1. Ijro hokimiyati organlari tushunchasi O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi
Download 143 Kb.
|
Davlat-boshqaruvi-organlari
- Bu sahifa navigatsiya:
- VI. Inspeksiyalar
- Xo`jalik birlashmalarining asosiy vazifalari va funksiyalari
- 4. Mahalliy davlat hokimiyati organlari
- Mahalliy hokimiyat organlari
V. Markazlar1. O`zbekiston Respublikasi Davlat mulki qo`mitasi huzuridagi Qimmatli qog`ozlar bozori faoliyatini muvofiqlashtirish va nazorat qilish markazi 2. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Fan va texnologiyalar markazi 3. O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligining O`rta maxsus, kasb-hunar ta'limi markazi 4. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat test markazi 5. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Narkotik moddalarni nazorat qilish milliy axborot-tahlil markazi 6. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi «Sifat» O`zbekiston paxta tolasini sertifikatlash markazi 7. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Gidrometeorologiya xizmati markazi VI. Inspeksiyalar 1. O`zbekiston Respublikasi Parvozlar xavfsizligini nazorat qilish davlat inspeksiyasi 2. O`zbekiston Respublikasi Temir yo`llarda yuk va yo`lovchilar tashish xavfsizligini nazorat qilish davlat inspeksiyasi 3. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Katta va alohida muhim suv xo`jaligi obyektlarining texnik holatini hamda bexatar ishlashini nazorat qilish davlat inspeksiyasi 4. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi O`zbekiston neft mahsulotlari va gazdan foydalanishni nazorat qilish davlat inspeksiyasi 5. O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat don inspeksiyasi 6. O`zbekiston Respublikasi Elektr energetikada nazorat bo`yicha davlat inspeksiyasi 7. O`zbekiston Respublikasi Sanoatda va konchilikda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi Mazkur Farmonga binoan, respublika davlat boshqaruvi organlarining asosiy vazifalari va funksiyalari quyidagilardan iborat: O`zbekiston Respublikasi qonunlari, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonlari hamda boshqa normativ-huquqiy hujjatlar amalda ro`yobga chiqarilishini, ularning ijrosi ustidan ta'sirchan nazorat amalga oshirilishini ta'minlash; tashqi va ichki siyosatni amalga oshirish, davlatning tashqi va ichki xavfsizligini ta'minlash; mamlakatni strategik rivojlantirishning ustuvor yo`nalishlarini belgilash, davlatning maqsadli dasturlarini ishlab chiqish hamda ularni amalga oshirishni tashkil qilish, iqtisodiy islohotlarni ro`yobga chiqarish borasidagi chora-tadbirlarni amalga oshirish; insonning konstitutsiyaviy huquqlari va erkinliklarini, aholining ta'lim, tibbiy xizmat, ijtimoiy ta'minotga bo`lgan huquqlarini ta'minlash va himoya qilish, mehnat bozorini tartibga solish, ijtimoiy sohada umumdavlat boshqaruv tizimi faoliyatini boshqarish va muvofiqlashtirish; tegishli huquqiy muhitni yaratish, litsenziyalash, sertifikatlashtirish va standartlashtirish orqali xo`jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish; soliqlar, bojxona to`lovlarini yig`ish, davlat daromadlarini taqsimlash yo`li bilan xazinaga oid vazifalarni amalga oshirish. Bozor islohotlarining hozirgi bosqich talablariga binoan, iqtisodiyotni boshqarishni yanada erkinlashtirish, ma'muriy islohotlarni chuqurlashtirish, korporativ boshqaruvi norma va prinsiplarini keng joriy etish, xo`jalik birlashmalarini unifikatsiyalash va ular faoliyatini tashkil qilish samaradorligini oshirish maqsadida O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan 2003 yil 22 dekabrda “Xo`jalik boshqaruv organlari tizimini takomillashtirish