1 Diplomatik huquq huquqlari va manbalari diplomatik huquq

63. Diplomatik kurerning vaqtinchalik yashash joyi/mehmonxona xonasi/daxlsizlik huquqi bormi?
San'atning 1-bandida. Konventsiyaning 30-moddasida "diplomatik agentning shaxsiy qarorgohi vakolatxona binolari kabi daxlsizlik va himoyadan foydalaniladi".
Diplomat egallab turgan turar-joy binolari, hech qanday istisnosiz, diplomatik vakolatxona binolari bilan bir xil daxlsizlikka ega ekanligi xalqaro huquq doktrinasida azaldan e'tirof etilgan; davlatlar amaliyotida xususiy turar-joy daxlsizligini buzish holatlari juda kam uchraydi (24).
Xususiy qarorgoh sifatida akkreditatsiya qiluvchi davlat tomonidan ijaraga olingan yoki unga tegishli bo'lgan va shu munosabat bilan, to'g'ridan-to'g'ri aytganda, "xususiy" bo'lmagan diplomatning qarorgohi uchun mo'ljallangan bunday binolar hisobga olinadi. "Xususiy turar joy" tushunchasi shahar kvartirasi bilan birga diplomat tomonidan yashash uchun foydalaniladigan qishloq uyiga ishora qiladi.
Qabul qiluvchi davlat bo‘ylab sayohatlar chog‘ida diplomatlar shaxsiy vaqtinchalik yashash joylaridan (mehmonxona xonasi, poyezddagi kupe, kemadagi kabina va boshqalar) foydalanadilar. Vaqtinchalik yashash holati shartnoma bilan tartibga solinmagan; xalqaro odatga ko'ra, vaqtinchalik yashash joyi (albatta, diplomat inkognito rejimida sayohat qilmasa) ham immunitetga ega.
Vaqtinchalik yashash joylaridan foydalanishning xususiyatlaridan biri diplomatlarning ularda yashash qoidalarini hurmat qilish majburiyatidir. Ushbu majburiyat San'atning 1-bandi qoidalaridan kelib chiqadi. Konventsiyaning 41-moddasi: "Ularning imtiyozlari va immunitetlariga zarar etkazmagan holda, bunday imtiyoz va immunitetlardan foydalanadigan barcha shaxslar qabul qiluvchi davlatning qonunlari va qoidalarini hurmat qilishlari shart".
Bu, xususan, diplomatlar ushbu qarorgoh ma'muriyati vakillariga qoidalarda nazarda tutilgan odatiy funktsiyalarni bajarish uchun kirishni taqiqlash huquqiga ega emasligini anglatadi.


64. Maxsus topshiriqlar rejimining asosiy belgilari nimalardan iborat?
Maxsus missiyalarga zamonaviy xalqaro huquqda alohida tartib berilgan. Maxsus missiya deganda oʻz tabiatiga koʻra davlatni ifodalovchi, bir davlat tomonidan ikkinchi davlatning roziligi bilan muayyan masalalarni birgalikda koʻrib chiqish yoki unga nisbatan muayyan vazifani bajarish uchun yuboriladigan vaqtinchalik missiya tushuniladi. 1969 yilgi Maxsus missiyalar toʻgʻrisidagi konventsiyaga koʻra, bir xil maxsus missiyani ikki yoki undan ortiq davlatga, umumiy maxsus missiyani ikki yoki undan ortiq davlatga yoki umumiy manfaatdor masalani koʻrib chiqish uchun ikki yoki undan ortiq davlatga maxsus missiya yuborish mumkin. ular.
Maxsus missiyani boshqa davlatga yo‘naltirish avvalroq diplomatik yoki boshqa yo‘llar orqali olingan o‘zaro kelishuv asosida amalga oshiriladi. Maxsus missiyaning vazifalari jo‘natuvchi davlat va qabul qiluvchi davlat o‘rtasidagi o‘zaro kelishuv asosida belgilanadi. Maxsus missiyani jo‘natish yoki qabul qilish uchun diplomatik yoki konsullik munosabatlarining mavjudligi shart emas.
Maxsus missiya yuboruvchi davlatning bir yoki bir nechta vakillaridan iborat bo‘lib, ular orasidan o‘sha davlat missiya rahbarini tayinlaydi. Maxsus missiya tarkibiga diplomatik, maʼmuriy-texnik va xizmat xodimlari ham kirishi mumkin. Qabul qiluvchi davlat fuqarosi maxsus missiyaga faqat shu davlatning roziligi bilan tayinlanadi, uni istalgan vaqtda bekor qilish mumkin.