1. Fan tushunchasining ma’nosi. Fanning funksiyalari

Reja: Fan tushunchasining ma’nosi

Mavzu: Ilm-fanning jamiyat taraqqiyotida tutgan o‘rni, fanning maqsad va vazifalari

Reja:

1. Fan tushunchasining ma’nosi.

2. Fanning funksiyalari.

3. Fan rivojlanishining asosiy bosqichlari.

4. Ilm-fanning jamiyat taraqqiyotida tutgan o‘rni.

Tayanch so‘z va tushunchalar:

• 
  ilm-fan,
  
• 
  jamiyat,
  
• 
  ilmiy tavsif,
  
• 
  ilmiy tasnif,
  
• 
  ilmiy talqin,
  
• 
  ilmiy faoliyat,
  
• 
  istitut,
  
• 
  metod,
  
• 
  an’ana,
  
• 
  fan tarixi,
  
• 
  fan funksiyasi,
  
• 
  ijtimoiylik
  

J.Bernal fikricha fan:

• 
  Institut
  

Ishlab chiqarishning rivojlanish omili

• 
  Metod
  

Biror narsani o‘rganish usullari

• 
  Ilmiy an’analarning shakllanishi
  

E’tiqodlar va insonning dunyoga munosabatini shakllantiruvchi eng kuchli omil

Fanning namoyon bo’lishi
Bilim

Faoliyat

Ijtimoiy hodisa


Bilim sifatida fan:
Atrof-borliq narsalari va jarayonlarini amalda aniq, izchil va tadrijiy bilishga qaratilgan.


Faoliyat sifatida fan:
Maqsadlarni belgilash, qarorlarni qabul qilish, yo‘l tanlash, o‘z manfaatlarini ko‘zlash, mas’uliyatni tan olish maydonida amal qiladi.


Ijtimoiy-madaniy hodisa sifatida fan:

Ikki yo‘nalishda davlat boshqaruv tizimi va jamoa sifatida namoyon bo‘ladi.
Haqiqiy bilimni yaratish funksiyasi
Madaniy-texnologik funksiyasi
Bunyodkor kuch funksiyasi
Ijtimoiy tartibga solish funksiyasi
Loyihalash, konstruksiyalash funksiyasi


Fanning funksiyalari:

Fan rivojlanishining asosiy bosqichlari

1. Miloddan avvalgi 1 ming yillikdan XVI asrgacha bo’lgan davr
5. Hozirgi zamon fani


4. XX asrning 70- yillarida fan
3. XIX asr oxiri XX asrning 70- yillar fani
2. XVI- XVII asrlar – 1- ilmiy inqilob davri

Fan munosabatini shakllantiruvchi omillar:
Ilmiy an’analarning shakllanishi
Institut
Ishlab chiqarishning rivojlanishi

E’tiqodlar va insonning dunyoga munosabati

Mavzu yuzasidan savollar:

• 
  Fan nima?
  
• 
  Fan funksiyalarining o‘zaro aloqadorligi va farqi.
  
• 
  Fan taraqqiyotining asosiy bosqichlarini sanang.
  
• 
  Fanning qanday turlarini bilasiz?
  
• 
  Fan turlari orasidagi aloqadorlik va farqlarni misollar yordamida tushuntiring.
  

Asosiy adabiyotlar

• 
  Содиқова Ш. Илмий иш асослари. – T., 2016.
  
• 
  Арнольд И.В. Основы научных исследований в лингвистике. – М., 1991.
  
• 
  Шермухамедова Н.А. Илмий тадқиқот методологияси. -Тошкент: Фан ва технология, 2014.
  

http://fayllar.org