to`g`risida”gi farmoni qabul qilindi. Farmonga binoan, xo`jalik boshqaruvi organlari bo`lib, tarkibiga kiruvchi korxonalarning xo`jalik birlashmasiga tegishli bo`lgan aksiya paketlari orqali ana shu korxonalarning xo`jalik boshqaruvini amalga oshiruvchi aksiyadorlik kompaniyalari, shu jumladan davlat-aksiyadorlik kompaniyalari; muassis-korxonalar tomonidan ular faoliyatiga ko`maklashish uchun muassis-korxonalarning aksiyalari paketlarini boshqarish huquqisiz ayrim umumiy vazifalarni ularga topshirish yo`li bilan ixtiyoriylik asosida tashkil qilinadigan uyushmalar hisoblanadi. Xo`jalik birlashmalarining asosiy vazifalari va funksiyalari quyidagilardan iborat: tarmoq va iqtisodiyot sohalarini barqaror rivojlantirishning istiqbolli strategiyasini belgilash; marketing tadqiqotlarini tashkil etish, ichki va tashqi bozorlarda raqobatbardosh mahsulotlarning yangi turlarini ishlab chiqarishni (ishlar, xizmatlarni) o`zlashtirish, ularning jahon bozorlariga kirib borishiga ko`maklashish; korxonalarni modernizatsiya qilish va texnologik jihatdan qayta qurollantirish, ushbu maqsadlarga xorijiy investitsiyalarni keng jalb qilishda yordam berish; ular tarkibiga kiruvchi korxonalar va tashkilotlarga axborot xizmatlari ko`rsatish; kadrlar tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirishni tashkil qilish. Mazkur Farmonga ko`ra davlat boshqaruvi, shu jumladan taqsimlash vazifalari, shuningdek, ularning tarkibiga kiruvchi korxonalar faoliyatiga ma'muriy aralashuv – xo`jalik boshqaruvi organlarining vakolatiga kirmaydi.4. Mahalliy davlat hokimiyati organlari Oldingi paragraflarda O`zbekiston Respublikasining tanlagan taraqqiyot yo`liga qisqacha to`xtalib o`tgan edik. O`tish davrida ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy islohotlarni muvaffaqiyatli amalga oshirishda kuchli ijroiya hokimiyati zarur. Hayot taqozosiga ko`ra tarixiy sinalgan an'analarga asoslanib, O`zbekiston Respublikasida hokimlik instituti vujudga keldi. O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining qarori bilan 1991 yil 18 noyabrda Toshkent shahrida hokimlik lavozimining tashkil etilishi, bu boradagi birinchi qadam bo`ldi. 1992 yil 4 yanvarda esa O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi tomonidan “O`zbekiston Respublikasining mahalliy hokimiyati idoralarini qayta tashkil etish to`g`risida”gi qonun8 qabul qilindi. Bunda bozor iqtisodiyotiga o`tishning o`ziga xos shartlari e'tiborga olinib, avvalo ijroiya hokimiyatini mustahkamlash nazarda tutilgan edi. Mahalliy davlat hokimiyatini isloh qilishda – davlat qurilishi borasida tarixan shakllangan milliy, an'anaviy tajribalardan, shuningdek, xorijiy mamlakatlarning ijobiy tajribalaridan muvaffaqiyatli foydalanildi. Toshkent shahrida, barcha viloyat, tuman va shaharlarda hokimlik lavozimi joriy etildi hamda ular zimmasiga vakillik va ijroiya hokimiyatini boshqarish mas'uliyati yuklatildi. 1992 yil aprelda Qoraqalpog`iston Respublikasida ham, hokimlik lavozimini joriy etish borasida qonun qabul qilindi. 1992 yil 8 dekabrda qabul qilingan O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida ham hokimlik instituti mustahkamlab qo`yildi. 1993 yil 2 sentabrda esa O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashi “Mahalliy davlat hokimiyati to`g`risida”gi qonunni qabul qildi. Qonun va qabul qilingan boshqa normativ hujjatlar hokimlik institutini amalda qo`llash uchun huquqiy asos bo`lib xizmat qildi. Qisqa muddat ichida hokimlar amaliy ishlari bilan o`zlarini, bir tomondan umumdavlat, ikkinchi tomondan mahalliy manfaatlarni ifoda etuvchi, shuningdek, mamlakatda tinchlik va barqarorlik kafolati sifatida namoyon bo`ldi.
