Kartografiya - ?
Geoishlovning rivojlangan uskunalari turli masshtabdagi kartografik tasavvurlarni hosil qilish, moddiylashtirish, bosib chiqariladigan kartografiya mahsulotlarini yaratishda sifatni ta’minlash va nazorat qilish (QA/QS), ish jarayonlarining aksar qismini jamlash va avtomatlashtirish uchun foydalaniladi.
|
Geoishlov - medellashtirish va tahlil qilish uchun hal qiluvchi muhit hisoblanadi
|
Geoishlov yordamida avtomatlashtirish mumkin bo‘lgan tadbirlarni bajarish oldidan ma’lumotlarning sifatli va batafsil ekanligiga ishonch hosil qilish kerak hamda ularning ko‘plab QA/QS so‘rovlariga yaroqliligini nazorat qilish lozim.
|
GAT-bu atrof muhit geografik ma’lumotlar bazasini o‘ziga hos tipi. GATning asosida dunyoni geografik aspektda ifodalovchi ma’lumotlar bazasi tarkibi yotadi
|
№43 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
GAT tarmog‘iga nechta asosiy qurilish bloklari kiradi - ?
|
3
|
2
|
1
|
kirmaydi
|
№44 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
…. - turli ko‘rsatkichlarni ko‘rsatilishi bo‘yicha keng tarqalgan uslublardan biri. Ularning yordamida izogips(topologik va gipsometrik) xaritalar shakillanadi, izotyerm, izobar xaritalar - ?
|
Chiziqlar uslubi
|
Fizik uslubi
|
Kartagrofiya uslubi
|
Geoishlov uslubi
|
№45 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Aerofotosyomka kadri qancha formatdagi topografik aerofotoapparat yordamida olib boriladi.
|
23x23
|
23x25
|
24x24
|
25x25
|
№46 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Aerofotosyomka materiallarini fotogrammetrik qayta ishlash asosiy jarayonlarni o`z ichiga oladi;
|
tayyo1rgarlik ishlari; aerofotosuratlarni skanerlash; fotogrammetrik loyiha tuzish;
fototriangulyatsiya usuli bilan tanyach nuqtalar turini fotogrammetrik jipslashtirish; suratlarni ortotransformirlash uchun relefning raqamli modelini yaratish; suratlarni bir masshtabga keltirish va ortofotoplanlarni montaj qilish.
|
tayyo1rgarlik ishlari; suratlarni ortotransformirlash uchun relefning raqamli modelini yaratish; suratlarni bir masshtabga keltirish va ortofotoplanlarni montaj qilish.
|
aerofotosuratlarni skanerlash; fotogrammetrik loyiha tuzish;
fototriangulyatsiya usuli bilan tanyach nuqtalar turini fotogrammetrik jipslashtirish; suratlarni ortotransformirlash uchun relefning raqamli modelini yaratish; suratlarni bir masshtabga keltirish va ortofotoplanlarni montaj qilish.
|
tayyo1rgarlik ishlari; aerofotosuratlarni skanerlash; fotogrammetrik loyiha tuzish;
fototriangulyatsiya usuli bilan tanyach nuqtalar turini fotogrammetrik jipslashtirish; suratlarni ortotransformirlash uchun relefning raqamli modelini yaratish;
|
№47 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Aerofototopografik syomka metodini qo`llash yordamida yerlarni inventarizatsiyalash bo`yicha ishlar kompleksida raqamli kadastr kartalarini tuzish quyidagi texnologik jarayonlarni o`z ichiga oladi:
|
tayyorgarlik ishlari; aerofotosyomka; planli-balandlik aerofotosyomka materiallarini tayyorlash, tayanch to`rni tuzish; aerofotosyomka materiallarini fotogrammetrik qayta ishlash; kameral karta tuzish ishlari.
|
aerofotosyomka; planli-balandlik aerofotosyomka materiallarini tayyorlash, tayanch to`rni tuzish; aerofotosyomka materiallarini fotogrammetrik qayta ishlash; kameral karta tuzish ishlari.
|
tayyorgarlik ishlari; aerofotosyomka; materiallarini tayyorlash, tayanch to`rni tuzish; aerofotosyomka materiallarini fotogrammetrik qayta ishlash; kameral karta tuzish ishlari.
|
tayyo1rgarlik ishlari; aerofotosuratlarni skanerlash; fotogrammetrik loyiha tuzish;
fototriangulyatsiya usuli bilan tanyach nuqtalar turini fotogrammetrik jipslashtirish; suratlarni ortotransformirlash uchun relefning raqamli modelini yaratish;
|
№48 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Tayyorgarlik ishlarining birinchi bosqichi o`z ichiga:
|
ma`lumotlar bazasini (MB) yaratish; RIS – sxemalar tuzish; MGE loyihani tuzish.
|
ma`lumotlar bazasini (MB) yaratish; RIS – sxemalar tuzish;
|
shartli belgilar bibliotekasi; shriftlar bibliotekasi; chiziqlar shakli bibliotekasi; ranglar jadvali;sozlash fayllari.
|
shartli belgilar bibliotekasi; shriftlar bibliotekasi;chiziqlar shakli bibliotekasi;
|
№49 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Tayyorgarlik ishlarining ikkinchi bosqichi o`z ichiga:
|
ob’yektlar va atributlarning jadvallarini tuzish yoki loyihalash; varaq ramkasini tayyorlash va ramka chetlarini jihozlashni oladi.
