1. Хроматографик анализ методининг моҳияти

17.Optik zichlikni o'lchash metodikasi
Optik zichlikni o'lchash uchun spektrofotometrlar va foto-kolorimetrlaming turli markalaridan foydalaniladi. Ushbu metodik qo ' [lanmada FEK - 56 M yordamida optik zichlikni o' Ichash metodikasi keltirilgan.
3-rasm. Fotokolorimetr FEK - 56 M ning optik sxemasi. 1-nur manbai; 2-yorug'lik filbtri; 3-prizma; 4-linzalar; 5-yassi oynalar; 6-shisha kyuvetalar; 7-diafragmalar; 8-fotoelementlar. 4-rasm FEK-56 M asbobidagi boshqaruvchi dastaklar joylashuvi; 4-tok manbaini ulash moslamasi 5-chap baraban dastagi; 6-asbobning "nulbelektrini" dastagi; 7-yorug• lik filkflarini almashtirish dastagi.
1-Asbob transformator orqali tok manbaiga ulangach uning "nulelektri" to'g'rilanadi Buning uchun dastak 3 yordamida chap va o'ng yorug'lik oqimlarining yo'li maxsus pard bilan berkitiladi va dastak 6 yortlamida galvanometr strelkasi o'lta-dagi qalin chiziqga (nolga) keltiriladi. So'ngra yana dastak 3 ni burab, maxsus parda (shtorka) ochiladi.

2- chap kyuveta ushlagichga solishtirma eritma yoki suv solingan kyuveta butun ish davomida olinmasdan qo•yib qo'yiladi. O'ng kyuveta ushlagichlariga aniqlanadigan rangli eritmali yuoveta va solishtirma eritmali yoki suvli kyuvetalar qo'yiladi. Tegishli. 2-dastakni burash bilan eritmali kyuvetaning o'ng tomondagi nur oqimi yo'llga qo'yiladi. O'ng barabanni 100 % li nur o'tkazuvchanligiga yoki optik zichligi nolb bo'lgan holatga qo'yladi jadval asosida nur oqimlari yo'liga tegishli yorug'lik filtrlari qo'yladi, 3-chap baraban dastagini5marta burash bilan galvanometr strelkasi nolga keltiriladi. 4-dastak 2ni burash rqali o'ng nur oqimiga solishtirma eritmali kyuveta qo•yladi.bunda galbvanomet strelkasi ana og'adi 5-0'ng baraban dastagi I ni burab galbvanometr strelkasi nolbga yana keltiriladi.

-optik zichlik qiymatini o'ng barabanning qizil shkalasidan olinadi. O'lchashni 2-3 marta akrorlanadi va hisoblash uchun o Srtacha qiymat olinadi.

18.Fotometrik analiz metodlari. Eritmadagi temir yoki nikel (III) ionlari miqdorini aniqlash.

Metodning moxiyati. Fotometrik metod eritmaning aniqlanadigan komponentini dastla rangli birikmaga aylantirib so'ngra shu ma'lum qalinlikga ega bo'lagan rangli eritma qavatining optik zichligi (nur yutilishi) ni o'lchashga asoslangan. Kimyoviy bosqich, asosan metodning analitik imkoniyatlarini, aniqlikni, sezgirlikni, tanlab ta'sir etishini va analizni bajarish uchun sarflanadigan vaqtni aniqlaydi. Agar optik zichlikni 0' Ichashda ma'lum to'lqin uzunlikga ega nurdan foydalanilsa, u holda bu metodni spektrofometrik metod deyiladi. Agar optik zichlikni o'lchashda ma'lum to'lqin uzunliklarga ega bo'lgan (taxminan monoxromatik) nurdan foydalanilsa bu metodni fotokolorimetrik metod deyiladi. Spektrofotometrik metod fotokolorimetrik metodga qaraganda aniqroq va selektivroq hisoblanadi, lekin murakkab va qimmatbaho asboblarni talab qiladi. Fotokolorimetrik metod hamma analitik parametrlar bo'yicha spektrofotometrik metoddan orqada turadi, lekin u asboblarning juda oddiyligi va arzonligi bilan afzaldir. Hamma fotometrik metodlar asosida Lamberg-Buger-Berning nurning yutilishi qonuni yotadi. Bu qonunning matematik ifodasi quyidagicha: