1. Axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash va boshqarish uchun tayyorlash

Variant №24

1. Axborotlarni yig‘ish, qayta ishlash va boshqarish uchun tayyorlash

2. Ishlab chiqarish va noishlab chiqarish sohalarida marketing faoliyatini tashkil etish.
3. Iste’molchi panelining mohiyati.

Kafedra mudiri Sh. Allayarov

Tojimatov S

Ma’lumotlar nihoyatda xilma-xil va ular marketingni boshqa-
rishda alohida ahamiyatga ega. Ularni yig‘ish sermashaqqat,
bu ish ko‘pdan-ko‘p mutaxassis va texnik vositalardan foydala-
nish orqali amalga oshirilganligi tufayli, ularni yig‘ish doimo
qimmatga tushadi. Lekin qo‘yilgan maqsadga erishish uchun
bu faoliyat juda zarurdir. Bu ma’lumotlarni xaridorlar, vosita-
chilar, sotuvchilar va raqobatchilar o‘rtasida turli so‘rovlar, suh-
batlar o‘tkazish yo‘li bilan olinadi. Birlamchi ma’lumotlarni
yig‘ishning bir necha usullari mavjud: kuzatish, sharxlar tay-
yorlash, tajriba.
Tadqiqotchi kuzatish usulini qo‘llab, xaridorlar va sotuv-
chilar atrofida yurib, ularni qiziqtirgan tovarga bo‘lgan talabning
o‘zgarishi haqida ma’lumotlarni yig‘ishi mumkin. Xuddi shu
yo‘l bilan raqobatchilar tovari to‘g‘risida ham ma’lumot yig‘ish
mumkin.
Sharhlar tayyorlashda yangi tovarlar tasnifini yaratishda,
reklama matnlarini tuzishda, reklama qilishda ommaviy axborot
vositalaridan foydalanilganda, sotishni rag‘batlantirish tadbir-
lariga tayyorgarlik ko‘rishda tovar harakati kanallarini tadqiq
qilish va boshqalardan foydalanish muhimdir. Bu usul kuzatish
va tajriba oralig‘ida turuvchi usuldir.
Tajriba yordamida tadqiq qilinayotgan narsaning qandaydir
omillari va ularning o‘zgarishiga bo‘lgan ta’siri aniqlanadi
Axborot bilan ishlashning xarakteriga qarab marketingni
boshqarishning texnika vositalarini bir necha guruhga bo‘lish
mumkin:
— axborot olish vositalari;
— axborotni qayd qilish va saqlash vositalari;
— axborotdan nusxa ko‘chirish va uni ko‘paytirish vositalari;
— axborot berish vositalari, axborotni hisoblash yo‘li bilan
ishlash vositalari.
Dastlabki axborotni olish — axborot bilan ishlashdagi
mas’uliyatli va sermehnat bosqich hisoblanadi. Bu bosqichda
marketing faoliyati natijalari ovozli va turli signallar shaklida,
matematik simvollar, harfli tasvirlar shaklida aks etadi va
hokazo. Keyin qabul qilinadigan boshqaruv qarorlarining barcha
jarayonlari ko‘p jihatdan dastlabki axborotning to‘laligi va tas-
virning aniqligiga bog‘liqdir. Axborotlar vujudga keladigan man-
balar miqdorining ko‘pligi, ish o‘rinlarida kichik hajmli, ko‘p
joy egallamaydigan moslamalar va asboblar yordamida dast-
labki axborotlarni yig‘ishning texnik tizimi bo‘lishini talab qiladi.
Axborot olish vositalari guruhiga quyidagilar kiradi: o‘lchov
asboblari, o‘lchov idishlari, og‘irlik va vaqtni o‘lchash asboblari,

