4-mavzu: Turkiy xalqlarning yozuv tizimi. Turkiy tillarda XX asr boshlarida til va yozuv siyosati. 1926-yildagi Boku qurultoyida yozuv masalalari muhokamasi

Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti 404-guruh talabasi Abduraximova Zuhroning Oʻzbekistonda yozuv va imlo islohotlari fanidan " Yozuv va uning turlari " mavzusi boʻyicha tayyorlagan taqdimoti

Mavzu Yozuv va uning turlari

.

REJA:

• Alfavit va imlo haqida.
• Imlo – grafika hamda orfografiyani o’zida jamlovchi vosita sifatida.
• Piktografik, ideografik, logografik, fonografik, mixxat, oromiy, so‘g‘d va boshqa yozuvlar.

Alfavit va imlo haqida.

• Alfavit - fonematik yoki fonografik yozuvning tartibga solingan va qat’iy ketma-ketlikda joylashtirilgan unsurlari to’plami

• Imlo – grafika (harflar tizimi) hamda orfografiya (ma’lum tartib-qoidalar asosida yozish)ni o’zida jamlaydi

• Imlo qoidalari ikki guruhga ajraladi. Birinchi guruhga oid qoidalar grafika (harflar tizimi) qoidalari deb ataladi.
• Ikkinchi turdagi qoidalar imlo (orfografiya) qoidalarini o’zida jamlaydi.

• Alifbo va imlo milliy tilning amal qilinishida katta rol o’ynovchi, ijtimoiy hayotning barcha jabhalarida faol qo’llanuvchi muhim ijtimoiy unsurlari hisoblanadi

ЮКЛАМАЛАР:

piktografik
Кучайтирув ва таъкид
Айирув ва чегаралов
Аниқлов
Гумон
Инкор

Yozuv turlari

piktografik
mixxat
so‘g‘d
oromiy
ideografik
logografik
fonografik

.

• Hozirgi zamon yozuvi bo’lmagan paytda odamlar ba’zi xodisa va voqealarni uzoq, masofaga etkazish niyatida yoki zamonda abadiylashtirishni, jonli va jonsiz narsalarning rasmini chizish yo’li bilan amalga oshirishgan. Bunday yozuv piktografik yozuv deb nom olgan.

.

• Ideografik (grekcha )
• -idea tushuncha, grapho- yozaman degan so’zlardan tashkil topgan. Ba’zi olimlar yozuvning bu turini logografik (grek- cha logo so’z va grapho yozaman degan so’zlardan tashkil topgan) yozuv deb atashadi, chunki bunday yozuvda undagi simvollar faqat bizni urab turgan muxitdagi narsalarni aks ettirmay, tildagi so’zlarni ham aks ettiradi.

/

Logografik yozuvning biroz mukammallashgan formasi iyeroglifik yozuv deb nom olgan.

.

Iyeroglif so’zi grekcha hyeroglyphoi so’zidan olingan bo’lib, u «muqaddas yozuv» degan ma'noni bildiradi

Piktografik, ideografik, logografik, fonografik, mixxat, oromiy, so‘g‘d va boshqa yozuvlar.

Fonografik soʻzi grekcha soʻz bo’lib, u phone - tovush, grapho - yozaman degan ma’nolarni anglatadi. fonografik yozuv tilni grammatik va fonetik tuzilishini, ya’ni so’zning tovush tarkibini ham aks ettirar edi.

Piktografik, ideografik, logografik, fonografik, mixxat, oromiy, so‘g‘d va boshqa yozuvlar.

Kipr orolidagi kadimgi greklar taxminan 65 ta sillabariydan (bo’g’in birligidan) foydalanishgan

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!