1. Ижтимоий-маданий масалалар / Соғлиқни сақлаш. Санитарияга оид қонун ҳужжатлари]

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш. МИРЗИЁЕВ
Тошкент ш.,
2018 йил 25 январь,
ПҚ-3493-сон
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 25 январдаги ПҚ-3493-сон қарорига
ИЛОВА
2018 йилда Ўзбекистон Республикасида ОИВ инфекцияси тарқалишига қарши курашиш
ДАВЛАТ ДАСТУРИ

Т/р	Чора-тадбирлар номи	Ижро муддатлари	Харажат- лар	Молиялаштириш манбалари	Ижрочилар	Амалга ошириш механизми
I. АҲОЛИ ВА ЗАРАРЛАНИШ ХАВФИ ЮҚОРИ БЎЛГАН ГУРУҲЛАР ЎРТАСИДА ОИВ ИНФЕКЦИЯСИ ПРОФИЛАКТИКАСИ, ТАШХИС ҚЎЙИШ ВА ДАВОЛАШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИНИ ЯНАДА ТАКОМИЛЛАШТИРИШ
1.	ОИВ инфекцияси тарқалишига қарши чора-тадбирларнинг ҳудудий режаларини қабул қилиш, бунда қуйидагилар: ОИВ инфекцияси бўйича эпидемиологик вазиятни барқарорлаштириш мақсадида унинг кенг тарқалиши, юқиш йўлларини тўхтатиш бўйича чора-тадбирларни кучайтиришга урғу берган ҳолда ҳудудларнинг ўзига хос хусусиятлари, шунингдек, аҳолининг хабардорлик даражасини оширишни ҳисобга олиш; маҳаллий молиявий, кадрлар ва моддий ресурсларни сафарбар этиш; ОИВ инфекцияси билан боғлиқ муаммоларнинг ижтимоий, молиявий, юридик, тиббий ва маънавий-аҳлоқий жиҳатларини ҳал этишга комплекс ёндашиш.	2018 йил 30 январгача	—	—	Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари, Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов)	Ишчи гуруҳни тузиш. Ҳудудлардаги эпидемиологик вазият, касалланишнинг ижтимоий демографик жиҳатларини, эпидемиологик жараённинг ҳаракатлантирувчи омилларини ўрганиш ва таҳлил қилиш. ОИВ инфекцияси тарқалишига қарши курашиш чора-тадбир-ларининг ҳудудий режаларини ишлаб чиқиш ва Соғлиқни сақлаш вазирлиги билан келишиш. Ҳудудий режаларни тасдиқлаш.
2.	Яшаш жойига қайтиб келганидан сўнг мигрантларни консультациялар ва ОИВга тест ўтказиш билан қамраб олиш.	2018 йил 30 январь	—	—	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Миллий хавфсизлик хизматининг Давлат чегараларини ҳимоя қилиш қўмитаси (Н. Усмонбеков), Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги (А. Хаитов), Ички ишлар вазирлиги (П. Бобожонов), Адлия вазирлиги (Р. Давлетов), Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича Республика кенгаши (Ш. Жавлонов), Ўзбекистон Хотин-қизлар қўмитаси (Т. Норбоева), Дин ишлари бўйича қўмита (А. Юсупов), Ўзбекистон Ёшлар иттифоқи (Қ. Куранбоев).	Идоралараро ишчи гуруҳини тузиш.
		2018 йил 10 апрелгача				Мигрантларни ОИВ инфекциясига тест ўтказиш учун тиббий муассасаларга мажбурий юборишни таъминлашни назарда тутган ҳолда Хатарли гуруҳлар ўртасида ОИВ инфекцияси профилактикаси бўйича биргаликда иш олиб бориш тартибини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш.
		2018 йил 10 майгача				Тасдиқланган Тартибга асосан тегишли идоравий буйруқларни чиқариш.
		Доимий асосда				Маҳалла қўмиталари, профилактика инспекторлари ва тиббиёт ходимларининг қайтиб келган мигрантлар ўртасида тушунтириш ишларини олиб бориш ҳамда уларнинг ОИВ инфекциясига мажбурий тестдан ўтишларини таъминлаш борасида биргаликдаги ишларини амалга ошириш.
