1. ҲАётга қарши жиноятлар тушунчаси, турлари, жиноят таркибининг умумий тавсифи одам ўлдириш

Жиноят объектив томондан моддий томондан ёки бошқа жиҳатлардан айбдорга қарам бўлмаган (ЖК 103-моддасининг 1-қисми) ёхуд моддий ёки бошқа жиҳатдан қарам бўлган (ЖК 103-моддасининг 2-қисми) шахсга раҳмсиз муомала қилиш ёки унинг шаъни ва қадр-қимматини муттасил равишда камситиш натижасида уни ўзини ўзи ўлдириш ёки ўзини ўзи ўлдиришга суиқасд қилиш даражасига етказишда ифодаланади.
Айбдор содир этган қилмишни Ўзбекистон Республикаси ЖК 103-моддаси билан квалификация қилиш учун айбдорнинг жабрланувчига нистабан раҳмсиз муомала қилиши ёки унинг шаъни ва қадр-қимматини муттасил равишда камситиши натижасида ўзини ўзи ўлдириши ёки ўзини ўзи ўлдиришга суиқасд қилиш даражасига етказганликни аниқлаш лозим.
Шахснинг ўзини ўзи улидириши ёки шунда суйиқасд қилиш жараёнидан жиноят тугалланган деб ҳисобланади.
Ўзини ўзи ўлдириш даражасига етказиш субъектив томондан эгри қасд ёки эҳтиётсизлик орқасида содир этилади.
Жиноят эгри қасд билан содир этилганда айбдор жабрланувчининг ўзини ўзи ўлдириши мумкинлигига кўзи етади ва унинг ўзини ўзи ўлдиришга йўл қўйиб беради.
Ушбу жиноятнинг субъекти Ўзбекистон Республикаси ЖК 103-модда бўйича 16 ёшга тўлган шахс ҳисобланади.
9.ЎЗИНИ ЎЗИ ЎЛДИРИШГА УНДАШ
Мазкур жиноятнинг объекти бўлиб ўзга шахснинг ҳаётини қўриқловчи ижтимоий муносабатлар ҳисобланади.
Мазкур модданинг биринчи қисмидаги жиноятнинг объектив томони кўндириш, алдаш ёки бошқа йўл билан ўзга шахсда ўзини ўзи ўлдириш ҳиссини уйғотиш ҳисобланади, агар шахс ўзини ўзи ўлдирган ёки ўзини ўзи ўлдиришга суиқасд қилган бўлса
Ўзини ўзи ўлдириш бу- шахс ўзини ҳаётдан маҳрум қилиш мақсадида, мустақил равишда ўзга шахсларни жалб қилмай туриб содир этиладиган ҳаракатдир.
Ўзини ўзи ўлдиришнинг сабаби инсоннинг руҳий беқарорлиги бўлиб, иш ёки оиладаги муайян муаммолар, реал ҳаётда ўз истаклари, вазифалари ва бошқаларни рўёбга чиқаришнинг етишмаслиги бўлиши мумкин.
Кўндириш деганда, жабрланувчини онгига руҳий ишлов бериш, ўзини ўзи ўлдириш ҳиссини уйгʻотиш ёки аксинча ичида қарама-қаршилик ҳосил қилиш тушунилади.
Алдашни инсон руҳиятига таъсир кўрсатиш усули деб тушуниш зарур бўлиб, мазкур усул бошқа шахсни қасддан адаштиришдан ёки фаолиятга мос бўлмаган ахборотни бериш ёки жабрланувчини ўзини ўзи ўлдиришга ундаш мақсадида турли фактлар, нарсалар, ҳодисалар ва бошқаларни яшириш йўли билан ундаги мавжуд янглиш фикрни қўллаб-қувватлашдан иборат.
Шахснинг эрки ташқаридан қараганда ихтиёрий бўлиб кўриниши алдаш учун хосдир, аммо ушбу ихтиёрийлик шахснинг ҳақиқий манфаатларига зид бўлади.
Ўзини ўзи ўлдиришга ундаш, агар шахс ўзини ўзи ўлдирган ёки ўзини ўзи ўлдиришга суиқасд қилган бўлса, тугалланган жиноят деб эътироф қилинади.
Жиноят субекти ўн олти ёшга тўлган ақли расо жисмоний шахсдир.
Мазкур модданинг иккинчи қисмида:
а) Вояга етмаган шахсга ёки ҳомиладорлиги айбдорга аён бўлган аёлга нисбатан1;
б) бир гуруҳ шахслар томонидан олдиндан тил бириктириб;
в) телекоммуникация тармоқларидан, Шунингдек Интернет бутунжаҳон ахборот тармогʻидан фойдаланиб содир этилган ўзини ўзи ўлдиришга ундаш учун жавобгарлик назарда тутилган.