Korxonada marketing kontseptsiyasini amalga oshirish tegishli marketing xizmatini yaratishni talab qiladi. Hozirgi vaqtda talab istiqbollari, mahsulotga bo'lgan iste'mol talablari va uning xususiyatlari, ushbu talablarning tendentsiyalari turli omillar ta'siri ostida marketing tadqiqotlarini olib boradigan bunday xizmatsiz ishlab chiqaruvchilar raqobatda omon qolishlari qiyin. Marketing xizmatlari faoliyatining pirovard maqsadi bu korxonaning barcha iqtisodiy va tijorat faoliyatini bozorning mavjudligi va rivojlanishi qonunlariga bo'ysundirishdir. Bunga ishlab chiqaruvchilar ham, iste'molchilar ham qiziqishmoqda. Marketing bo'limlari evolyutsiyasida rivojlanishning to'rt bosqichini ajratish mumkin, ularning har biri bugungi kompaniyalar faoliyatida ham mavjud
I bosqich - marketing tarqatish funktsiyasi sifatida. Ushbu bosqichda tovarlarni sotish nisbatan sodda edi. Savdo bo'limi nisbatan muhim rol o'ynaydi.
II bosqich - sotish vazifasi sifatida marketing vazifalarini tashkiliy konsentratsiyalash. Savdo muammolarining paydo bo'lishi va marketing rolini yaxshiroq tushunish muhim tashkiliy o'zgarishlarga olib keldi.
III bosqich - marketingni korxonaning boshqa bo'limlari bilan teng huquqlarga ega bo'lgan ixtisoslashgan marketing xizmati paydo bo'lishi bilan tavsiflangan mustaqil xizmat sifatida ajratish. Marketing menejeri tashqi ko'rinishi, qadoqlanishi, mahsulot nomi to'g'risida qaror qabul qiladi.
IV bosqich - bu kompaniyaning barcha sohalarini marketing talablariga yo'naltirish. Marketing kompaniyaning asosiy vazifasi hisoblanadi. Aslida, aksariyat kompaniyalar marketing rivojlanishining uchinchi bosqichida.

Iste'molchilar huquqlarini himoya qilish sohasidagi qonunchilik tadbirkorni o'zini malakali himoya qilishga to'sqinlik qilmaydi, masalan, iste'molchilar bilan ishlashda o'z ishchilariga ma'lum harakatlar algoritmini tayinlaydi. Iste'molchi doo-ga aylandi huquqiy masalalar... Ishbilarmonlar hazillashadilar: sotuvchilarni xaridorlardan himoya qilishni joriy etish vaqti keldi. Boshqalar oldinga o'tib, kazinolarda mavjud bo'lganlarga o'xshash "ekstremistlar" ning qora ro'yxatlarini yaratish haqida gaplashdilar. Qanday qilib amalga oshirilishini aytish qiyin, ammo, ular aytganidek, agar siz bossangiz, bu haqda o'ylamaysiz. Ayni paytda, vaziyat yomonlashishda davom etmoqda. Mutaxassislarning fikriga ko'ra, tovar va xizmatlar sotuvchilari birovning iste'molchini sudga berish huquqidan qat'i nazar, o'zlariga zarar etkazishini yaxshi bilishadi.
Agar iste'molchi mulkiy bo'lmagan zararni qoplashni talab qilsa, siz ushbu talabni beparvolik bilan rad qilishingiz mumkin, chunki kompensatsiya miqdorini aniqlash sudning vakolatidir (Qonunning 15-moddasi). Agar iste'molchi Art. Ga muvofiq sifatli mahsulotni almashtirishni so'rasa. Qonunning 25-bandiga binoan, sotib olish bozor sharoitida bo'ladimi yoki yo'qligini aniqlash kerak, eng kichik tirnalish esa sizning qonuniy qaroringizni mahsulotni o'zgartirmaslikka olib kelishi mumkin. Oxir oqibat, shu asosda tovarlar almashinuvi tovarlar yana sotilishi mumkinligini anglatadi. Va sizning aybdor harakatlaringiz yo'qligi sababli, sud, ehtimol sizning tomoningizda bo'ladi. Bundan tashqari, ushbu mahsulot juda ta'sirli ro'yxatga kiritilishi mumkin. nooziq-ovqat mahsulotlari tegishli sifatqaytarib berilishi yoki almashinishi mumkin emas (ro'yxat Rossiya Federatsiyasi Hukumatining 1998 yil 19 yanvardagi 55-sonli qarori bilan 1998 yil 20 oktyabr qo'shimchasi bilan tasdiqlangan). Ro'yxatga uyda kasalliklarning oldini olish va davolash uchun mahsulotlar, shaxsiy gigiena vositalari, parfyumeriya va kosmetika mahsulotlari, kabel mahsulotlari, qurilish va pardozlash materiallari, to'qimachilik kiradi. Ushbu ro'yxatga shuningdek kiyim-kechak va trikotaj buyumlar, maishiy kimyoviy moddalar, qimmatbaho metal buyumlar, oddiy qurol, hayvonlar, o'simliklar va boshqalar kiradi.