1. Biofizikaning predmeti, vazifalari. Biofizikaning biologik fanlar orasida tutgan o’rni va boshqa fan soxalari bilan aloqasi

9. Biologik jarayonlar kinetikasiga Vant Goff qonunining ta’sirini tavsiflang.
Kinetik nazariyaga binoan, molekulalarning kinetik energiyasi faqat mutlaq haroratga bogliq bolib, harorat 10°C ga oshganda, reaksiya tezligining necha marta ortishini korsatuvchi kattalik-Vant Goff harorat koeffitsienti deb atalib, Q10- bilan belgilanadi. Shunday qilib,
reaksiyaning harorat koeffitsienti, oz mohiyatiga kora, berilgan reaksiyaning ozaro 10°C ga farqlanadigai ikki xil haroratdagi tezlikligining nisbatidan boshqa narsa emas, yani Q10 = RT+10 (1)
R
T
bu yerdagi R1-reaksiyaning dastlabki haroratdagi tezligi, RT+10 osha reaksiyaning harorat 10°C ga oshirilgandagi tezligi. Malumki, kopchilik kimyoviy reaksiyalarning harorat koeffitsienti 2-4 atrofida bolib, ortacha 3 ga teng. Biologik jarayonlarning aksariyat kopchiligi eng yuqori tezlikda amalga oshadigan harorat optimumiga ega ekanligi bilan kimyoviy reaksiyalardan farqlanadi. Bunday hol kopchilik biologik jarayonlarning fermentativ reaksiyalarga asoslanganligi bilan izohlanadi.
10. Qurbaqa yuragi misolida aktivlanish energiyasini Shtraube usulida hisoblab (xona harorati 22 ⁰ C) toping.
Kimyoviy reaksiyalar kelib chiqishining asosiy shartlaridan biri bo`lmish reaksiyaga kirishuvchi moddalar molekulalarining bevosita to`qnashuvi haqidagi qoida inobatga olinsa, kimyoviy hamda biologik jarayonlar tezliklarining haroratga bog`liqligi o`z-o`zidan ravshan bo`lib qoladi.
Harorat oshgan sari molekulalarning harakatlanishtezligi orta boradi, demak, ularning o`zaro to`qnashuv ehtimolligi ham osha boradi. Hisoblash natijalariga ko`ra, agarda reaksiyaga kirishuvchi, molekulalarning hamma to`qnashuvlari ham reaksiyaga olib kelganda, reaksiya tezligi amaldagi tezlikdan 102-106 barobar katta bo`lgan bo`lar edi. Shu sababli kimyoviy kinetikada, to`qnashuvlarning faqat ayrimlarigina reaksiyaga olib keladi, degan fikr paydo bo`ldi. Reaksiyaning amalga oshishi uchun to`qnashuvchi molekulalar ma`lum bir E0-miqdordagi aktivlanish energiyasi deb ataladigan, oshiqcha energiyadan kam bo`lmagan energiyaga ega bo`lishlari shart. Oshiqcha energiyaga ega bo`lgan molekulalarning, ya`ni reaksiyaga kirisha olish qobiliyatiga ega bo`lgan "aktiv molekulalarning" nisbiy soni haroratning oshishi bilan ortadi, natijada kimyoviy reaksiya tezlashadi.
Kinetik nazariyaga binoan, molekulalarning kinetik energiyasi faqat mutlaq haroratga bog`liq bo`lib, harorat 10°C ga oshganda, reaksiya tezligining necha marta ortishini ko`rsatuvchi kattalik-Vant Goff harorat koeffitsienti deb atalib, Q10- bilan belgilanadi. Shunday qilib, reaksiyaning harorat koeffitsienti, o`z mohiyatiga ko`ra, berilgan reaksiyaning o`zaro 10°C ga farqlanadigai ikki xil haroratdagi tezlikligining nisbatidan boshqa narsa emas, ya`ni Q10 = RT+10 (1)