3.	Тиббиёт муассасаларидан ташқарида ОИВни ихтиёрий консультация ва тест билан қамраб олишни кенгайтиришнинг инновацион усуллари.	2018 йил 15 мартгача	—	—	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев)	Қуйидаги ҳудудларда ОИВга тест ўтказиш учун маҳаллий автомобиллар негизида ОИВ консультациялари ва тестлари учун техник ихтисослашув ва кўчма лабораторияларга бўл-ган талаб-эҳтиёжнинг асосини ишлаб чиқиш:
						давлат чегарасининг мигрантлар ўтадиган пунктларида;
						оммавий тадбирлар ўтказиладиган (концертлар) спорт мусобақалари, бозорлар ва бошқа) жойларда;
						хатарли гуруҳлар вакиллари тўпланадиган жойларда;
		2018 йил 25 сентябргача				олис ва бориш қийин бўлган туманларда ОИТСга қарши курашиш бўйича минтақавий марказларни кўчма лабораториялар билан жиҳозлаш учун маблағларни 2019 йилги Давлат бюджети лойиҳасига киритиш.
4.	Дискордант жуфтликларда ОИВ манфий шахслар учун ретровирусга қарши препаратлар билан ўзига хос профилактика қилиш.	2018 йил 5 апрелгача	—	—	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А.Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев)	ОИВ инфекциясини юқтирган шахсларга даволанишни тақдим этиш бўйича Бутунжаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг жамиятга мослаштириш ва протоколини тасдиқлаш.
		2018 йил 25 сентябргача				2019 йил ва келгуси йиллар учун давлат бюджети сметасига киритиш учун зарур маблағларда ҳисоб-китоб олиб бориш.
5.	ОИВ аниқланган барча ОИВ юқтирганларнинг ташхиси тасдиғини топган пайтдан бошлаб ўзига хос даволашга (АРТ) босқичма-босқич ўтиш ва диспансерлик кузатувига олиш.	2018 йил 5 апрелгача			Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев)	ОИВ инфекциясини юқтирган шахсларни Бутунжаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг жамиятга мослаштириш ва даволанишни тақдим этиш бўйича протоколини тасдиқлаш.
		2018 йил 15 декабргача				Биринчи босқич: ОИВ инфекциясини юқтирган барча 18 ёшгача бўлган шахсларни даволаш.
		Кейинги йилларда				Иккинчи босқич: ОИВ инфекциясини юқтирган барча 30 ёшгача бўлган шахсларни даволаш. ОИВ инфекциясини юқтирган барча шахсларни даволаш.
6.	Фуқаролик жамиятини ОИВ инфекциясига қарши кураш чора-тадбирларига кенг жалб этиш.	2018 йил февраль-июнь	0,089 млн АҚШ доллари	ОИТС, сил ва безгакка қарши кураш Глобал жамғармаси (кейинги ўринларда — Глобал жамғарма) маблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), ННТларни қўллаб-қувватлаш жамоат фонди (О. Хусанов), Дин ишлари қўмитаси (А. Юсупов)	Нодавлат нотижорат ташкилотларни ОИВ инфекциясига қарши кураш соҳасидаги профилактик фаолиятга жалб этиш бўйича улар ўртасида ишлар олиб бориш.
						Нодавлат нотижорат ташкилотларни ОИВ инфекцияси профилактикаси ишларининг методларига ўргатиш.
						Мамлакатнинг диний конфессиялар раҳбарларини ахлоқни шакллантириш, хавфли юриш-туриш қоидаларини бартараф этиш, ОИВ муаммоси бўлган инсонларга нисбатан толерант муносабатда бўлишни шакллантириш бўйича ахборот ишларига жалб этиш.
		2018 йил 1 декабргача		Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари		Нодавлат нотижорат ташкилотлар учун ОИВ инфекциясига қарши кураш соҳасидаги лойиҳаларга давлат грантлари ажратиш.
7.	ОИВ инфекцияси профилактикаси масалалари бўйича ахборот-тушунтириш ишларини кенг ўтказиш билан боғлиқ бўлган харажатларни қоплаш учун махсус жамғарма ташкил этиш.	2018 йил 1 августгача	—	—	Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев) Адлия вазирлиги (Р. Давлетов), Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А .Шодмонов).	Ташаббус гуруҳини ташкил этиш.
		2018 йил 1 октябргача				Жамғарма устав ва бошқарувни тасдиқлаш.
		Доимий асосда				Мулк шаклидан қатъи назар хўжалик субъектларининг ихтиёрий ажратмалари ҳисобидан жамғарма маблағларини шакллантириш ва жамғарманинг маблағларидан ахборот кампанияларида фойдаланиш.
