1-2-laboratoriya ishi O’lchash asboblari tuzilishini o’rganish Ishdan maqsad

Shtangen chuqur o’lchagichlar yuqori o’lchash chegaralari 100 dan 500 mm gacha bo’lgan xolda tayyordanadi. Nonius bo’yicha olinadigan o’lcham 0,05 va 0,02 mm bo’lgan shtangen chuqur o’lchagichlar ramkasi mikrometrik uzatilishiga ega.
Mikrometrlar (1.3-rasm) 25 mm oraliqli o’lchash chegarasi 0-25 dan 300-500 mm bo’lishi mumkin.


1.3-rasm. Shtangen chuqur o’lchagich
1-skoba; 2-pyatka; 3-mikrometrik vint ; 4-arretir; 5-o`zak; 6-noniusli baraban;
7-baraban; 8-treshchotka
Mikrometrik nutromerlar (1.4-rasm) 75-175, 75-575, 150-1200 va 150-4000 mm o’lchash chegarasiga ega xolda ishlab chiqariladi. Nutrometr kallagiga almashtiriladigan uchlik (1.4,b-rasm) hamda 25, 50, 75, 100, 200, 300, 400, 500 va 1000 mm o’lchamli o’n ikkita uzaytirgichlar (1.4,c-rasm) ilova qilinadi. Pastki o’lcham bo’yicha o’rnatish uchun nutrometrlarga etalon qo’shiladi (1.4,a-rasm).



1.4-rasm. Mikrometrik nutromerlar
Mikrometrik chuqurlik o’lchagichlar (1.5-rasm) 0-25, 0-50, 0-75, 0-100 mm o’lchash chegaraliga ega. O’lchash chegarasini kattalashtirish o’lchash sterjenini almashtirish hisobiga amalga oshiriladi. 
Soat turidagi indikatorlar (1.6,a-rasm) bo’lim qiymati 0,01 mm va o’lchash chegaralari 0-2, 0-3, 0-5, 0-10 mm teng turlari ishlab chiqariladi. Bundan tashqari bo’lim qiymati 0,01 mm va o’lchash chegaralari 0-1 mm bo’lgan richagli tishli indikatorlar (1.6,b-rasm) ham ishlab chiqariladi.

1.5-rasm. Mikrometrik chuqurlik o’lchagich

1.6-ram. Soat turidagi indikator
Indikatorli nutromerlar (1.7-rasm) o’lchash chegarasi 6-8, 10-18, 18-35, 35-50, 50-100, 100-160, 160-250, 250-450, 450-700 va 700-1000 mm. Har bir indikator nutromeriga almashtiriladigan o’rnatmalar (sterjenlar) ilova qilinadi.
Richagli mikrometrlar (1.8-rasm) bo’lim qiymati 0,002 mm va o’lchash chegaralari 0-25, 25-50 mm teng turlari ishlab chiqariladi. Ular richagli skobadan vintli juftlik mavjudligi bilan ajralib turadi. Richagli skobalar 0-25 dan 125-150 mm gacha o’lchash chegaralariga ega. Skobalarga uzunligi 250±0,005 mm bo’lgan etalonlar ilova qilinadi. 

1.7-rasm. Indikatorli nutromer
1-soatsimon indikator; 2-vint; 3-yo`naltiruvchi vtulka; 4-harakatkantiruvchi; 5-markazlashtiruvchi ko`prik; 6-pribor kallagi uchligi; 7-gayka; 8-o`lchash sterjeni; 9-gribok; 10-kichik o`lchash sterjeni; 11-spiral prujina

1.8-rasm. Richagli mikrometr