1. Бозор и=тисодиёти шароитида сифатни бош=ариш


Сифатни бош=ариш Давлат тизимини шаклланиши ва уни ривожлантириш


Download 0.66 Mb.
bet9/49
Sana22.06.2023
Hajmi0.66 Mb.
#1647633
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   49
Bog'liq
Sifat menejmenti

3.2 Сифатни бош=ариш Давлат тизимини шаклланиши ва уни ривожлантириш
Европа марказида хал=аро стандартлаштириш ташкилоти (International Organization for Standardization) жойлашган былиб, у хал=аро стандартларни, шу жумладан, 9000-туркумдаги стандартларни хам ишлаб чи=ариш билан шу\улланади. Ты==из минг-ушбу стандартга берилган тартиб ра=амидир. Стандартлар туркуми деб аталишига сабаб шуки машхкр ISO 9001 стандартидан таш=ари, яна ISO 9000 ва ISO 9004 стандартлари хам мавжуд.
ISO 9000-Атамалар ва таърифлар лу\ати;
ISO 9001-Талаблар;
ISO 9004-Яхшилаш юзасидан тавсиялар
Умуман олганда, мазкур стандартлар туркуми шундай талаблар тыпламидирки, уларни бажарган хар =андай корхона, фаолият туридан =атъи назар, соат каби ани= ишлаши мумкин.
Сифатли бош=арув тизимига доир дастлабки стандартлар =абул =илингунгача, бахоси минг доллардан орти= былган деярли барча битимлар истеъмолчи мащсулот етказиб берувчининг корхонасини шахсан кыздан кечириб, у ха=и=атан арзигулик мащсулот чи=аришга =одир эканлигига ишонч щосил =илганидан кейингина тузилар эди. Махсулот етказиб берувчи турли истеъмолчиларнинг кыпдан кып синовларига чидашга мажбур былар эди.
Махсулот ва бош=арувнинг сифати, ишлаб чи=ариш ва экспортни хом ашё йыналишидан ю=ори технологияли тара==иётга йыналтириш-макрои=тисодиёт стратегиясининг энг мущим элементларидан биридир. Хозирги кунда республикамизда ISO стандартининг 9000 серияси талабларига мувофи= сертификатлаш бошланиб, биро= сифатни бош=ариш масалаларига былган муносабатнинг энди юзага келаётганлиги ва бу тажриба хали муваффа=иятга эга былмаётганлигининг сабабли, Сифат менежменти тизимини хал=аро стандартлар асосида жорий этиш, сертификатлаш ва =ыллаш каби жараёнларни бошидан кечирган хамда шу асосида тажриба орттирган хорижий давлатлар тажрибасини мукаммал ва хар томонлама ырганиб чи=иш долзарб масалалардан бири хисобланади.
Республикамизда сифат масаласига давлат ми=ёсида катта ащамият берилиб, хал=аро амалиётни инобатга олган холда 2003-2010 йиллар давомида стандартлаштириш, сифатни таъминлаш тизимини ривожлантириш ва такомиллаштириш борасидаги махсус концепция ишлаб чи=илган.
Ызбекистон Республикасининг «Стандартлаштириш ты\рисида», «Истеъмолчилар ху=у=ларини щимоя =илиш ты\рисида», «Махсулот ва хизматларни сертификатлаштириш ты\рисида», «Метрология ты\рисида», «Ози=-ов=ат мащсулотларининг хавфсизлиги ты\рисида»ги =онунлари стардартлаштириш, истеъмолчиларнинг ху=у= ва манфаатларини щимоялаш, ылчовлар бирлигини таъминлаш борасидаги =онуний асосни ташкил =илади.
2004 йилда Ызбекистон Республикаси Вазирлар Мащкамасининг 349-сонли =арори =абул =илиниб, унга кыра Ызбекистоннинг барча и=тисодий сощадаги 200 дан орти= корхоналарида СМТни тадби= этиш, ишлаб чи=арувчи корхоналарга хал=аро молия институтлари грантларини жалб =илишдакымак кырсатиш ва тадбирларни молиялаш ма=садида бош=а донорлик ташкилотларини жалб =илиш, хал=аро стандартларга мос келадиган сифатни бош=ариш тизимларини жорий этган ишлаб чи=арувчи корхоналарни ра\батлантириш борасидаги таклифларни ишлаб чи=иш кызда тутилган. Бундан таш=ари, мазкур =арордаСМТни жорий этиш сохасида корхоналарга соли= ва божхона тыловлари борасидаги имтиёзлар хам ыз ифодасини топган.