qonuniylikni, huquqiy-tartibotni va fuqarolarning xavfsizligini ta'minlash; hududlarni iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy rivojlantirish; mahalliy budjetni shakllantirish va uni ijro etish, mahalliy soliqlar, yig`imlarni belgilash, budjetdan tashqari jamg`armalarni hosil qilish; mahalliy kommunal xo`jalikka rahbarlik qilish; atrof-muhitni muhofaza qilish; fuqarolik holati aktlarini qayd etishni ta'minlash; normativ hujjatlarni qabul qilish hamda O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga va O`zbekiston Respublikasi qonunlariga zid kelmaydigan boshqa vakolatlarni amalga oshirish. Mahalliy davlat hokimiyati organlari – O`zbekiston Respublikasining qonunlarini, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlarini, davlat hokimiyati yuqori organlarining qarorlarini amalga oshiradilar, respublika va mahalliy ahamiyatga molik masalalarni muhokama qilishda qatnashadilar. Xalq deputatlari Kengashlari va hokimlarning vakolat muddati - 5 yil. Viloyat hokimlari va Toshkent shahri hokimi O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi hamda tegishli xalq deputatlari Kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Tuman va shaharlarning hokimlari tegishli viloyat hokimi tomonidan tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi hamda tegishli xalq deputatlari Kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Shaharlardagi tumanlarning hokimlari tegishli shahar hokimi tomonidan tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi hamda xalq deputatlari shahar Kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Tumanlarga bo`ysinadigan shaharlarning hokimlari tuman hokimi tomonidan tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi hamda xalq deputatlari tuman Kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi va viloyat, tuman, shahar hokimi tegishli hududda o`zini o`zi boshqarishni rivojlantirishga ko`maklashadilar, o`zini o`zi boshqarish organlarining faoliyatini yo`naltirib turadilar. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi va viloyat, tuman, shahar hokimi berilgan vakolatlari doirasida umum manfaatni ifodalovchi tadbirlar o`tkazish, qo`shimcha korxonalar, xo`jalik tashkilotlari tuzish uchun, turli tarmoqlar va boshqaruv sohalarida faoliyatlarni uygunlashtirish maqsadida Qoraqalpog`iston Respublikasining, O`zbekiston Respublikasi boshqa viloyatlari, shaharlari va tumanlarining davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari bilan shartnomalar asosida o`zaro munosabatlar o`rnatishga haqlidirlar. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi qarorlar qabul qiladi. Viloyat, tuman, shahar hokimi qarorlar qabul qiladi va farmoyishlar chiqaradi. Xalq deputatlari Kengashi va hokim qabul qilgan hamda chiqargan hujjatlar imzolangan vaqtdan boshlab kuchga kiradi, basharti ana shu hujjatlarda o`zga tartib belgilanmagan bo`lsa. Xalq deputatlari Kengashi va hokim o`z vakolatlari doirasida qabul qilgan hujjatlar viloyat, tuman, shahar hududida joylashgan barcha korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar tomonidan ijro etilishi majburiydir. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi va viloyat, tuman, shahar hokimi faoliyatining iqtisodiy asosini ma'muriy-hududiy tuzilmalarning davlat mulki (kommunal mulk) hamda viloyat, tuman va shaharda mavjud bo`lib, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishga xizmat qiluvchi boshqa mulk tashkil etadi. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi va viloyat, tuman, shahar hokimi mutloq O`zbekiston Respublikasi mulkida bo`lgan davlat mulki obyektlariga nisbatan ishlab chiqarish va ijtimoiy obyektlarni samarali joylashtirish, tabiiy va mehnat resurslaridan oqilona foydalanish, atrof-muhitni muhofaza etish, aholini ijtimoiy himoya qilish sohasida nazoratni amalga oshiradilar. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi davlat mulkini chegaralash natijasida o`ziga berilgan yoki qonunlarga muvofiq o`zi sotib olgan obyektlarga nisbatan mulkdor vakolatlarini to`liq amalga oshiradi. