1. Balkaning tayanch reaksiyalarini aniqlaymiz

5–misol. Bir sharnerli balka uchun ko’ndalag kuch va eguvchi moment epyuralari chizilsin. Balkaning ko’ndalang kesimi murakkab shakldan tuzilgan. Shu ko’ndalang kesimli balkaning mustahkamligi tekshirilsin. Balka materiali-po’lat, ruxsat etilgan ko’chlanish [σ]=160mPa.



1.Balkaning tayanch reaksiyalarini aniqlaymiz:

∑z=0; bundan H_A=0. P∙4+M–V_D∙8=0, bundan V_D=20kN.

∑M_A=0; q∙8∙4–V_B∙8+P∙14+M–V_D∙18=0, bundan V_B=68kN.
∑M_B=0; –q∙8∙4+P∙6+M–V_D∙10+V_A∙8=0, bundan V_A=44kN.
Tekshirish: ∑y=0; V_A+V_B+V_D–q∙8–P=0; 44+68+20–12∙8–36=0; 0=0.


2. Balkani uchastkalarga ajratib, har bir uchastka uchun Q(z), M(z) tenglamalarini yozamiz va epyuralarini chizamiz.
1-uchastka, 0≤z₁≤8m;



2-uchastka, 8m≤z₁≤10m;




3-uchastka, 0≤z₃≤4m;




4-uchastka, 4m≤z₄≤8m;


Tuzilgan tenglamalarga asoslanib, Q(z) va M(z) epyuralarini quramiz.

3. Berilgan murakkab ko’ndalang kesim yuzining geometric harakteristikasini hisoblaymiz.


3.1. Kesim yuzining og’irlik markaz koordinatalarini aniqlaymiz.

Murakkab kesimni oddiy shakllar shveller va qo’shtavrga ajratib, ularning geometrik harakteristikalarini sortamentlardan foydalanib yozib olamiz:

1. Shveller №20: F₁=23.4sm²; z₀=2.07sm.
2. Qo’shtavr №24: F₂=34.8sm²;
Ihtiyoriy X0₂Y koordinata sistemasiga asoslanib, oddiy shakllarning og’irlik markaz koordinatalarini yozamiz:
C(0, 5.65)-og’irlik markazi.
3.2. Bosh markaziy u va v o’qlarini o’tkazib, ularga nisbatdan murakkab kesimni bosh inersiya momentlarini hisoblaymiz:


Murakkab kesim yuzining bosh inersiya momentilari:



3.3. Berilgan murakkab kesimning mustahkamlikga tekshiramiz.
[σ]=160mPa=16kN/sm²;
.



demak balkaning mustahkamligi ta’minlangan emas.