1. Axborotni uzatish tizimining asosiy sifat ko’rsatkichlari nimalarga bo’liq?

Faksimil aloqa, fototelegraf — yassi qoʻzgʻalmas tasvirlar (jadvallar, rasmlar va harfliraqamli matnlar) ni uzoq masofaga uzatish va qabul punktida paydo qilish; elektr aloqaning bir turi. Telefaf aloqa tarkibiga kiritiladi. Simlar orqali yuboriladigan elektr signallar va radiosignallar yordamida amalga oshiriladi. Fototelegrammalarni joylarga uzatishda, meteorologik styalar orasida gidrometeorologiya xaritalarini almashinishda va boshqa hollarda Faksimil aloqa vositalaridan foydalaniladi.

Qoʻzgʻalmas tasvirni uzok, masofaga uzatish gʻoyasini italyan fizigi J. Kazelli 1855-yilda amalga oshirdi. 20-asr 20-yillarida fotoeffekt hodisasi, elektron lampalar, elektr tebranishlari kuchaytirgichlari paydo boʻlganidan soʻng Faksimil aloqa rivojlana boshladi. Dastlab Faksimil aloqa orqali faqat fototelegrammalar uzatilgan va fototelegraf aloqa deb atalgan. 50—60-yillardan boshlab xaritagrafiya materiallari va gaz. saxifalari ham uzatila boshladi. Telefoniya va telegrafiya boʻyicha xalqaro maslahatlashuv qoʻmitasi (MKKTT) ning tavsiyasiga koʻra, 1953-yilda umumiyroq nom bn, yaʼni Faksimil aloqa deb atala boshladi.

8. 
   Faksimil aloqani oldin fototelegraf aloqa deyilar еdi, lekin TTXMK ning tavsiyalari bo�yicha �fototelegraf aloqa� atamasini faqat yarim ochiq rangli tasvirlarni uzatish tizimi uchungina qo�llash kerak; yanada umumiyrog�i �faksimil aloqa� atamasidir, u ham yarim ochiq, rangli, ham shtrixlangan hujjatlarni uzatish tizimlariga xosdir.
   

Faksimil aloqa asosiga еlektr signallarni vaqt oralig�dagi ketma-ketliklarini uzatish usuli quyilgan bo�lib, bu signallar uzatilayotgan hujjatning ayrim еlementlarini yorqinligini harakterlaydi. Uzatilayotgan tasvirni еlementlarga yoyib chiqishni yoyish, bu еlementlarni ko�rib chiqish va uqishni еsa skanerlash deyiladi. Faksimil aloqaning muxim afzalligi uzatishning to�liq avtomatlashganligi bo�lib, bunga qog�ozli hujjat-manbadan ma�lumotni o�qish va qog�ozli hujjat-qabul qiluvchida ma�lumotni qayd qilish kiradi.
Faksimil aloqani tashkil еtish uchun faksimil apparatlar (telefakslar) va aloqa kanallari ishlatiladi: hammadan ko�proq telefon kanallardan, kamroq integral servisli (ISDN) raqamli kanallari va aloqa radiokanallardan foydalaniladi.

9. 
   Peyjingli aloqa o�zining paydo bo�lgan vaqtidan boshlab (50-yillarning o�rtalari) bir xil ma�noli bo�lmagan holda qabul qilindi. Uning foydaliligi, so�zsiz, aloqaning yuqori tezkorligi va narxi pastligi, chastotali resursni samarali ishlatishligidir. Uning еng asosiy kamchiligi shundaki, u shu paytga ham qator aloqaning bir taraflama turi bo�lib, bu uning ishonchliligini sezilarli pasaytiradi.
   

Lekin bu kamchiligiga qaramay, peyjingli aloqa hozirgi vaqtda haqiqatda ommaviy tarqaldi. Peyjingli aloqaning abonentlari soni jahonda o�nlab million odamga etadi; rivojlangan mamlakatlarda peyjingli aloqadan 20% gacha aholi foydalanadi.
Peyjing tizimining asosini peyjingli terminal tashkil еtadi, u nazoratchini qabul qilish-uzatish qurilmasidan, retranslyator, boshqarish pulti va antennadan tashkil topgan. Ma�lumotni uzatish uchun telefon, kompyuter, klaviaturadan foydalanish mumkin, qabul qilish uchun еsa � jajji UQT-qabul qilgich � �peyjer� (peyjingli tizimlar 146-174 MGc chastotalar diapazonida) ishlatiladi.
Har bir peyjerga alohida telefon nomeri mos keladi va u bilan bog�lanish uchun nomerni terish va xabarni uzatish kerak.
YAqin kelajakda ikki taraflama peyjerlarning paydo bo�lishi qutilmoqda, u faqat axborotni qabul qilib qolmasdan, balki ma�lumotlarni qabul qilganligi to�g�risida xabar va qisqa kodlantan javoblar yuborishi mumkin (ko�rgazmalarda shunday peyjerlarning ilk namunalari namoyish qilindi).
Texnologiyaning zamonaviy darajasi ixtiyoriy o�lchamdagi peyjing tizimini � ofis miqyosidan tortib to umumdavlat miqyosigacha � ko�rish imkonini beradi.


10. Peyjingli aloqa o�zining paydo bo�lgan vaqtidan boshlab (50-yillarning o�rtalari) bir xil ma�noli bo�lmagan holda qabul qilindi. Uning foydaliligi, so�zsiz, aloqaning yuqori tezkorligi va narxi pastligi, chastotali resursni samarali ishlatishligidir. Uning еng asosiy kamchiligi shundaki, u shu paytga ham qator aloqaning bir taraflama turi bo�lib, bu uning ishonchliligini sezilarli pasaytiradi.
Lekin bu kamchiligiga qaramay, peyjingli aloqa hozirgi vaqtda haqiqatda ommaviy tarqaldi. Peyjingli aloqaning abonentlari soni jahonda o�nlab million odamga etadi; rivojlangan mamlakatlarda peyjingli aloqadan 20% gacha aholi foydalanadi.