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashining mol-mulki, budjet mablag`lari, budjetdan tashqari fondlarning va aniq maqsadga qaratilgan fondlarning mablag`lari viloyat, tuman, shahar mulkidir. Viloyat, tuman, shahar ahamiyatiga ega bo`lgan muhandislik infratuzilmasi obyektlari va boshqa obyektlar, korxonalar va birlashmalar, xalq ta'limi, sog`liqni saqlash, ijtimoiy ta'minot, fan va madaniyat muassasalari, viloyat, tuman, shahar mablag`i hisobidan tashkil etilgan yoki sotib olingan, shuningdek, ulushbay asoslarda tashkil etilgan yoki sotib olingan yoxud xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashiga boshqa manbalardan bepul berilgan qimmatli qog`ozlar va moliya aktivlari viloyat, tuman, shahar mulki bo`lishi mumkin. Xalq deputatlari Kengashi, hokim viloyat, tuman, shahar mulki obyektlarini O`zbekiston Respublikasining qonunlarida belgilangan doirada boshqaradi. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi hamda viloyat, tuman, shahar hokimi tegishli viloyat, tuman, shahar mulkida bo`lgan obyektlarni O`zbekiston Respublikasi qonunlarida nazarda tutilgan tartibda va doirada vaqtincha yoki doimiy egalik qilish va foydalanish uchun berishga haqlidir. Viloyat, tuman, shahar hokimi korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, dehqon xo`jaliklari va fuqarolarga egalik qilish, foydalanish uchun va ijaraga yer berishga, bu subyektlarning yerga egalik qilish va yerdan foydalanish huquqini to`xtatib qo`yishga, shuningdek, yerlarni olib qo`yishga haqli bo`lib, qabul qilingan bu xususdagi qarorlar xalq deputatlari tegishli Kengashi tomonidan tasdiqlanadi.
Viloyat, tuman, shaharning moliyaviy resurslari ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yuzasidan birgalikdagi dasturlarni, shu jumladan, hududlararo dasturlarni pul bilan ta'minlash uchun boshqa viloyatlar, tumanlar, shuningdek, korxonalar, muassasalar, tashkilotlar, jamoat birlashmalari va fuqarolarning moliya resurslari bilan shartnoma asosida birlashtirilishi mumkin. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi viloyat, tuman, shahar budjeti va uning ijrosiga doir hisobotlarni tasdiqlaydi. Viloyat, tuman, shahar budjeti loyihalarini tayyorlash, uning ijrosini hokim amalga oshiradi. Budjet loyihasi hokim tomonidan daromadlar manbai va xarajatlar yo`nalishlari ko`rsatilgan holda taqdim etiladi. Ijroiya organlarini pul bilan ta'minlash budjetda nazarda tutilgan miqdorlarda amalga oshiriladi. Xalq deputatlari tuman, shahar Kengashlari tegishincha tumanga bo`ysinuvchi shahar hamda shahardagi tuman budjetini va uning ijrosiga doir hisobotlarni ham tasdiqlaydilar. Viloyat, tuman, shahar budjeti daromadlariga: O`zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq olinadigan soliqlar va yig`imlar; viloyat, tuman va shaharga qarashli mol-mulkni ijaraga berish yoki sotishdan keladigan tushumlar; qonunlarda nazarda tutilgan hollarda viloyat, tuman, shahar mulki hisoblangan korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning tekshirish vaqtida aniqlangan yashirib qolingan yoki kamaytirib ko`rsatilgan daromadlarining muayyan qismi; O`zbekiston Respublikasining qonunlariga muvofiq boshqa tushumlar kiritiladi. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashi: fuqarolar, mulkchilik shaklidan qat'i nazar, korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning ixtiyoriy badallari va xayriyalaridan; O`zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq undiriladigan ayrim turdagi jarimalardan; o`zga mablag`lardan tarkib topadigan budjetdan tashqari fondlar hosil qilishi mumkin. Budjetdan tashqari fondlarning mablag`lari bankdagi maxsus schotlarda turadi, ularni olib qo`yish mumkin emas, ular tegishli xalq deputatlari Kengashi va hokimning qaroriga binoan sarflanadi. Xalq deputatlari viloyat, Toshkent shahar Kengashi