1 amaliy mashg‘ulot

TUZLARNING OLINISH USULLARI

Metallarga kislotalarni ta’sir ettirish natijasida:

Zn + H₂SO₄=ZnSO₄ + H₂↑
Cu + 8HNO₃ = 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O
Asosli oksidlarga kislotalarni ta’sir ettirish:
CaO + 2HC1 = CaC1₂ + H₂O
Kislotalarga ishqorlar ta’sir ettirib:
H₂SO₄ + 2NaOH = Na₂SO₄ + 2H₂O

Kislotali oksidlarga asoslarni ta’sir ettirish:

CO₂ + Ca(OH)₂ = CaCO₃ + H₂O
Tuzlarga kislotalar ta’sir ettirib:
2NaC1 + H₂SO₄ = Na₂SO₄ + 2HC1
Tuzlarga ishqorlarni ta’sir ettirib:
CuSO₄ + 2NaOH = Cu(OH)₂+ Na₂SO₄
Tuzlarga tuzlarni ta’sir ettirib:
AgNO₃ + NaC1 = AgC1 + NaNO₃.


Mavzuga oid misol va masalalar:
1-misol. Alyuminiy oksididagi alyuminiyning massa ulushini aniqlang.
Echish: Alyuminiy oksidining formulasi Al ₂O₃.
I mol Al₂O₃ tarkibida 2mol alyuminiy bo‘ladi: Uning massasi: m=(Al)=n (Al) * M(Al) = 2mol * 27 g/mol = 54 g.
Alyuminiy oksidining massasi:
m(Al₂O₃) = 1mol * 102 g/mol = 102 g.
w(Al) = 54/102 = 0,53 yoki 0,53 *100% = 53%.
2-misol. 5 gr CaCO₃ parchalanganda n.sh. da o‘lchangan qancha l uglerod (IV)-oksid ajralib chiqadi?
E chish: Reaksiya tenglamasini yozamiz: CaCO₃ CaO + CO₂
Kalsiy karbonat moddasining miqdorini topamiz:
n(CaCO₃) = 5/100 = 0,05
Reaksiya tenglamasidan I mol kalsiy karbonat I mol CO₂ bo‘ladi.
Demak, N(CaCO₃) = n(CO₂) = 0,05 mol.
Uglerod (IV) oksidining n.sh. dagi hajmini hisoblaymiz.
V₂(CO₂) = Vm * n(CO₂) = 22,4 mol *0,05 mol = 1,12 l.