Misol. 1) differensial tenglamaning
boshlang’ich shartlarni qanoatlantiradigan hususiy yechimi topilsin.
Yechish.
Bo’lgani uchun (2.1.3) formulaga asosan:
jadvaldan - izlangan yechim bo’ladi.
2) tenglamaning shartlarni qanoatlantiruvchi yechimi topilsin.
Yechish.
oxirgi kasrni elementar kasrlarga ajratamiz:
bundan jadvalga ko’ra
.
Endi n- tartibli chiziqli differensial tenglama olamiz:
(2.1.5)
bunda o’zgarmas koeffitsentlar. Bu tenglamaning boshlang’ich shartlarni qanoatlantiruvchi xususiy yechimini topamiz.
tenglamani hadlab ga ko’paytramiz, (bunda ) va 0 dan gacha oraliqda bo’yicha integrallaymiz:
Bu tenglamani chap tomonida funksiya va uning hosilalarining tasvirlari, o’ng tomonida funksiyaning tasviri turibdi:
yoki
(2.1.6)
(2.1.6)- tenglamani quyidagicha yozish mumkin:
(2.1.7)
(2.1.6) va (2.1.7) tenglama (2.1.5) differensial tenglamaning yordamchi tenglamasi yoki tasvirlovchi tenglamasi deyiladi.
Agar va
deb belgilasak, u holda
bo’ladi
(2.1.8)
Bu esa – funksiyani tasviridir, yani . Agar bo’lsa, u holda (2.1.8) dan
(2.1.9)
kelib chiqadi.
Misollar: 1) tenglamaning y(0)=0 boshlang’ich shartni qanoatlantiruvchi yechimi topilsin. jadvaldan
tenglamani yechimi ekanini topamiz.
2) bo’lsa
;
.
3) boshlang’ich shartli ;
.
4) boshlang’ich shart
yoki
yoki
jadvaldan .
Do'stlaringiz bilan baham: |