8.	Аҳоли ўртасида профилактика ишларини олиб боришда янги ёндашувлар.	2018 йил 1 сентябргача		Ижрочиларнинг бюджетдан ташқари маблағлари ва жалб қилинган донорлик маблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Халқ таълими вазирлиги (У. Иноятов), Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлиги (И. Маджидов), МТРК (А. Ходжаев), «Ўзбеккино» МА (Ф. Зокиров), МАА (А. Кўчимов), Ўзбекистон ёшлар иттифоқи (К. Қуранбаев), «Ўзбекистон ҳаво йўллари» МА (У. Рўзиқулов), «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ (А. Раматов)	ОИВ инфекцияси масаласида индивидуал ва конфиденциал консультация олиш ва ОИВга тест ўтказиш зарурлигини тушунтириш учун ОИТСга қарши кураш марказлари ҳузурида куну тун ишлайдиган «Ишонч телефонлари»ни ташкил этиш ва уларнинг ишлашини таъминлаш.
		Мунтазам				Умумий аҳоли учунОИВ инфекцияси, анъаналар ва менталитетни инобатга олган ҳолда ўзини тутиш қоидалари, ОИВ инфекцияси билан яшовчи инсонларга толерант муносабатда бўлиш муаммоларини қўшган ҳолда сценарийлар ишлаб чиқиш ва телесериалларни чиқариш.
		Мунтазам				Миллий менталитет ва анъаналарни инобатга олган ҳолда ОИВ инфекциясини профилактика қилиш, ёшлар ва ўсмирлар учун «Тенгга-тенг» тамойили асосида ахлоқий тарбия масалаларида ёшлар иштирокида теле ва радио кўрсатувлар тайёрлаш.
9.	Ўқувчи ёшлар ўртасида ОИВ инфекциясининг профилактикаси масалалари бўйича ахборот-таълим ишлари.	2018 йил 1 сентябргача			Халқ таълими вазирлиги (У. Иноятов), Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги (И. Маджидов), Ўзбекистон ёшлар иттифоқи (К. Қуранбаев)	Ўрта мактабларда ҳаётий кўникмаларга ўргатиш дастурларига соғлом турмуш тарзига кўмаклашувчи мустаҳкам ҳаётий позицияларни шакллантириш масалаларини киритиш.
		2018 йил 1 сентябргача				Олий таълим муассасалари ўқув дастурига жинсий йўл билан юқадиган ОИВ инфекцияси ва инфекцияларини профилактика қилишга урғу берган ҳолда хавфсиз ҳаётий хулқ-атвор кўникмаларини ўқитишни киритиш
		Доимий				Коллеж ўқувчиларини фаол ҳаётий позиция билан тенгдошлар ўртасида «Тенгга-тенг» тамойили асосида ОИВ инфекциясини олдини олиш бўйича ишларга жалб қилиш.
10.	Аҳолини ОИВ инфекциясини профилактика қилиш чоралари тўғрисида хабардор этиш бўйича тармоқлараро ва секторлар режаларини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш.	2018 йил 1 мартгача	100,0 млн сўм	Ижрочиларнинг бюджетдан ташқари маблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Ички ишлар вазирлиги (П. Бобожонов), Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги (А. Хаитов), Халқ таълими вазирлиги (У. Иноятов), Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги (И. Маджидов), МТРК (А. Ходжаев), НА «Ўзбеккино» (Ф. Зокиров), МАА (А. Кўчимов), Ўзбекистон ёшлар иттифоқи (К. Қуранбаев) Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича республика кенгаши, (Ш. Жавлонов), Ўзбекистон хотин-қизлар қўмитаси (Т. Норбоева)	ОИВ инфекцияси билан яшовчи шахсларга нисбатан толерант муносабатда бўлиш масалалари билан бирга аҳоли ўртасида шу жумладан, мигрантлар, эндигина турмуш қурганлар, ҳомиладорлар, ёшлар ўртасида ОИВ инфекциясини олдини олиш бўйича ахборот-маърифий дастурларни амалга ошириш.
11.	ОИВ инфекцияси профилактикаси соҳасида тушунтири� ишларини олиб бориш усулларини тубдан қайта кўриб чиқиш бўйича дастурни тасдиқлаш.	2018 йил 15 февралгача		Ижрочиларнинг маблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Ўзбекистон ёшлар иттифоқи (Қ. Куранбаев), Бандлик ва меҳнат муносабатлари вазирлиги (А. Хаитов), «Ўзбекистон ҳаво йўллари» МАК (У. Рўзиқулов), «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ (А. Раматов)	Манфаатдор вазирликлар ва идоралар, фуқаролик жамиятининг турли хил институтлари ва ОИВ мутахассислари орасидан ишчи гуруҳ тузиш.
