Тасаввуфнинг ахлок фалсафаси сафатида намоён бўлиши - Режа:
- Тасаввуф талимоти тарихи.
- Тасаввуф таълимотида инсон тарбияси масаласи.
- Тасаввуф алломмалари наздида комил инсон ғояси.
- Хулоса.
- Тасаввуф таълимоти асрлар давомида халқимизнинг маънавиятини бойитишга хизмат қилиб келган. Инсоннинг руҳий – ахлоқий покланиши, илоҳий муҳаббат билан юксалиб бориш бу таълимотнинг асосий ғояларидир.
- Шу боис тасаввуф чуқур инсонпарварлик ғоялари билан омухта бўлиб, ҳақиқат талабида юрган одамлар қалбига йўл топди, одамларнинг поклик, абадий ҳаёт, кўнгил ҳурияти ҳақидаги орзуларини ифодалаб келди. Тасаввуф шайхлари халқнинг маънавий раҳбарлари, руҳоний мураббий сифатида майдонга чиқиб, пайғамбар фаолияти, ҳолатларини давом эттиришга жазм этганлар.
- И.А. Каримов.
Тасаввуф талимоти тарихи. - Шарқ халқлари тафаккурини асрлар давомида нурафшон этиб, маьнавиятимиз, маьрифатимизга чуқур таьсир ўтказган тасаввуф таьлимоти 8 аср ўрталарида пайдо бўлган. Дастлаб зоҳидлик ҳаракати кўринишида бўлиб Боғдод, Басра, Куфа, Дамашқ шаҳарларида кенг йойилган.
Асли тасаввуф сўзи “Сўфий” сўзидан, “Сўфий” сўзи эса арабча “сўф” сўзидан олинган. Сўф деб араблар жундан бўлган матони айтишган. Дастлабки даврларда сўфийлик йўлини тутган кишилар, бошқа оддий кишилардан ажралиб туриши учун жундан тикилган чакмон (у ҳирқа деб ҳам айтилган) ёки пўстин кийиб юришни одат қилганлар. Шунинг учун уларни жун чакмон кийиб юрувчилар, яьни сўфийлар деб атаганлар. Сўфий бошқа одамлардан ўзини пок ва ғарибона турмуш кечириши, доимий тоат –ибодатда бўлиши ва фақат илоҳий руҳга қўшилишни мақсад қилиб қўйиши билан тубдан фарқ қилади. Сўфий учун на дунёдан, на охиратдан таьма бўлмаслиги керак. - Асли тасаввуф сўзи “Сўфий” сўзидан, “Сўфий” сўзи эса арабча “сўф” сўзидан олинган. Сўф деб араблар жундан бўлган матони айтишган. Дастлабки даврларда сўфийлик йўлини тутган кишилар, бошқа оддий кишилардан ажралиб туриши учун жундан тикилган чакмон (у ҳирқа деб ҳам айтилган) ёки пўстин кийиб юришни одат қилганлар. Шунинг учун уларни жун чакмон кийиб юрувчилар, яьни сўфийлар деб атаганлар. Сўфий бошқа одамлардан ўзини пок ва ғарибона турмуш кечириши, доимий тоат –ибодатда бўлиши ва фақат илоҳий руҳга қўшилишни мақсад қилиб қўйиши билан тубдан фарқ қилади. Сўфий учун на дунёдан, на охиратдан таьма бўлмаслиги керак.
Тасаввуф таълимотида инсон тарбияси масаласи. - Тасаввуф таълимотида инсон табиий ва ижтимоий сифатларининг мажмуи ҳақида, ижтимоий тараққиёт маҳсули эканлиги ҳақида, индивиднинг фаол муносабатлар ҳамда фаолияти натижасида шаклланадиган ижтимоий муносабатлар тизими эканлиги уқтириб ўтилган.
Тасаввуф алломмалари наздида комил инсон ғояси. - Нақшбандия маьнавий –ахлоқий таьлимотида ҳар фикрликка кенг ўрин берилган. Бу сулукдагилар меҳнат қилиш, илм олиш, ўз меҳнат эвазига ҳалол яшаш, ноз –неьматларни кўпчилик билан баҳам кўриш, фақирона ҳаёт кечириш, ҳаммага яхшиликни раво кўришни афзал
Баҳоуддин Нақшбанд –айбсиз одам йўқ, шунинг учун агар айбсиз дўст ахтарсак дўстсиз қоламиз, -дер эдилар. Одамларга яхшилик қилиш энг юксак инсоний бурч эканлигини таькидлаб, шам каби бўлгин ва одамларга ёруғлик бер ўзинг эса қоронғуда бўл, деган эканлар. Хожа Баҳоуддиннинг “Кўнгил Оллоҳда бўлсину, қўлинг эса ишда” ҳикматларининг инсон маьнавий дуёси такомилидаги аҳамияти беқиёсдир. - Баҳоуддин Нақшбанд –айбсиз одам йўқ, шунинг учун агар айбсиз дўст ахтарсак дўстсиз қоламиз, -дер эдилар. Одамларга яхшилик қилиш энг юксак инсоний бурч эканлигини таькидлаб, шам каби бўлгин ва одамларга ёруғлик бер ўзинг эса қоронғуда бўл, деган эканлар. Хожа Баҳоуддиннинг “Кўнгил Оллоҳда бўлсину, қўлинг эса ишда” ҳикматларининг инсон маьнавий дуёси такомилидаги аҳамияти беқиёсдир.
Хулоса ўрнида шуни айтишимиз мумкинки Маънавий баркамол инсон тарбияси билан шуғулланувчи ҳар бир шахс аввало ўзида комиллик сифатларини сингдириши лозим. - Хулоса ўрнида шуни айтишимиз мумкинки Маънавий баркамол инсон тарбияси билан шуғулланувчи ҳар бир шахс аввало ўзида комиллик сифатларини сингдириши лозим.
- Шундагина комил комил инсонни тарбиялашимиз мумкин деб ўйлайман.
Do'stlaringiz bilan baham: |
