1-dars 1-§. Organik kimyo tarixi. Organik birikmalarning o‘ziga xos xususiyatlari darsning maqsadi

I.Darsning maqsadi:Ta’limiy maqsad: FK1. Kimyoviy jarayon, hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi FK 2. Element va formulalarni kimyoviy tilda ifodalash kompetensiyasi

a)Rivojlantiruvchi maqsad; TK2 Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi — mediamanbalardan zarur ma’lumotlarni izlab topa olishni, saralashni, qayta ishlashni, saqlashni, ulardan samarali foydalana olishni, ularning xavfsizligini ta’minlashni, media madaniyatga ega bo‘lish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

TK3 O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi — doimiy ravishda o‘z-o‘zini jismoniy, ma’naviy, ruhiy, intellektual va kreativ rivojlantirish, kamolotga intilish, hayot davomida mustaqil o‘qib-o‘rganish, kognitivlik ko‘nikmalarini va hayotiy tajribani mustaqil ravishda muntazam oshirib borish, o‘z xatti-harakatini muqobil baholash va mustaqil qaror qabul qila olish ko‘nikmalarini egallashni nazarda tutadi.
b)Tarbiyaviy maqsad; TK5 Milliy va umummadaniy kompetensiya — vatanga sadoqatli, insonlarga mehr-oqibatli hamda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga e’tiqodli bo‘lish, badiiy va san’at asarlarini tushunish, orasta kiyinish, madaniy qoidalarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish layoqatlarini shakllantirishni nazarda tutadi.

II.Dars turi:Aralash dars

III.Dars usuli:Aralash Fikrlar hujum.

IV.Dars jihozi:

a)Darslik

b)Tarqatmalar.

V.Tashkily qism;

a)Salomlashish

b)Yo’qlama

c)Siyosiy daqiqa

VI.O’tilgan mavzuni takrorlash uchun savol va topshiriqlar berish.

2-tajriba. Kraxmal kleysterini tayyorlash va kraxmalning yod bilan reaksiyasi.

Probirkaga 4-5 ml suv soling, ozgina kraxmal qo‘shing va aralashmani chayqating. Hosil bo‘lgan suspenziyani probirkadagi qaynab turgan suvga eritmani doimo chayqatib turib oz-ozdan qo‘shing.

Hosil bo‘lgan kleysterni sovuq suv bilan suyultiring (1:20) va ikkita probirkaga 3-5 ml dan soling. Bitta probirkaga yodning spirtdagi eritmasidan ozroq, ikkinchisiga esa kaliy yodid eritmasidan qo‘shing.

Mustaqil xulosalar uchun topshiriq.

1.Nima uchun ko‘k rang faqat birinchi probirkada paydo bo‘ldi?

2.Tegishli reaksiyalarning tenglamalarini yozing.2-tajriba. Yog‘larni sovunlash. Chinni kosachaga 3 g yog‘, margarin yoki sariyog‘ soling va 20 % li natriy gidroksid eritmasidan 7-8 ml quying. Reaksiyani tezlatish uchun 1-2 ml etanol qo‘shing. Aralashmani shisha tayoqcha bilan aralashtirib va dastlabki

hajmi kamayib ketmasligi uchun suv qo‘shib turgan holda 15-20 minut qaynating.

Reaksiya kirishmagan yog‘ qolmaganini bilish uchun issiq aralashmadan ozginasini issiq suvli probirkaga oling. Agar sovundan so‘ng suv ustida yog‘ tomchilari paydo bo‘lmasa sovunlash jarayoni nihoyasiga yetgan bo‘ladi. Agar yog‘ tomchilari yuzaga chiqsa, aralashmani qaynatishni davom ettiring.

Sovunlash reaksiyasi tugaganidan so‘ng hosil bo‘lgan massaga 0,5 g natriy xlorid qo‘shing va yana 1-2 minut qaynating.

Mustaqil xulosalar uchun topshiriq.

1. O’tkazilgan tajriba natijasida suv yuzasiga qanday modda chiqdi?

2. Sodir bo‘lgan reaksiya tenglamasini yozing.

3. Yog‘larni sovunlash jarayoni qanday amaliy maqsadlarda foydalaniladi?

IX.Uyga vazifa: mustahkamlash