|
ma`lumotlar bazasini (MB) yaratish; RIS – sxemalar tuzish;
|
ma`lumotlar bazasini (MB) yaratish; RIS – sxemalar tuzish; MGE loyihani tuzish.
|
shartli belgilar bibliotekasi; shriftlar bibliotekasi; chiziqlar shakli bibliotekasi;
|
№50 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Xaritani raqamli tarzga aylantirish jarayoni mobaynida taxririyatning imkoniyatlari chegaralgan. Hatolarni kamaytirish maksadida quyidagi ishlarni bajarish lozim:
|
Hamma bor chiziqlarni tutashtirilganini tekshirish
Hamma bor poligonlar yopilganini tekshirish
|
ob’yektlar va atributlarning jadvallarini tuzish yoki loyihalash;
varaq ramkasini tayyorlash va ramka chetlarini jihozlashni oladi.
|
Operatorning hatolari;
DiGATayzerda ishlash paytida noto`g’ri tanlangan parametrlari;
Dasturlashning xususiy hatolari.
|
shartli belgilar bibliotekasi;
shriftlar bibliotekasi;
chiziqlar shakli bibliotekasi;
|
№51 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Hatolarning tabiati bir necha guruxga bo`linadi:
|
Operatorning hatolari; DiGATayzerda ishlash paytida noto`g’ri tanlangan parametrlari; Dasturlashning xususiy hatolari.
|
ob’yektlar va atributlarning jadvallarini tuzish yoki loyihalash;
varaq ramkasini tayyorlash va ramka chetlarini jihozlashni oladi.
|
poligonga rang berish printerdan chikarib manba` bilan solishtirsh hamma bor ezuvlarni poligonlarga va chiziqlarga mos kelishini tekshirish
|
shartli belgilar bibliotekasi; shriftlar bibliotekasi; chiziqlar shakli bibliotekasi;
|
№52 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Tajriba shuni ko`rsatadi, raqamli tarzga aylantirishda oddiy shartlarga ko`ra ish olib borilsa, hatolarni oldini olish mumkin, ya`ni:
|
poligonga rang berish printerdan chikarib manba` bilan solishtirsh hamma bor ezuvlarni poligonlarga va chiziqlarga mos kelishini tekshirish
|
ob’yektlar va atributlarning jadvallarini tuzish yoki loyihalash; vara ramkasini tayyorlash va ramka chetlarini jihozlashni oladi.
|
Hamma bor chiziqlarni tutashtirilganini tekshirish Hamma bor poligonlar yopilganini tekshirish
|
shartli belgilar bibliotekasi; shriftlar bibliotekasi; chiziqlar shakli bibliotekasi;
|
№53 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Fazoviy ma`lumotlarning aniqligini bildiradigan atamalar nechta:
|
8
|
7
|
6
|
2
|
№54 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Fazoviy ma`lumotlar bazalarning aniqligi
|
Ma`lumotlarning o`ziga xos aniqligi va ma`lumotlar bazaning aniqligini bir biridan ajratish lozim
|
Fazoviy ma`lumotlar ko`pincha umumlashtirilgan va shu sababli ularning haqiqiy ko`rsatkichlarini aniqlash oson emas. Amaliyotda ko`zatilgan yoki o`lchangan ko`rsatkichlar haqiqiy deb faraz qilinadi.
|
Hamma bor fazoviy ma`lumotlarining aniqligi geoinformasion tizimning imkoniyatlariga ko`ra pastrok turadi.
|
Misol uchun, xaritada ob’yektlar 0.5 mm aniqligi bilan ko`rsatiladi va joyda agar 1:25000 masshtabdagi xaritadan foydalanilgan bo`lsa bu 12,5 metrga to`g’ri keladi, agar 1:250000 masshtabdagi xaritadan foydalanilgan bo`lsa bu 125 metrga to`g’ri keladi.
|
№55 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Ma`lumotlar aniqligi
|
hisoblangan ko`rsatkichlarining haqiqiy ko`rsatgichlarga yaqinligi. Fazoviy ma`lumotlar ko`pincha umumlashtirilgan va shu sababli ularning haqiqiy ko`rsatkichlarini aniqlash oson emas. Amaliyotda ko`zatilgan yoki o`lchangan ko`rsatkichlar haqiqiy deb faraz qilinadi.
|
Ma`lumotlarning o`ziga xos aniqligi va ma`lumotlar bazaning aniqligini bir biridan ajratish lozim
|
Hamma bor fazoviy ma`lumotlarining aniqligi geoinformasion tizimning imkoniyatlariga ko`ra pastrok turadi.
|
Misol uchun, xaritada ob’yektlar 0.5 mm aniqligi bilan ko`rsatiladi va joyda agar 1:25000 masshtabdagi xaritadan foydalanilgan bo`lsa bu 12,5 metrga to`g’ri keladi, agar 1:250000 masshtabdagi xaritadan foydalanilgan bo`lsa bu 125 metrga to`g’ri keladi.
|
№56 Fan bobi – 2; Bo‘limi – 3; Qiyinchilik darajasi – 1;
Do'stlaringiz bilan baham: |
