1 булим: давлат бюджетининг ижтимоий- и+тисодий мазмуни ва уни шакллантиришнинг молиявий и+тисодий асослари

Mavzu: Ayirboshlash shaxobchalari orqali hisob-kitoblar.
Reja:

1. 
   Valyuta ayirboshlash shoxobchalariga madad pullarini yuborish.
   
2. 
   Valyuta ayirboshlash shoxobchasi orqali sotib olingan chet el valyutasining kirimi.
   
3. 
   valyuta ayirboshlash shoxobchalariga madad pullarini yuborishda buxgalteriya oʻtkazmalarini amalga oshirilishi.
   

Tijorat banki filialining valyuta ayirboshlash shoxobchalariga chet el valyutasini xarid qilish uchun 10101 va 10102 -hisobvaraqlaridagi mablagʻlar hisobidan, qoʻshimcha ehtiyojlar mavjud boʻlgan taqdirda, 10196 -hisobvaragʻidagi soʻmdagi mablagʻlar hisobidan naqd pullar berishi mumkin. Markaziy bank HBB tegishli farmoyishlariga asosan 10196 -hisobvaragʻiga 10198 - hisobvaragʻidagi naqd pullar ham (10101 - hisobvaragʻi orqali) kirim qilinishi mumkin. Bank filiali tomonidan valyuta ayirboshlash shoxobchalariga madad pullarini yuborishdan oldin bir vaqtning oʻzida quyidagi buxgalteriya oʻtkazmalari amalga oshiriladi:

1. 
   10196-hisobvaragʻidan hisobdan chiqarilganda,
   

Debet 17301000 — Tranzit hisobvaragʻi,
Kredit 10196000 — «Chet el valyutasini sotib olish uchun Markaziy bankdan olingan naqd pullar zaxirasi va jismoniy shaxslardan sotib olingan chet el valyutasi» hisobvaragʻi.

2. 
   10101-hisobvaragʻiga kirim qilinganda,
   

Debet 10101000 — «Aylanma kassadagi naqd pullar», Kredit 17301000 — «Tranzit hisobvaragʻi».
v) Bank filiali valyuta ayirboshlash shoxobchalariga madad pulini joʻnatganda,
Debet 10109 — «Yoʻldagi naqd pullar va boshqa toʻlov hujjatlari», Kredit 10101 — «Aylanma kassadagi naqd pullar» hisobvaragʻi.
g) Bank filiali tomonidan joʻnatilgan madad puli valyuta ayirboshlash shoxobchalariga kelib tushganda,
Debet 10103 - «Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar»,
Kredit 10109-«Yoʻldagi naqd pullar va boshqa toʻlov hujjatlari» hisobvaragʻi.
Kun davomida xarid qilingan naqd chet el valyutalari va ishlatilmay qolgan soʻmdagi naqd pullar qoldigʻi bank filiali kassasiga kirim qilinib, uning hisobi chet el valyutasi boʻyicha 10196-hisobvaragʻida hisobga olinadi. Bunda, quyidagi buxgalteriya yozuvi rasmiylashtiriladi:

1. 
   valyuta ayirboshlash shoxobchasi tomonidan madad pulining ishlatilmagan qismi kun oxirida bankka qaytarilganda:
   

Debet 10109 - «Yoʻldagi naqd pullar va boshqa toʻlov hujjatlari», Kredit10103 -«Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar»
hisobvaragʻi.

2. 
   valyuta ayirboshlash shoxobchasi tomonidan joʻnatilgan madad pulining ishlatilmagan qismi bankka kelib tushganda:
   

-10101-hisobvaraqqa kirim qilinganda,
Debet 10101 «Aylanma kassadagi naqd pullar»,
Kredit10109 -«Yoʻldagi naqd pullar va boshqa toʻlov hujjatlari» hisobvaragʻi.
-17301-hisobvaraq orqali oʻtkazilganda,
Debet 17301000 - «Tranzit hisobvaragʻi»,
Kredit10101000 - «Aylanma kassadagi naqd pullar» hisobvaragʻi.
-10196-hisobvaraqqa kirim qilinganda,
Debet 10196000 - «Chet el valyutasini sotib olish uchun Markaziy bankdan olingan naqd pullar zaxirasi va jismoniy shaxslardan sotib olingan chet el valyutasi»,
Kredit17301000 - «Tranzit hisobvaragʻi» hisobvaragʻi.
v) bank amaliyot kuni oxirida valyuta ayirboshlash shoxobchasi chet el valyutasini sotib olish uchun sarflagan naqd pulning «09009» maʼlumotnomasida koʻrsatilgan soʻmdagi umumiy summasiga quyidagi buxgalteriya oʻtkazmasini amalga oshiradi:
Debet 17101000 - «Valyuta pozitsiyasi hisobvaraqlari»,
Kredit10103000 -«Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar» hisob- varagʻi.
g) Valyuta ayirboshlash shoxobchasi orqali sotib olingan chet el valyutasining
«09009»maʼlumotnomasida koʻrsatilgan alohida har bir chet el valyutasidagi umumiy summaga quyidagi buxgalteriya oʻtkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 10103840 - «Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar», Kredit17101840 - “Valyuta pozitsiyasi” hisobvaragʻi.
d) Valyuta ayirboshlash shoxobchasi orqali sotib olingan chet el valyutasi 10196840- hisobvaragʻiga kirim qilinganda quyidagi buxgalteriya oʻtkazmalari amalga oshiriladi:
-10101840-hisobvaraqqa kirim qilinganda,
Debet 10101840- «Aylanma kassadagi naqd pullar»,
Kredit10103840- «Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar» hisob- varagʻi.
-10196-hisobvaraqqa kirim qilinganda,
Debet 10196840- «Chet el valyutasini sotib olish uchun Markaziy bankdan olingan naqd pullar zaxirasi va jismoniy shaxslardan sotib olingan chet el valyutasi»,
Kredit 10101840- «Aylanma kassadagi naqd pullar» hisobvaragʻi.
ye) 10196840-hisobvaragʻida hisobga olinayotgan chet el valyutasi boʻyicha chiqim summalari 10101840 -hisobvaragʻi orqali amalga oshiriladi va bunda quyidagi buxgalteriya oʻtkazmasi amalga oshiriladi:
Debet 10101840 - «Aylanma kassadagi naqd pullar»,
Kredit 10196840- «Chet el valyutasini sotib olish uchun Markaziy bankdan olingan naqd pullar zaxirasi va jismoniy shaxslardan sotib olingan chet el valyutasi» hisobvaragʻi.
Bank filialida 10196 -hisobvaragʻida hisobi yuritayotgan naqd chet el valyutalari qoldigʻi 121A-shakldagi kitobda hisobga olinadi. Bank balansida 10103

• 
  hisobvaragʻidagi soʻmdagi va valyutadagi qoldiq valyuta ayirboshlash shoxobchalari kassirlaridan olingan «09009» maʼlumotnomasida koʻrsatilgan qoldiq bilan solishtiriladi va ular teng boʻlgan taqdirda mazkur bank amaliyot kuni belgilangan tartibda yakunlanadi.