		2018 йил 1 мартгача				Тушунтириш ишлари ўтказиш дастурини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш.
12.	ОИВ инфекцияга тестдан ўтказишни қамраб олишни кенгайтириш, ОИВ инфекцияси юқиш хавфи юқори бўлган гуруҳлар орасида профилактика чора-тадбирларини олиб бориш.	2018 йил 30 январгача	1,16 млн АҚШ доллари	Глобал жамғармамаблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов)	«Ишонч кабинетларини» уларнинг узлуксиз ишлашини таъминлаш мақсадида тиббий мақсадларда фойдаланиладиган буюмлар ва ОИВ инфекциясига экспресс тестлар билан таъминлаш.
13.	ОИВ инфекциясини специфик профилактика қилиш ва даволаш учун ретровирусга қарши препаратлар билан таъминлаш.	2018 йил 30 январгача	2,38 млн АҚШ доллари	Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев), ТИВ (А. Камилов)	ВИЧ инфекция билан яшовчи шахсларга АРВ-терапияни узлуксиз тақдим этиш учун ретровирусга қарши препаратларга маблағлар ажратиш:
		2018 йил 30 январгача	2,37 млн АҚШ доллари	Глобал жамғармамаблағлари		Республикага ретровирусга қарши препаратлар олиб кириш.
14.	ОИВ инфекцияси билан яшовчи шахсларда қўшимча вирусли, бактериал, замбуруғлар туфайли юзага келадиган касалликларни профилактика қилиш ва даволаш.	2018 йил 30 январгача	811,0 млн сўм	Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев)	Миллий протоколларга мувофиқ қўшимча касалликларни профилактика қилиш ва даволаш учун препаратлар билан таъминлашга маблағлар ажратиш.
15.	ОИВ инфекцияси юқиш хавфи юқори бўлган гуруҳлар учун жинсий йўл билан юқадиган инфекцияларни синдром даволашни тақдим этиш.	2018 йил 5 мартгача	—	—	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев)	Ишчи гуруҳи тузиш.
		2018 йил 5 апрелгача				Соғлиқни сақлаш вазирлигининг буйруғини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш.
		2018 йил 25 июнгача				ОИТСга қарши кураш марказлари тизимида «Дўстона кабинетлар» ташкил этиш.
		2018 йил 25 сентябргача				2019 йил Давлат бюджетига қўшиш учун зарур маблағларни ҳисоб-китоблар қилиш.
16.	ОИВ инфекциясини юқтирган оналардан туғилган 6 ойгача бўлган болаларни қуруқ сутли қоришмалар билан таъминлаш.	2018 йил 20 февралгача	3 000,0 млн сўм	Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари	Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев), Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари	ОИВ инфекциясини юқтирган оналардан туғилган 6 ойгача бўлган болаларни қуруқ сутли қоришмалар билан узлуксиз таъминлаш тўғрисида тартибни ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш бўйича ишчи гуруҳни ташкил этиш.
		2018 йил 1 мартгача				Соғлиқни сақлашнинг ҳудудий бошқармалари томонидан қуруқ сутли қоришмаларга бўлган эҳтиёжни шакллантириш.
		2018 йил 10 мартгача				Қуруқ сутли қоришмаларни етказиб бериш ва тарқатиш.
17.	18 ёшгача бўлган ОИВ инфекцияли болаларни касалликнинг қайси клиник босқичда бўлишидан қатъий назар ташхис қўйилган пайтдан бошлаб ижтимоий нафақа билан таъминлаш.	2018 йил 20 мартгача			Соғлиқни сақлаш вазирлиги (А. Шодмонов), Молия вазирлиги (А. Ҳайдаров), Иқтисодиёт вазирлиги (Б. Ходжаев)	Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 10 сентябрдаги 256-сон қарори асосида тайинланадиган ОИВ инфекцияси билан касалланган 18 ёшгача бўлган болаларга ижтимоий нафақалар беришни такомиллаштириш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлигининг буйруғини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш.
		Доимий	Эҳтиёжга мувофиқ	Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари		ОИВ инфекцияси билан касалланган 18 ёшгача бўлган болаларга ижтимоий нафақаларни тўлашни таъминлаш.
		Тасдиқланган режага мувофиқ			ОИТСга қарши кураш республика ва ҳудудий марказлари	Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 10 сентябрдаги 256-сон қарорининг 18 ёшгача бўлган ОИВ инфекцияли болаларга ижтимоий нафақалар тўлаш талабларига риоя қилиш устидан тизимли мониторинг олиб бориш.