1-ameliy jumis Tema: Atmosfera hawasında zaharli zatlardın tarqalıwı ham taslanıp atırgan shıgındılardın mumkin bolgan shegaralıq mugdarın anıqlaw. Ameliy jumistin rejesi

Uwlı zatlı statiyalardıń atmosferaǵa tarqalıwı 

Uwlı zatlı statiyalardıń atmosferaǵa tarqalıwı nátiyjesinde olardıń muǵdarı bir muncha azayadı, 

lekin bul házirgi zamanda nátiyje bermiydi. Bálki zamanagóy tazalaw úskeneleri ornatılıwı zaryr 

ekenligin talap etedi. Statiyalardı atmosfera hawasıda tarqalıwını anıqlaw olardıń jer maydanıǵa 

---

jaqın jaylasqan atmosfera qatlamındaǵı muǵdarın esaplaw jolı menen ámelge asırıladı – C 

(mg/m3). 

Uwlı zatlı statiyanıń jer maydanı úst konsentrarsiyasining maksimal muǵdarı CHMM den úlken 

bolmasligı zárúr: 

 

 

 

 

C maks

Atmosferaǵa bir waqıtta bir neshe uwlı zatlı statiya bar bolsa, olardıń tásirinleri jıyındısı 1 

den kishi bolıwı kerek 

 

1

2

2

1

1









n

n

ЧММ

С

ЧММ

С

ЧММ

С



 

bu  yerda    C

1

,  C

2

,  ....  C

n

  -  atmosfera  havosiga  tushgan  zaharli  moddalarning    miqdori,      

mg/m

3

. 

ЧMM

1

,  ЧMM

2

,.....  ЧMM

n

  -  moddalarning  tegishli  chegaraviy  mumkin  bo`lgan 

miqdorlari, mg/m3. 

 

ShMM1, ShMM2,.. ... ShMMn - statiyalardıń tiyisli shegaralıq múmkin bolǵan muǵdarları, 

mg/m3. 

Belgili temperatyraga iye bolǵan hám dumaloq trubali derekten tashlanayotgan uwlı zatlı gaz 

qospasınıń maksimal konsentrasiyasi Cmaks. tómendegi formula járdeminde anıqlanadı : 

bul jerde: A - atmosfera hawasıǵa uwlı zatlı statiyalardı gorizontal yamasa vertikal tarqalıwını 

esapqa alıwshı koeffisient. 

M - atmosferaǵa tashlanayotgan uwlı zatlı statiyalar massası, g/c 

F - uwlı zatlı statiya zarrachalarini atmosfera hawasıda shógiw tezligin esapqa alıwshı ólshewsiz 

koeffisient. Gaz statiyaları hám mayda dispersli aerozollar ushın F = 1 ge teń. 

m hám n - gaz qospaların trubadan taslanıw sharayatların esapqa alıwshı koeffisientlar (ádetde 

m = 1 bolıp, birpara jaǵdaylarda 0, 8 den 1, 5 ge shekem n bolsa 1 den 3 ge shekem ózgeriwi 

múmkin). 

H - trubalarning jer júzesinen baslap bálentligi, m. 

ΔT - gaz qospaları hám hawa temperaturaları arasındaǵı parq. 

V1 - gaz qospası kólemi, m3/c. 

Yep júzesinen ShMM den aspaydıǵan muǵdardaǵı statiyalardı taslanıwı múmkin bolǵan mirdori 

tómendegi formula arqalı anıqlanadı : 

Lekin tashlanayotgan statiyalardıń muǵdarı tashlanayotgan waqıtta ShMM den aspawı zaryr. 

CM. T. bolsa tómendegishe anıqlanadı : 

Sonıń menen birge, shıǵındı tashlanayotgan trubaning minimal bálentligi tómendegishe 

anıqlanıwı múmkin: 

Qolaysız meteorologik sharayatlarda bolsa, uwlı zatlı statiyalardıń maksimal konsentasiyasi 

derekten Xm aralıqda, yaǵnıy trubaning bálentligin esapqa alǵan halda anıqlanadı. 

bul jerde R - ortasha ma`nisi 20 ǵa teń bolǵan ólshewsiz koeffisient