O`zbekiston Respublikasining qonunlariga muvofiq viloyat, shahar valuta fondi tashkil etish va ulardan xalq deputatlari Kengashining qarorlariga binoan foydalanishga haqlidir. Viloyat, tuman, shahar ijroiya hokimiyatiga hokim boshchilik qiladi. Hokim O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi belgilaydigan miqdorda birinchi o`rinbosar va o`rinbosarlarga ega bo`ladi. Viloyat va Toshkent shahar hokimining birinchi o`rinbosari hamda o`rinbosarlari hokim tomonidan O`zbekiston Respublikasining Prezidenti bilan kelishilgan holda lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi, bu xususda qabul qilingan qaror tegishli xalq deputatlari Kengashining tasdig`iga kiritiladi. Tuman, shahar hokimining o`rinbosarlari tegishli hokim tomonidan yuqori turuvchi hokim bilan kelishilgan holda lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi, bu xususda qabul qilingan qaror tuman, shahar xalq deputatlari Kengashining tasdig`iga kiritiladi. Shahardagi tuman, tumanga bo`ysinuvchi shahar hokimining o`rinbosarlari tegishli hokim tomonidan yuqori turuvchi hokim bilan kelishilgan holda lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod etiladi. Hokimning o`rinbosarlari hokim tomonidan belgilangan vazifalar taqsimotiga muvofiq ish bajaradilar. Hokim yo`qligida yoki u zimmasidagi vazifalarni bajarish imkoniyatiga ega bo`lmagan taqdirda uning vakolatlarini birinchi o`rinbosar yoki hokimning topshirig`iga binoan uning o`rinbosarlaridan biri bajaradi. Hokim, uning o`rinbosarlari, hokimlikning boshqa xodimlari va mahalliy davlat hokimiyati organlarining mansabdor shaxslari boshqa haq to`lanadigan lavozimni egallashlari mumkin emas. Mahalliy ijroiya hokimiyati organlari (hokimliklar) boshqarmalar, bo`limlar va boshqa bo`linmalardan iborat bo`lib, ularning strukturasi, ularni tashkil etish tartibi va faoliyati O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tasdiqlaydigan tegishli nizomlar bilan belgilanadi. Viloyat va Toshkent shahar hokimligi apparatining namunaviy strukturasi va shtatlari O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan, tuman va shahar hokimligi apparatining namunaviy tuzilmasi va shtatlari esa yuqori turuvchi hokim tomonidan belgilab qo`yiladi. Qoraqalpog`iston Respublikasida tuman va shahar hokimligi apparatining namunaviy tuzilmasi va shtatlari Qoraqalpog`iston Respublikasi Vazirlar Kengashi tomonidan belgilab qo`yiladi. Basharti, qonunlarda lavozimga tayinlash va lavozimdan ozod qilishning o`zga tartibi belgilanmagan bo`lsa, ijroiya hokimiyati tuzilma bo`linmalarining rahbarlari davlat boshqaruvining yuqori organlari bilan kelishilgan holda tegishli hokimning taqdimiga binoan - xalq deputatlari Kengashi tomonidan sessiyalar oralig`idagi davrda esa - hokim tomonidan lavozimga tayinlanadilar va lavozimdan ozod etiladilar, bu xususda qabul qilingan qaror xalq deputatlari Kengashining tasdig`iga kiritiladi. Basharti, qonunlarda lavozimga tayinlash va lavozimdan ozod qilishning o`zga tartibi belgilanmagan bo`lsa, shahardagi tuman yoki tumanga bo`ysinadigan shahar ijroiya hokimiyati tuzilma bo`linmalarining rahbarlari davlat boshqaruvining yuqori organlari bilan kelishilgan holda tegishli hokim tomonidan lavozimga tayinlanadilar va lavozimdan ozod etiladilar. Viloyat, tuman va shahar hokimi: qonunlarning hamda O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari, O`zbekiston Respublikasi Prezidenti, Vazirlar Mahkamasi hujjatlarining, yuqori turuvchi organlar va tegishli xalq deputatlari Kengashi qarorlarining ijrosini tashkil etadi; jamoat tartibiga rioya etilishi va jinoyatchilikka qarshi kurash, fuqarolarning xavfsizligini ta'minlash, ularning huquqlarini himoya qilish va salomatligini muhofaza etish bilan bog`liq chora-tadbirlar ko`radi, tabiiy ofatlar, epidemiyalar va boshqa favqulodda hollarda tegishli ishlarni tashkil etadi; viloyat, tuman va shaharni iqtisodiy va ijtimoiy rivojlantirishning asosiy