Ызбекистон Республикаси Вазирлар Мащкамасининг 2006 йил 8 июндаги 183 =арорида 2008 йилнинг охиригача хал=аро сифатни бош=ариш тизимини киритадиган 90 та корхона белгилаб берилган. Шунингдек, ушбу =арор билан корхона ходимлари хал=аро стандартларга асосланган сифат бош=ариш тизимини тадби= этишда фаол =атнашишлари кызда тутилади, хусусан сифатни бош=ариш тизимининг мувофи=лиги ты\рисидаги сертификат олингандан сынг, тизимни жорий этишда иштирок этган ходимларни маошининг ын бараваригача ми=дорда бир йыла мукофотлаш тавсия этилган.
Ифат бош=ариш тизимини тадби= этиш корхона ва муассасаларнинг и=тисодий щолатини мустащкамлаш, уларни экспорт солохиятини кенгайтиришда мущим ахамиятга эга. Тобора кучайиб бораётган ра=обат шароитида истеъмолчиларнинг, айни=са харидорларнинг мащсулотлар ва хизматларга =ыйган талаблари ортиб боради. Хозирги ва=тда ISO 9000 хал=аро стандартлари асосидаги сифат менежменти тизимини жорий этишга катта эътибор =аратилмо=да. Чунки, шу хал=аро стандартлар талаби асосида сертификатланган корхоналар жахон бозорида щам унумли фаолият кырсатишлари мумкин.
Ызбекистон Республикасида хам сертификатга эга былган корхоналар сони тобора ортиб бормо=да. Хозирги ва=тда мамлакатимиз бозор и=тисодиётига ытишни муваффа=иятли амалга оширмо=да, республика и=тисодиёти фаол ривожланиб бормо=да, ишлаб чи=ариш ва хизматлар кырсатишнинг янги технологиялари жорий этилмо=да, яъни модернизациялаш жараёни амалга оширилмо=да. Бу жараёнларнинг айни=са жахон и=тисодиётига интеграцияси давридаги ва келгусидаги ривожи учун хал=аро тажрибани, хусусан, сифат бош=аруви сощасидаги тажрибани инобатга олиш зарур, бу эса ISO 9001:2000 асосидаги СМТдан фойдаланишни кенгайтиришга кымак беради. Хозирги кунда Республикамизнинг и=тисодиёт сохаларида 200 дан орти= турли корхоналарида сертификатланган СМТлари мавжуд.
Булар =аторигаавтомобил, самолётсозлик, ты=имачилик саноати корхоналари, телекоммуникациялар хизмати сощалари, металлургиясохасидаги корхоналар, Шыртан газ-кимё мажмуаси, Фар\она нефтни =айта ишлаш заводи, Олмали= то\-металлургия заводи, Чкалов номли авияция ишлаб чи=ариш бирлашмаси, «ЫзБАТ» =ышма корхонаси, «+изил=умцемент» акциядорлик жамияти ва бош=аларни киритиш мумкин.
Ызбекистон Республикаси корхоналарида ISO 9000:2000 хал=аро стандарти асосидаги сифатни бош=ариш тизимларини янада кенг тар=атиш ва жорий этиш учун аввало корхона рахбарлари ю=ори ра=обатбардошликни таъминлашда махсулот ва хизматларнинг сифати стратегик мухим ахамиятга эгалиги ты\рисида билимга эга былишлари, рахбарлар ва ходимларнинг сифатни бош=ариш сохасидаги билимларини такомиллаштириш, СМТни жорий этиш афзалликлари ты\рисидаги тыли= ахборотни та=дим этишни имкон =адар орттириш лозим. Давлат томонидан миллий корхоналаримизни айнан ISO 9000:2000 стандартлари асосидаги СМТни жорий этишни =ыллаб-=увватлаш быйича имтиёзли хизматлар кырсатувчи маслахатчи фирмаларни ривожлантириш лозим. Бу давлатга мащсулотлар ва хизматларнинг ра=обатбардошлигини орттириш натижасида экспорт хажмларини орттириш ва ички бозордаги савдо-соти=ни ривожлантириш хисобига давлат бюджетига =илинадиган тушумларни кыпайтириш имконини беради.



Download 0.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   49




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling