1-amaliy mashg’ulot mavzu: Qurilish qorishmalarini rivojlanish bosqichlari. Qurilish qorishmalarni klassifikatsiyasi. Qurilish qorishmalarni tayyorlash uchun

 
3. Quruq qurilish qorishmalari 
Quruq qurilish qorishmalari – bu kо‘p komponentlardan tashkil topgan bо‘lib, ularning 
tarkiblarida mineral bog‘lovchi va tо‘ldirgichdan tashqari, mineral bog‘lovchining qotishi va 
mustahkamligini boshqarish va qorishma qotgandan keyingi zarur fizik-mexanik xossalarga 
erishishini ta’minlash maqsadida kimyoviy qо‘shimchalar kompleksi mavjuddir. 
Hozirgi vaqtda qurilish ishlarini quruq qurilish qorishmalarisiz tasavvur etib bо‘lmaydi, 
chunki ular zavod sharoitida qorishmaning turi va foydalaniladigan joyiga qarab, barcha 
komponentlarning nisbati aniq о‘lchab tayyorlanadi. Quruq qurilish qorishmalarining asosi 
sifatida ohak, yoki gips, yoki sementdan foydalaniladi. Qurilish qorishmalariga zarur xossalarni 
berish uchun qо‘shimchalardan foydalaniladi. Polimer qо‘shimchalar yopishish qobiliyatini 

---

oshiradi. Quruq qurilish qorishmalari yordamida yuqori ishlov berish mumkinligini ta’kidlash 
zarur. Bundan tashqari ular quyidagilarni imkonini beradi: 
- vaqt va joyni iqtisod etish, ya’ni hamma komponentlarni xarid qilish, saqlash va 
murakkab bо‘lgan tarkiblarni aralashtirib tayyorlashdan voz kechiladi; 
- har qanday murakkablikdagi tarkiblarga buyurtma berish imkonining mavjudligi, 
chunki quruq qurilish qorishmalari zamonaviy uskunalar yordamida tayyorlanadi; 
- nobudgarchilikning yо‘qligi, ya’ni hoxlagan vaqtda zarur miqdordagi qorishmani 
tayyorlash mumkin; 
- transport xarajatlarining iqtisodi, ya’ni quruq qurilish qorishmalaridan foydalanish 
qurilish maydoniga doim tayyor qorishmani tashib keltirishdan voz kechish imkonini beradi; 
- yuqori sifat kafolatining mavjudligi, ya’ni tarkib komponentlarini aniq о‘lchash 
hisobiga qorishma retseptining aniqligi (quruq qurilish qorishmalarining sifatini qurulish 
maydonida komponentlarni о‘lchab tayyorlangan qorishmalarning sifati bilan solishtirib 
bо‘lmaydi). 
Zamonaviy quruq qurilish qorishmalarining nomenklaturasi juda kengdir. Qurilish 
materiallari bozori hozirgi vaqtda suvoq, shpaklyovka, zatirka, yelim, gruntovka va boshqalarning 
xilma-xil turlarini taklif etmoqda.
Hozirgi vaqtda respublikamizda 40 yaqin kichik va о‘rta biznes tadbirkorlari tomonidan 
quruq qurilish qorishmalari ishlab chiqarilmoqda. О‘zbekiston quruq qurilish qorishmalari 
bozorida о‘zimizning mahalliy quruq qurilish qorishmalarini ishlab chiqaruvchilarimizdan 
KNAUF, «Alimix Prodution», OOO "REAL BUILDING MATERIALS" (Qorasaroy qurilish 
materiallari) kompaniyalari, OOO Eleron Elit Servis, SP BAUPLAST, «Rademus-servis» xususiy 
kompaniyasi, VENTUM, OOO "New Live Buildis", «RAHNAMO» kompaniyasi, MEGAMIX 
kompaniyasi, OOO «ZEIGER IMPEX», OOO "RAZATA", OOO "BI Vermiulit Group" va 
boshqalar yetakchilik qilmoqda (1-rasm). 
Eng zamonaviy uskunalar bilan jihozlangan zavod-avtomatlarda yuqori sifatli, dunyo 
standartlari talablariga javob bEyeradigan suvoq qorishmalari, shpaklEyevkalar, gruntovkalar, 
quyma pollar va boshqalar ishlab chiqarilmoqda.