yo`nalishlarini, viloyat, tuman, shahar budjetining asosiy ko`rsatkichlarini va ularning ijrosiga doir hisobotlarni xalq deputatlari Kengashining tasdig`iga taqdim etadi; o`z o`rinbosarlari va ijroiya hokimiyati struktura bo`linmalarining rahbarlarini lavozimga tayinlash va lavozimdan ozod etish to`g`risidagi qarorlarni xalq deputatlari Kengashi tasdig`iga taqdim etadi; hokimlik devoni bo`linmalari rahbarlarini lavozimga tayinlaydi va lavozimdan ozod qiladi; quyi turuvchi hokimlarning qarorlarini, basharti ular O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga, qonunlariga va O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalari, O`zbekiston Respublikasi Prezidenti, Vazirlar Mahkamasi hujjatlariga, shuningdek, yuqori turuvchi xalq deputatlari Kengashi va hokimning qarorlariga zid bo`lsa, bekor qiladi va xalq deputatlari Kengashiga quyi turuvchi xalq deputatlari Kengashlarining hujjatlarini bekor qilish to`g`risida taqdimnoma kiritadi; rahbarlari tegishli xalq deputatlari Kengashlari tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod etiladigan ijroiya hokimiyati struktura bo`linmalarining ishini nazorat qiladi; xalq deputatlari Kengashi va hokim qabul qilgan va chiqargan hujjatlarni bajarmaganliklari uchun mansabdor shaxslarni intizomiy javobgarlikka tortish to`g`risida qonunda belgilangan tartibda taqdimnoma kiritadi; davlat mukofotlari bilan taqdirlashga doir iltimosnomalarni qarab chiqadi va takliflar kiritadi; respublika va xorijda viloyat, tuman hamda shaharning rasmiy vakili sifatida ish ko`radi; aholini qabul qilishni tashkil etadi, fuqarolarning shikoyatlari, arizalari va takliflarini qarab chiqadi. Hokim rejalashtirish, budjet, moliya, hisob-kitob, viloyat, tuman, shahar mulkini boshqarish, mulkchilikning turli shakliga mansub korxonalar, muassasalar va tashkilotlar bilan hamjihatlik qilish, qishloq xo`jaligi, yer va boshqa tabiiy resurslardan foydalanish, tabiatni muhofaza qilish, qurilish, transport, yo`l xo`jaligi va aloqa, aholiga kommunal, savdo va ijtimoiy-madaniy xizmat ko`rsatish, aholini ijtimoiy muhofaza qilish, qonuniylik, huquq-tartibot va xavfsizlikni ta'minlash, fuqarolarning huquq va erkinliklarini muhofaza qilish sohasida qonun hujjatlarida o`z vakolatiga berilgan boshqa masalalarni ham hal etadi. Xalq deputatlari viloyat, tuman, shahar Kengashining O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga zid keladigan qarorlar O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi tomonidan belgilangan tartibda bekor qilinadi. Hokimlarning O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunlariga, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, Hukumat hujjatlariga, shuningdek, O`zbekiston Respublikasining davlat manfaatlariga zid keladigan hujjatlari O`zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan, O`zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan to`xtatiladi va bekor qilinadi. Hokim qabul qilgan va chiqargan hujjatlar ustidan fuqarolar, jamoat birlashmalari, korxonalar, muassasalar va tashkilotlar sudga shikoyat qilishlari mumkin. 1 Kozlov YU.M. Administrativnoye pravo: Uchebnik. – 2-ye izd., pererab. i dop. – M.: Yurist', 2003. 75-80-b.lar 2 Gabrichidze B.N., Chernyavskiy A.G., Kim-Kimen A.N. Administrativnoye pravo. – M.: TK Velbi, Izd-vo Prospekt, 2004. 68-b. 3 Qarang: Xudoyberdiyeva V., Hojiyev E.T. Ma'muriy huquq. O`quv qo`llanma. Toshkent, 2000. 4 O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2003 №9-10, 138-m. 5 O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993, №9, 320-m. 6 O`zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2003 №9-10, 138-m. 7 Administrativnoye pravo: uchebnik / Pod red. YU.M.Kozlova, L.L.Popova. - Moskva, Yurist', 2000. 176-179-b.lar 8 O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1992, №3, 146-m. 9 O`zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993, №9, 320-m. Download 143 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|