1-Amaliy mashg’ulot. Mahsulotlarni pishib etilganlik darajasini saqlash muddati va sifatiga ta’sirini o‘rganish

Мева ва сабзавотларни тахминий органолептик баҳолаш намунаси

Кўрсаткич	Катга-кичик-лиги	Шакли-нинг тўғ-рилиги	Ташқи кўркам-лиги	Ранги-нинг жадал-лиги	Ранги-нинг бир хил-лиги	Таъми	Ҳиди	Қоплов-чи тўқи-малар консис-тенция-си	Юмшоқ серэт консис-тенция-си	Уму-мий баҳо
5 балли баҳо (А)	4	5	4	4	5	4	5	4	5
Моҳият коэф-фициенти (Б)	0,15	0,1	0,2	0,15	0,1	0,6	0,4	0,1	0,2
Жами баҳоси (А+Б)	0,6	0,5	0,8	0,6	0,5	2,4	2,0	0,4	1,0	8,8

7-жадвал
Мева ва сабзавотларни қайта ишлашдан олипган махсулотларни органолептик бахолаш намунаси

Кўрсаткич	Ташқи кўркам-лиги	Мева, сабзавот-ларнинг ранги	Шарбат, намакоб ранги	Шарбат, намакоб-нинг шаф-фофлиги	Мева, сабзавот-ларнинг консис-тенцияси	Таъми	Ҳиди	Тиниқ-лиги	Умумий баҳоси
3 балли бахо (А)	4	4	5	4	4	4	5	5
Моҳият коэф-фициенти (Б)	0,15	0.1	0,1	0,1	0,35	0,7	0,4	0,1
Жами баҳоси (А+Б)	0,6	0,4	0,5	0,4	1,4	2,8	2,0	0,5	8,6

Ёз фаслида қайта ишланган маҳсулот (компот, тузланган маҳ-сулот, қуриган маҳсулот) қишки дарс машғулотларида органолептик баҳоланади ва унинг айрим физик, киёвий ва товар кўрсаткичлари аниқланиб, шу асосда қуйидаги дегустация варағи тўлдирилади:
ДЕГУСТАЦИЯ ВАРАҒИ
Сана, ишлаш жойи _____________________________________
Дегустаторнинг фамилияси, исми, вазифаси ________________
______________________________________________________

Қўйилган намуна рақами	Маҳсулот тури, нави	Ташқи кўриниши	Мева-сабзавот	Шарбат ёки қиём	Эти консис-тенцияси, катта-кичиклиги, чайналиш ютими	Ҳид и	Таъми	Умумий баҳоси

Масалан меванинг косистенцияси юмшоқ пахтага ўхшаш, қаттиқ ёки мазаси аччиқ, шўр, ширин, тахир ва ҳ.к. бўлиши мумкин.

Органолептик баҳолаш охирида ҳамма ўз фикрини муҳокама қилиб баён қабул қилишади ва дафтарга ёзишади.
Хўжалик агрономи ўз маҳсулоти учун эксперт ролини бажара-ди, ёки у албатта ҳар бир мева-сабзавотларни тури ва навига қараб, давлат стандартидаги техник шартларни яхши билиш керак. Шуни ёдда тутиш керакки, техник шартлар ўзгариб туради. Шунинг учун талабаларга бериладиган топшириқда юқоридаги маҳсулотларга белгиланган техник талабларга эътибор қаратилиб, ҳар бир техник шарт кўрсаткичларини синчиклаб қаралиши керак.
Жиҳоз ва материаллар: пенетрометр, қалам, халқаро стан-дартлар, торози, мева намуналари, чизғич, дегустация варағи.


Ўзлаштириш учун саволлар.

1. 
   Мева-сабзавотларни товар сифатига нима киради?
   
2. 
   Мева-сабзавотларни катта-кичиклиги, оғирлиги, ҳажми ва бошқа кўрсаткич-ларини ўлчаш нима учун керак?
   
3. 
   Келтирилган маҳсулот тўпламидан намуна қандай олинади?
   
4. 
   Органолептик усулда баҳолаш бошқа баҳолаш усулидан қандай фарқ қилади?