiziqcha (-) qo‘yilishi yil va oylarni ko‘rsatuvchi arab raqamlariga ham tatbiq etilgan va boshqalar. Ikkinchi qismi turdosh ot bo‘lgan geografik nomlar (Qoratog‘), sifat va atoqli otlardan tuzilgan geografik nomlar (Shimoliy Kavkaz) yozilishi kabi ayrim qoidalar ancha ixchamlashgan.
2-topshiriq. Imlo qoidalaridagi farqli jihatlarga qo‘shimcha qiling
“O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari” quyidagi bo‘limlardan tashkil topgan
3-topshiriq. Quyida berilgan jadvalni to‘ldiring.
Yozuvlar
|
Qo‘llanilgan davri
|
Ahamiyati va kamchiliklari
|
Qadimiy turkiy yozuv
|
|
|
Arab
|
|
|
Kirill
|
|
|
Lotin
|
|
|
4-topshiriq.“SWOT – tahlil” metodi
SWOT –tahlil to‘rt yo‘nalishda olib boriladi:
S – (strength) – kuchli tomonlari
W – (weakness) – zaif, kuchsiz tomonlari
O – (opportunitu) –imkoniyatlari
T – (tnreat) – to‘siqlar
Masalan:
S
|
Internetdan foydalanishning ijobiy tomonlari
|
Turli manbalardan ko‘plab axborotlar olish va ularni qaytaishlash mumkin. Talabani faollashtiradi, ijodiy o‘sishiga yordam beradi.
|
W
|
Internetdan foydalanishning salbiy tomonlari
|
Vaqtni to‘g‘ri taqsimlay olmaslik, boshqa informatsiyalarga berilib chalg‘ib ketish, mavjud kamchilik umumiy o‘zlashtirishga salbiy ta'sir etishi mumkin.
|
O
|
Internetdan foydalangan holda olingan imkoniyatlar
|
Talabalarijodiysalohiyatinikuchaytiradi
|
T
|
To‘siqlar (tashqi)
|
Foydalanish uchun sharoitning yo‘qligi, yetarli ta'minlanmaganlik
|
Agar o‘zbek xalqi faqat bir yozuvdan foydalanganda…
S
|
Bir yozuvdan foydalanishning
ijobiy tomonlari
|
|
W
|
Bir yozuvdan foydalanishning salbiy tomonlari
|
|
O
|
Turli yozuvlardan foydalanishdagi
imkoniyatlar
|
|
T
|
Turli yozuvlardan foydalanishdagi to‘siqlar (tashqi)
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |